Cuộc đời con người có không ít lần đứng giữa các ngã rẽ và buộc phải đưa ra lựa chọn. Giữa cái lợi trước mắt và lợi ích lâu dài, con người đôi khi vì mù quáng có thể sa chân vào những cạm bẫy.
Một cặp vợ chồng trẻ mới cưới rất nghèo sống trong một trang trại nhỏ. Một hôm, người chồng đề nghị với vợ:
– Anh sẽ rời khỏi nhà. Anh sẽ đi thật xa, kiếm một công việc và làm việc chăm chỉ để có thể quay lại và mang lại cho em cuộc sống thoải mái mà em xứng đáng có được. Anh sẽ không liên lạc với em trong suốt khoảng thời gian đi vắng. Anh không biết mình sẽ xa nhau bao lâu, anh chỉ xin một điều, hãy đợi anh, và trong lúc anh đi xa, em chỉ cần chung thủy, vì anh chắc chắn sẽ không có ai khác ngoài em.
Thế là anh thanh niên bỏ đi. Anh ta đi nhiều ngày cho đến khi anh ta tìm thấy một người nông dân tốt bụng, thật thà và khôn ngoan, người này đang cần một người phụ việc.
Trước khi bắt tay vào công việc, hai người “thương lượng” với nhau:
– Hãy để tôi làm việc bao lâu tùy thích và cho đến khi tôi nghĩ tôi nên về nhà. Tôi không cần lương hàng tháng. Tôi sẽ nhận tất cả khi quyết định rời đi.
Ông chủ kia đã đồng ý với điều đó. Và rồi, chàng trai trẻ đã làm việc suốt 20 năm không nghỉ. Sau 20 năm, một ngày đẹp trời, anh ta đến gặp người chủ của mình và nói:
– Thưa ông, tôi có thể có tiền công của mình không? Tôi đã quyết định trở về nhà.
Người chủ cũ trả lời:
– Được rồi, tôi đã thỏa thuận với cậu và tôi sẽ giữ lời hứa. Tuy nhiên, trước khi cậu rời đi, tôi sẽ cho cậu 2 lựa chọn: Tôi sẽ trả tất cả tiền công trong 20 năm qua hoặc tôi sẽ cho cậu 3 lời khuyên. Cậu chỉ có thể chọn một. Bây giờ, hãy về phòng và suy nghĩ về câu trả lời.
Người đàn ông suy nghĩ trong hai ngày. Sau đó anh ta đến gặp ông chủ và nói với ông ta:
– Tôi muốn 3 lời khuyên.
Ông lão lại nhấn mạnh:
– Nếu tôi cho cậu 3 lời khuyên, cậu sẽ không có tiền.
Và người đàn ông trả lời:
– Thế là đủ. Tôi có thể tạo ra một cuộc sống tốt đẹp với tất cả kinh nghiệm đã học được. Tôi chỉ cần có 3 lời khuyên.
Sau đó, người chủ nói với anh ta: “Đừng bao giờ đi đường tắt trong cuộc đời của bạn, những con đường ngắn hơn và không biết trước có thể phải trả giá bằng mạng sống.
Đừng bao giờ quá tò mò, vì sự tò mò đối với cái ác có thể gây chết người.
Đừng bao giờ đưa ra quyết định trong những lúc tức giận hoặc đau đớn, bởi vì khi bạn ăn năn, có thể đã quá muộn”.
Sau khi đưa ra 3 lời khuyên, ông chủ nói với người đàn ông:
– Này con trai, ta cho con 3 ổ bánh mì, trong đó có 2 cái để cậu ăn trong chuyến đi và cái cuối cùng được gói riêng là để ăn với vợ khi cậu về nhà. Chúc cậu thượng lộ bình an!
Người đàn ông bắt đầu hành trình trở về sau 20 năm xa nhà và xa người vợ mà anh ta yêu thương rất nhiều. Sau ngày đầu tiên, anh gặp một người đàn ông và hỏi:
– Anh đi đâu vậy?
Anh ta đáp:
– Tôi đang đến một nơi xa, sẽ mất rất lâu, khoảng 20 ngày nữa.
Người đàn ông nói với anh ta:
– Ôi, con đường này dài quá! Tôi biết một lối tắt rất an toàn và bạn sẽ đến nơi chỉ sau 5 ngày.
Người đàn ông bắt đầu đi theo con đường được gợi ý cho đến khi anh ta nhớ ra lời khuyên đầu tiên. Sau đó, anh trở lại và đi theo con đường dài. Nhiều ngày sau anh biết rằng con đường tắt dẫn đến một cuộc phục kích.
