Bộ não con người theo bản năng có xu hướng làm những việc đơn giản và thoải mái mà vô tình mắc vào những chiếc bẫy tai hại.
Bạn có phải là người thích đặt ra mục tiêu cho bản thân nhưng luôn bỏ cuộc giữa chừng? Chẳng hạn bạn dự định đi du lịch vào cuối tuần nhưng sau đó lại ở nhà để ngủ cả ngày. Bạn muốn hoàn thành công việc sớm nhưng cuối cùng trì hoãn, gần đến hạn mới “vắt chân lên cổ” để làm. Bạn định sau giờ tan làm để nâng cao bản thân bằng cách tham gia các khóa học thêm, đi tập thể dục nhưng cuối cùng lại lãng phí thời gian vào việc chơi game, lướt mạng,…
Kết quả là bạn hối hận, rồi suy sụp một thời gian, rồi lại bắt đầu lại chu kỳ. Nhưng bạn có bao giờ nghĩ rằng tất cả những vấn đề này có thể không phải do bạn không có tính kỷ luật tự giác hoặc khả năng tự chủ yếu kém.
Daniel Kahneman, người đoạt giải Nobel về kinh tế, đã đi đến kết luận sau khi tiến hành nhiều thí nghiệm về nhận thức: Bộ não con người theo bản năng có xu hướng làm những việc đơn giản và thoải mái.
Nói cách khác, nếu bạn lười biếng và chán nản thì đó thực sự là bản chất của bạn. Chỉ bằng cách nâng cao nhận thức, chúng ta mới có thể tránh được cái bẫy của thứ hạnh phúc thấp kém, đối mặt với chính mình và đạt được kỷ luật tự giác thực sự. Dưới đây là 6 “cái bẫy” mà bạn cần phải tránh xa.
1. Hiệu ứng “gương chiếu hậu”
Hiệu ứng “gương chiếu hậu” là mọi người luôn nhớ lại những thất bại trong quá khứ trước khi làm nhiều việc. Nghĩ rằng bạn đã như thế nào trong quá khứ sẽ là hình ảnh của bạn trong tương lai, điều này làm hạn chế sự phát triển của bạn.
Ví dụ, nếu khi còn nhỏ bạn học không tốt, bạn sẽ cảm thấy tài năng của mình thấp kém và dù có cố gắng thế nào bạn cũng không thể theo kịp người khác; Sau khi bị tổn thương một lần trong mối quan hệ, bạn sẽ khép kín và không muốn nói chuyện với người khác. Sau khi thất bại, bạn thấy bất lực và cho rằng mình không thể vượt qua khó khăn.
Nếu bạn cứ nhìn chằm chằm vào gương chiếu hậu của cuộc đời mình, bạn sẽ luôn sống trong sự bi quan và tự nhốt mình vào một nơi nhỏ bé. Sự chán nản không thể thay đổi sự thật rằng những gì đã xảy ra, chỉ bằng cách nhìn về phía trước, bạn mới có thể thoát khỏi nỗi đau.
Bạn biết đấy, kinh nghiệm đã chết, nhưng bạn vẫn sống.
2. Hiệu ứng “đổ xe đạp”
Nhà sử học người Anh Cyril Parkinson đã viết một câu chuyện: Một địa phương nọ được giao nhiệm vụ xây dựng nhà máy điện hạt nhân và nhà để xe đạp cho nhân viên công ty. Kết quả là họ chỉ dành chưa đầy 3 phút để thảo luận về vấn đề trước nhưng dành tới 45 phút cho vấn đề sau.
Tại sao lại xảy ra vấn đề này? Các nhà nghiên cứu đã giải thích: Do mọi người có xu hướng tập trung vào những vấn đề tầm thường và dùng chúng để trốn tránh những lớn lao.
Nhiều người trong cuộc sống thích đối xử với bản thân theo cách này. Họ giải quyết những vấn đề tầm thường hàng ngày, khiến bản thân kiệt sức đến mức kiệt sức và cuối cùng hiệu quả đạt được rất thấp.
