Chuyện tưởng chừng chỉ có trong phim khoa học viễn tưởng nay lại đang được hiện thực hóa: một loại da cao cấp, không độc hại và có nguồn gốc từ… khủng long bạo chúa.
Nếu như Andrea Sachs trong The Devil Wears Prada từng tự tin sải bước trong đôi bốt Chanel, thì cô hẳn sẽ phải nhường bước trước một trào lưu mới đầy táo bạo: những món đồ thời trang sử dụng da khủng long T. rex, một ý tưởng vừa kỳ lạ, vừa đột phá, đang được ba công ty tiên phong – VML, The Organoid Company và Lab-Grown Leather Ltd. – cùng nhau hiện thực hóa.
Được truyền cảm hứng từ những sinh vật cổ đại, da T. rex là nỗ lực mới nhất trong cuộc cách mạng vật liệu sinh học. VML, vốn nổi tiếng với việc chế tạo “thịt viên voi ma mút” từ DNA voi cổ đại, tiếp tục thử thách giới hạn sinh học khi kết hợp cùng các chuyên gia công nghệ gen và mô học để sản xuất da nhân tạo từ collagen khủng long bạo chúa hóa thạch.
Mục tiêu không chỉ là tạo ra một sản phẩm vật lý thay thế cho da động vật truyền thống, mà còn là tạo ra một biểu tượng mới cho sự giao thoa giữa quá khứ xa xưa và tương lai bền vững của ngành công nghiệp xa xỉ.
Ý tưởng về việc khai thác DNA của khủng long để tái tạo lại cấu trúc da không chỉ gây choáng ngợp về mặt truyền thông, mà còn đặt ra một viễn cảnh hấp dẫn về khả năng tái sinh vật liệu từ sinh học tiền sử.
Quá trình sản xuất bắt đầu từ việc chiết xuất collagen còn sót lại trong hóa thạch khủng long, một loại protein vẫn tồn tại hàng chục triệu năm nhờ cơ chế bảo vệ đặc biệt. Sau khi giải mã cấu trúc collagen này, nhóm nghiên cứu sử dụng kỹ thuật DNA tổng hợp để lập trình lại tế bào mô, nuôi cấy chúng trong phòng thí nghiệm và cho phép các tế bào tự tổ chức thành lớp da có cấu trúc tương tự lớp hạ bì của động vật.
Đáng chú ý, quá trình này hoàn toàn không sử dụng khung hay giàn khung ngoài, một bước đột phá cho công nghệ vật liệu sinh học.
Da T. rex không đơn thuần là một sản phẩm mô phỏng, mà là một vật liệu có tính năng vượt trội hơn cả da thật. Theo VML, loại da này có độ bền tự nhiên cao, khả năng tự phục hồi và độ mềm mại ngang bằng, thậm chí vượt trội hơn khi so với các sản phẩm da cao cấp hiện có trên thị trường.
Điều đặc biệt nhất chính là yếu tố đạo đức và môi trường: không có động vật nào bị giết, không rừng nào bị chặt, và không hóa chất độc hại nào phải sử dụng trong quy trình sản xuất.
Ngành công nghiệp da truyền thống từ lâu đã gắn với các vấn đề môi trường nghiêm trọng. Theo Tổ chức Bảo tồn Thiên nhiên Thế giới (WWF), chăn nuôi gia súc, nguồn nguyên liệu chính cho ngành da là nguyên nhân gây ra tới 80% nạn phá rừng Amazon, góp phần làm mất đa dạng sinh học và gây ô nhiễm môi trường sống.
Trong khi đó, các giải pháp thay thế như da thuần chay lại thường chứa nhựa gốc hóa thạch không thể phân hủy sinh học, dẫn đến các hệ lụy môi trường khác. Trong bối cảnh đó, da T. rex nổi lên như một lựa chọn vừa đạo đức, vừa thân thiện với hành tinh hơn bất kỳ lựa chọn nào hiện nay.
Thomas Mitchell, CEO của The Organoid Company, chia sẻ: “Dự án này cho thấy khả năng kết hợp giữa di truyền học tiên tiến và kỹ thuật protein có thể tạo ra các vật liệu hoàn toàn mới, không chỉ đẹp về hình thức mà còn vượt trội về hiệu suất”.
Theo ông, sự nhân bản các chuỗi protein cổ đại không chỉ tái hiện được cấu trúc sinh học nguyên bản, mà còn giúp tối ưu hóa nó để phù hợp với nhu cầu công nghiệp hiện đại.
Một điểm đáng chú ý nữa là tính phân hủy sinh học hoàn toàn của loại da này. Trong bối cảnh toàn cầu đang vật lộn với khủng hoảng rác thải và biến đổi khí hậu, những vật liệu cao cấp nhưng dễ phân hủy là lựa chọn lý tưởng cho những ai theo đuổi lối sống bền vững nhưng không muốn hy sinh phong cách.
Chính vì vậy, da T. rex không chỉ là biểu tượng thời trang, mà còn là biểu tượng của sự tiến bộ công nghệ và ý thức sinh thái.
Sản phẩm đầu tiên sử dụng loại da này dự kiến sẽ ra mắt vào cuối năm 2025, khởi đầu bằng các mặt hàng phụ kiện xa xỉ như túi xách, ví và dây đồng hồ. Về lâu dài, các nhà phát triển hy vọng mở rộng sang lĩnh vực nội thất ô tô và thậm chí là thời trang cao cấp, nơi đòi hỏi sự tinh xảo, bền bỉ và đậm chất sáng tạo.
Nếu thành công, loại da sinh học này có thể tạo ra một cuộc cách mạng không chỉ trong ngành thời trang, mà còn trong cách chúng ta nhìn nhận và sử dụng vật liệu từ góc độ công nghệ, đạo đức và thẩm mỹ.
Không thể phủ nhận, ý tưởng tạo ra da từ collagen khủng long là một sự pha trộn kỳ lạ giữa khoa học và trí tưởng tượng. Nhưng trong một thế giới đang khát khao những giải pháp bền vững mang tính cách mạng, đôi khi, câu trả lời lại đến từ thời đại tiền sử.
Giống như cách VML từng khiến thế giới xôn xao với “thịt viên voi ma mút”, giờ đây, họ lại một lần nữa chứng minh rằng sinh học cổ đại không chỉ là quá khứ – mà còn có thể là tương lai.
Vậy chúng ta có cần một chiếc áo khoác da khủng long để chứng tỏ bản thân? Có lẽ không. Nhưng việc có thể tạo ra một vật liệu đẹp, sang trọng, bền bỉ, thân thiện với môi trường và được tái tạo từ DNA của một sinh vật tuyệt chủng hàng chục triệu năm trước có thể là minh chứng cho sự sáng tạo và khả năng thích ứng phi thường của con người.
Và trong khi hành tinh này tiếp tục đối mặt với những thách thức chưa từng có, có lẽ việc nhìn về quá khứ lại chính là cách để hướng đến một tương lai xanh hơn, bền vững hơn và thời trang hơn.
Theo Đức Khương-Theo Thanh niên Việt
