Trong bài phát biểu gần đây nhất, giáo sư Trịnh Cường, cựu phó hiệu trưởng Đại học Chiết Giang, Trung Quốc đã nhận định: Nếu trí tuệ nhân tạo loại bỏ lực lượng lao động, xã hội có thể hỗn loạn!
Trong những năm gần đây, với sự phát triển nhanh chóng của một số mô hình trí tuệ nhân tạo đã thay thế sức lao động của con người và đây là xu hướng không thể đảo ngược. Giáo sư Trịnh Cường, cựu phó hiệu trưởng Đại học Chiết Giang, đã nói rõ trong bài phát biểu: “Bây giờ mọi người đều đang làm việc trên robot nhân tạo, nhưng phải nhớ rằng chúng ta là một quốc gia có dân số đông. Nếu bạn loại bỏ lao động con người, nó có thể gây ra sự hỗn loạn xã hội lớn.”
Quan điểm của Giáo sư Trịnh Cường phản ánh mối quan ngại rộng rãi của xã hội hiện nay về tác động tiêu cực có thể xảy ra do sự phát triển nhanh chóng của trí tuệ nhân tạo (AI). Với sự tiến bộ không ngừng của công nghệ AI, ứng dụng của nó trong nhiều ngành công nghiệp ngày càng mở rộng và tác động của nó trên thị trường lao động nói riêng đã thu hút được sự chú ý rộng rãi.
AI có tiềm năng thay thế tương đương 300 triệu việc làm toàn thời gian trong vài năm tới
Sự phát triển của trí tuệ nhân tạo đã dẫn đến việc nhiều công việc được thay thế bằng các hệ thống tự động. Ví dụ, robot tự động có thể thay thế lao động truyền thống trong các nhà máy, trong khi công nghệ xe tự lái có thể ảnh hưởng đến việc làm của tài xế taxi và xe tải.
Một báo cáo của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) chỉ ra rằng AI có tác động đến gần 40% số việc làm trên toàn cầu và các nền kinh tế phát triển thậm chí còn bị ảnh hưởng nhiều hơn, ở mức khoảng 60%. Ngoài ra, một báo cáo của Goldman Sachs cho thấy AI có tiềm năng thay thế tương đương 300 triệu việc làm toàn thời gian.
Theo tốc độ phát triển hiện nay của trí tuệ nhân tạo, thế giới có thể sẽ chứng kiến một làn sóng thất nghiệp mới trong tương lai. Theo đó, nhiều vị trí như luật sư, bác sĩ, kế toán, nhà phân tích tài chính, biên dịch viên, nhà văn, nhà thiết kế, lập trình viên, v.v. có thể sẽ được thay thế bằng trí tuệ nhân tạo.
Với việc ứng dụng rộng rãi công nghệ AI, khoảng cách thu nhập giữa người lao động có tay nghề cao và tay nghề thấp có thể còn lớn hơn nữa. Những người lao động không có khả năng thích ứng với công nghệ mới, đặc biệt là những người lao động lớn tuổi, sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức hơn về việc làm. Sự gia tăng bất bình đẳng thu nhập này có thể dẫn đến bất ổn và bất mãn xã hội.
Con người có thể trở nên quá phụ thuộc vào công nghệ AI, dẫn đến sự suy giảm một số kỹ năng nhất định. Ví dụ, nếu mọi người quá phụ thuộc vào AI để ra quyết định, khả năng phán đoán và giải quyết vấn đề của họ có thể suy giảm.
Rủi ro xã hội tiềm ẩn: Thất nghiệp tràn lan, gia tăng tội phạm, vấn đề đạo đức và luân lý
Thất nghiệp tràn lan và bất bình đẳng thu nhập có thể dẫn đến bất ổn xã hội. Những người mất việc làm sẽ cảm thấy thất vọng và bất lực, điều này có thể dẫn đến gia tăng tỷ lệ tội phạm và bất ổn xã hội.
Khi hệ thống AI đóng vai trò ngày càng quan trọng trong việc ra quyết định, các vấn đề đạo đức và luân lý trở nên đáng quan tâm hơn cả. Ví dụ, hệ thống vũ khí tự động và việc sử dụng AI trong việc ra quyết định y tế đều đã gây ra nhiều tranh cãi rộng rãi.
Sự phổ biến của công nghệ AI cũng có thể dẫn đến sự xuất hiện của khả năng giám sát và kiểm soát thông minh. Chính phủ có thể sử dụng hệ thống AI để theo dõi mọi hoạt động và phát ngôn của công dân, điều này làm dấy lên lo ngại về vấn đề xâm phạm quyền riêng tư và tự do cá nhân…
Mối quan ngại của Giáo sư Trịnh Cường đã phản ánh những thách thức phức tạp có thể phải đối mặt trong quá trình phát triển trí tuệ nhân tạo. Mặc dù công nghệ AI đã mang lại nhiều tiện ích và cải thiện hiệu quả nhưng tác động của nó đối với thị trường lao động không thể bị bỏ qua.
Có thể thấy, để ứng phó với vấn đề này, cần có những chính sách, chương trình đào tạo nghề và tái đào tạo, cũng như xây dựng các quy tắc và quy định đạo đức. Qua đó, chúng ta có thể giải quyết tốt hơn những thách thức này và đảm bảo rằng sự phát triển của công nghệ AI có thể mang lại lợi ích cho toàn xã hội.
Trang Đào–Theo Thanh niên Việt