Nhà tâm lý học Zhang Defen chỉ ra, những người như vậy sẽ sống trong hỗn loạn cả đời. Dù bạn có chịu đựng bao nhiêu khó khăn, dù bạn có nỗ lực bao nhiêu đi chăng nữa thì cuộc đời bạn cũng sẽ chỉ lãng phí.
Và những người có thể đạt được những điều vĩ đại không bao giờ lãng phí bản thân vào những điều nhỏ nhặt. Như người ta thường nói: Nếu bạn không có phiền nhiễu, mọi thứ đều có thể vượt qua. Nếu muốn thay đổi tình hình hiện tại, trước tiên chúng ta phải học cách quản lý năng lượng của mình.
Khi mọi việc xảy ra, hãy chú trọng việc lớn và bỏ qua việc nhỏ, đồng thời tập trung toàn bộ sức lực vào một điểm. Bạn sẽ có thể ngừng trì hoãn và xử lý mọi việc vào lúc này.
3. Câu chuyện về quả nho chua
Có một câu chuyện như vậy trong truyện ngụ ngôn của Aesop: Một con cáo nhỏ thèm muốn những quả nho trên cây, nhưng không thể với tới được. Nó nói rằng nho có vị chua và giả vờ như không quan tâm.
Đôi khi chúng ta cũng giống như con cáo nhỏ này. Nếu không đạt được điều mình muốn, bạn không suy ngẫm về khuyết điểm mà tìm cớ để tự lừa dối mình.
Fang Hongjian trong Fortress Besieged là một ví dụ điển hình. Anh ấy du học 4 năm mà không lấy được bằng, nhưng anh nói rằng không quan tâm đến danh tiếng giả. Hay có người học Sư phạm nhưng không nói được học sinh nên tự an ủi mình rằng học sinh chỉ đang quậy phá. Có người bị mất việc vì năng lực kém nhưng cho rằng đó là do mình thiếu khéo léo.
Con người có thể lừa dối chính mình nhưng không thể lừa dối cuộc đời. Mọi lời bào chữa bạn tìm ra bây giờ sẽ trở thành đòn kép trong tương lai. Trong những ngày tới, hãy thành thật với chính mình.
Chỉ bằng cách liên tục nhận ra và sửa chữa những thất bại, chúng ta mới có thể vượt qua các vòng vây trong thực tế và đạt được thành tựu. Thay đổi thái độ là thay đổi quỹ đạo cuộc đời bạn.
4. Hiệu ứng “thác nước”
Thác nước êm đềm và chậm rãi khi chảy nhưng khi đổ xuống hồ sẽ đục ngầu, bắn tung tóe. Thác nước giống như lời nói bình thường của người khác, bản thân nó không có gì cực đoan nhưng lại có thể khuấy động trong lòng bạn hàng ngàn con sóng. Và một người càng nhạy cảm thì hiệu ứng này sẽ xảy ra càng nhiều lần.
Russell từng kể câu chuyện của mình trong cuốn sách “Con đường dẫn đến hạnh phúc”: Anh bi quan từ khi còn nhỏ, và bất kỳ sự xáo trộn nào từ thế giới bên ngoài đều có thể khiến anh khó chịu. Khi còn trẻ, anh thậm chí còn có ý định tự tử bằng cách nằm trên đường ray tàu hỏa.
Nhưng say này, anh chợt hiểu ra: Vấn đề thực sự không phải là lời bàn tán của người khác, mà là nội tâm của chính bạn. Tâm trí không ổn định và sự hỗn loạn vẫn tiếp tục. Nếu tâm trí bạn bình tĩnh, dù thế giới bên ngoài có giông bão lớn đến đâu, đối với bạn nó cũng chỉ là giọt nước rơi xuống mà thôi.
Tác giả Roy Martina cũng cho biết: “Một trong những bước đột phá lớn nhất trong cuộc đời tôi là ngừng lo lắng về việc người khác nghĩ gì về mình. Chỉ khi không cần những lời khen ngợi từ bên ngoài, chúng ta mới có thể trở nên tự do”.
Ít tự phê bình hơn và hành động thiết thực hơn. Bằng cách trau dồi sức mạnh, bạn mới có thể vượt qua nỗi lo lắng và mở ra một chương mới trong cuộc đời mình.