Sau vài ngày đi lại, anh tìm được một quán trọ ven đường có thể nghỉ ngơi. Anh trả tiền phòng và sau khi tắm xong anh nằm xuống ngủ. Trong đêm, anh thức giấc khi nghe thấy một tiếng hét kinh hoàng. Anh đứng dậy và đi ra cửa để kiểm tra xem chuyện gì đã xảy ra. Khi đang mở cửa, anh nhớ đến lời khuyên thứ hai. Do đó anh ta trở lại, nằm xuống và ngủ tiếp.
Vào lúc bình minh, sau khi ăn sáng, chủ nhà nghỉ hỏi anh ta rằng anh ta có nghe thấy tiếng hét vào ban đêm hay không. Anh khẳng định đã nghe thấy.
Sau đó, người chủ quán hỏi:
– Anh không tò mò muốn xem chuyện gì đã xảy ra?
Và chàng trai trả lời:
– Không, tôi không.
Rồi chủ nhà nói:
– Anh là khách đầu tiên còn sống rời khỏi nhà trọ này. Trong đêm, một con quỷ la hét và kêu gào để kêu gọi sự chú ý của những người đi đường. Khi khách hiếu kỳ ra ngoài phòng trọ kiểm tra, họ đều “một đi không trở lại”.
Người đàn ông tiếp tục cuộc hành trình dài của mình, mong muốn sớm đến nơi. Anh nhìn thấy ánh sáng hắt ra từ cửa sổ nhà mình và có thể nhìn thấy hình bóng của vợ. Nhưng anh cũng thấy rằng cô không ở một mình. Anh lại gần và thấy có một người đàn ông cùng cô. Cô khẽ vuốt tóc người đàn ông kia.
Khi nhìn thấy cảnh đó, lòng anh ngập tràn căm hận và chua xót. Tuy nhiên, anh hít thở sâu và nhớ đến lời khuyên thứ ba. Sau đó, người đàn ông dừng lại, suy nghĩ và quyết định ngủ bên ngoài đêm đó. Anh ta ngủ giữa bụi cây, tự nhủ ngày hôm sau sẽ đưa ra quyết định.
Đến rạng sáng, anh ta bình tĩnh hơn và nghĩ: “Mình sẽ không trừng trị vợ và người tình của cô ấy. Mình sẽ quay lại với ông chủ để xin được tiếp tục làm việc. Nhưng trước khi đi, mình muốn nói với vợ rằng mình luôn chung thủy với cô ấy”.
Anh gõ cửa. Khi vợ anh mở cửa và nhận ra anh, cô khóc và ôm anh vào lòng. Anh cố gắng đẩy cô ra, nhưng không thể. Sau đó, với đôi mắt ngấn lệ, anh hỏi cô:
– Người đàn ông mà em đã ở cùng ngày hôm qua là ai?
Người vợ trả lời:
– Người đàn ông đó là con trai của anh. Khi anh đi, em phát hiện ra mình có thai. Hôm nay, nó tròn 20 mươi tuổi.
Nghe vậy, người đàn ông bật khóc. Anh cảm ơn người chủ của mình vì tất cả những lời khuyên. Vợ anh gọi đứa con dậy. Cả gia đình đoàn tụ trong hạnh phúc.
Rồi anh kể cho họ nghe tất cả những điều anh đã trải qua khi đi xa. Cuối cùng anh ấy đã nói với họ về ông chủ cũ và 3 lời khuyên. Sau đó anh ta đặt ổ bánh mì cuối cùng lên bàn và nói:
– Đây là tất cả những gì anh kiếm được trong 20 năm.
Vợ anh cười nói:
– Như vậy là quá đủ rồi. Chúng ta có thể dùng nó với cafe.
Khi họ nhìn vào, họ bất ngờ khi thấy rằng ổ bánh có tiền vàng bên trong.
Trong cuộc sống, chúng ta cũng như người đàn ông kia. Chúng ta cần tiền để duy trì cuộc sống, song có những thứ giá trị hơn tiền bạc rất nhiều. Nếu chọn lấy tiền thù lao, có thể người đàn ông nọ đã không thể toàn mạng mà trở về bên những người thân yêu. Và chắc chắn rằng, những bài học “phi vật chất” có thể giúp anh ta trở nên giàu có và khôn ngoan mà không cần đến số vàng kia!
Thùy Anh–Phụ nữ Việt Nam