5. Hiệu ứng “móng ngựa”
Có một câu chuyện được lưu truyền ở Châu Âu: Charles III và bá tước Henry chuẩn bị cho trận chiến quyết định, nhưng Charles vô tình đóng đinh vào móng ngựa mà không biết. Không ngờ điều này lại mang đến sự xui xẻo.
Trong trận chiến, con ngựa của Charlie bị ngã do trọng tâm không ổn định và Charles bị hất xuống đất, cuối cùng thua trận. Nguyên nhân do chiếc đinh nhỏ ở chân ngựa.
Đây là hiệu ứng dây chuyền khi bỏ qua một việc nhỏ. Bất kỳ sai sót nào trong các chi tiết nhỏ đều có thể gây ra những thay đổi chấn động. Nhưng nhiều khi chúng ta bỏ qua nó.
Như mọi người đều biết, những cơ hội dành cho bạn trong cuộc sống luôn có hạn. Thời gian đã lãng phí không thể lấy lại được, những sai lầm đã mắc phải không thể tránh khỏi và mọi lựa chọn bạn đưa ra bây giờ sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tương lai.
Vì vậy, đừng bao giờ đánh giá thấp sức mạnh của những điều nhỏ nhặt. Những nơi thường bị bỏ qua thường ẩn chứa những mối nguy hiểm tiềm ẩn. Xử lý đúng đắn từng chiếc “đinh” nhỏ, việc lớn làm nhỏ, việc nhỏ làm triệt để. Hãy phấn đấu để đạt được sự xuất sắc trong mọi việc, và cuộc sống sẽ tử tế với bạn.
6. Hiệu ứng “mơ mộng”
Bạn đã bao giờ có những tưởng tượng phi thực tế chưa?
Bạn đã từng nghĩ mình sẽ trúng một tờ vé số, hoặc được thăng chức và trở nên giàu có trong vài năm nữa. Nếu vậy, bạn có thể bị mắc kẹt trong “hiệu ứng mơ mộng”.
Tully Sharot, Tiến sĩ tâm lý học tại Đại học New York, từng chỉ ra trong cuốn sách “Khuynh hướng lạc quan”: Gần 80% mọi người có ảo tưởng về nhận thức – “Giấc mơ của tôi chắc chắn sẽ thành hiện thực”.
Nhiều người có trình độ tầm thường và không chịu làm việc chăm chỉ để hoàn thiện bản thân mà thích mơ mộng về thành công trong tương lai.
Trong một chương trình tìm việc làm, có một người đàn ông rất ấn tượng. Anh ta có tham vọng cao nhưng tham vọng thấp, nói những điều lớn lao, nói về việc “trở thành nhân viên tại công ty Fortune 500” và nghĩ rằng mình có thể trở thành tỷ phú.
Nhưng anh ấy chưa bao giờ nghiên cứu thị trường khi bắt đầu kinh doanh mà chỉ nhảy vào bất cứ thứ gì anh ấy thích. Anh ta cổ phiếu, kinh doanh, đầu cơ đồ cổ, đầu cơ bất động sản… bất cứ thứ gì kiếm được tiền, và đầu cơ bất cứ thứ gì đang là xu hướng.
Kết quả là sau vài năm, anh không kiếm được bao nhiêu tiền, thậm chí mất cả nhà, còn người cha già gần như phải nhập viện.
Một khi bạn đã bị thực tế tát vào mặt, bạn sẽ hiểu rằng không có phép màu nào có thể chạm tới bầu trời trong một bước. Tích lũy mới là ý nghĩa thực sự của thành công. Dù mục tiêu có cao cả đến đâu thì cuối cùng nó cũng sẽ được thực hiện từng chút một.
Từ hôm nay đừng ảo tưởng nữa. Hãy suy nghĩ cẩn thận về những khả năng mà bạn vẫn còn thiếu khi đạt được tầm cao mà bạn mong muốn.
Nguồn: Toutiao-Ứng Hà Chi-Theo Đời sống Pháp luật
