Lĩnh vực này có quy mô đóng góp dự báo lên tới 5.000 tỷ USD cho kinh tế toàn cầu vào năm 2030.
Theo dự báo của Tập đoàn Dữ liệu quốc tế IDC, tới năm 2030, trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ mang lại trị giá tương đương 5.000 tỷ USD cho kinh tế toàn cầu. Lĩnh vực này đang mở ra nhiều cơ hội phát triển vượt bậc cho các quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam.
Tuy nhiên, liệu có cần phải kìm hãm tốc độ phát triển của AI hay không khi sức mạnh xử lý dữ liệu khổng lồ đang đặt ra hàng loạt câu hỏi về rủi ro, đạo đức và những giới hạn mới của công nghệ?
Câu hỏi lớn này sẽ được thảo luận tại tọa đàm với chủ đề “AI vì nhân loại: Đạo đức và an toàn AI trong kỷ nguyên mới”, diễn ra vào 2/12/2025. Đây cũng là sự kiện mở đầu của chuỗi tọa đàm “Khoa học vì cuộc sống” trong khuôn khổ Tuần lễ Khoa học Công nghệ VinFuture 2025. Tọa đàm sẽ quy tụ những chuyên gia hàng đầu thế giới trong lĩnh vực AI, các nhà hoạch định chính sách để cùng tập trung thảo luận về cách phát triển AI có trách nhiệm và thúc đẩy hợp tác quốc tế để củng cố quản trị AI toàn cầu.
Khoảnh khắc một người đi theo xoa đầu robot hình người VinRobotics tại Triển lãm 80 năm Hành trình Độc lập – Tự do – Hạnh phúc diễn ra ở Trung tâm Triển lãm Quốc gia (Đông Anh, Hà Nội). Ảnh: PNS
GS Toby Walsh, chuyên gia hàng đầu thế giới về AI tại ĐH New South Wales (Úc) và là một trong những diễn giả của tọa đàm, cho biết chủ đề “AI vì nhân loại: Đạo đức và an toàn AI trong kỷ nguyên mới” không thể phù hợp hơn trong thời điểm hiện nay.
“Đạo đức và an toàn không phải rào cản của đổi mới. Ngược lại, đó chính là nền tảng của sự phát triển bền vững”, GS Toby Walsh nói.
Theo GS, vấn đề trọng tâm của thời đại không phải là kìm hãm tốc độ phát triển của AI mà định hướng nó theo cách mang lại sự thịnh vượng cho nhân loại. Với tầm ảnh hưởng sâu rộng đã được xác định, GS Toby Walsh cho rằng nhiệm vụ cấp thiết là bảo đảm hệ thống AI được phát triển phù hợp với các giá trị của con người.
Ông nhấn mạnh: “Tác động của nó đến Việt Nam không kém Mỹ, Trung Quốc hay Úc. Chúng ta cần tránh để thế giới trở thành nơi mà ‘sự an toàn’ chỉ là đặc quyền xa xỉ của một số ít người”.
Đồng quan điểm, GS Edson Prestes, ĐH Liên bang Rio Grande do Sul (Brazil), cho rằng bất cứ hệ thống hay ứng dụng AI nào được phát triển tại một quốc gia đều có khả năng lan rộng ra toàn cầu.
Chuyên gia tại ĐH Liên bang Rio Grande do Sul nhấn mạnh rằng: “Rủi ro có thể tương đồng do mức độ sử dụng rộng rãi. Đó là lý do các quốc gia cần xây dựng cơ chế bảo vệ và quy định mang tính phối hợp, thay vì hành động rời rạc. Hợp tác quốc tế là chìa khóa”.
Việt Nam đang số hóa nhanh chóng
GS Edson Prestes nhấn mạnh tất cả các quốc gia đều cần chủ động tham gia công cuộc phát triển AI đạo đức và có trách nhiệm. Ảnh: UFRGS
Tại tọa đàm này, các chuyên gia cũng sẽ thảo luận về việc xây dựng chiến lược phù hợp để định hướng lộ trình phát triển AI có trách nhiệm. GS Edson Prestes nhấn mạnh điều đầu tiên cần xác định là vai trò của mỗi quốc gia trong hệ sinh thái AI toàn cầu. Vì vậy, theo ông, các quốc gia cần chủ động tham gia phát triển AI để bảo đảm công nghệ hòa hợp với nhu cầu hay hệ giá trị của mình.
“Nếu chỉ sử dụng, bạn sẽ luôn phụ thuộc. Còn nếu phát triển công nghệ, bạn sẽ độc lập hơn”, GS Edson Prestes cho hay.
Chung nhận định, GS Toby Walsh cho rằng câu hỏi hiện nay không còn là “liệu AI có ảnh hưởng đến xã hội hay không”, mà là “những giá trị nào sẽ được ‘mã hóa’ vào AI?”.
GS tại ĐH New South Wales nhấn mạnh, thay vì chỉ đơn thuần tiếp nhận những chuẩn mực đến từ Thung lũng Silicon (Mỹ) hay Bắc Kinh (Trung Quốc), Đông Nam Á có cơ hội để định hình con đường đạo đức riêng trong vấn đề này.
Trong bản đồ khu vực trên, GS Toby Walsh bày tỏ ấn tượng với cách Việt Nam, quốc gia trẻ và năng động, đang số hóa nhanh chóng.
“Tôi luôn ấn tượng với năng lượng cùng khát vọng của con người nơi đây. Việt Nam đã đạt được bước tiến đáng kể trong giáo dục, nghiên cứu và chuyển đổi số chỉ trong vài năm”, GS chia sẻ.
Trong bối cảnh đó, các chuyên gia đánh giá những tọa đàm như “AI vì nhân loại: Đạo đức và an toàn AI trong kỷ nguyên mới” sẽ tạo ra không gian trao đổi thiết yếu, góp phần định hình phát triển AI một cách công bằng, trách nhiệm và vì lợi ích chung tại Việt Nam.
Tọa đàm “AI vì nhân loại: Đạo đức và an toàn AI trong kỷ nguyên mới” nằm trong chuỗi Tọa đàm “Khoa học vì Cuộc sống”.
Thời gian: 13:30 – 16:30
Ngày: 2/12/2025
Địa điểm: Trung tâm Hội nghị Quốc tế Almaz, Hà Nội, Việt Nam
Khách mời danh dự: Ông Nguyễn Mạnh Hùng, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, Việt Nam.
Chủ tọa: GS Richard Friend, FRS, Đại học Cambridge, Vương quốc Anh, Chủ tịch Hội đồng Giải thưởng VinFuture.
Diễn giả – Các nhà khoa học hàng đầu thế giới:
PGS César de la Fuente, ĐH Pennsylvania, Mỹ — Học bổng nghiên cứu danh tiếng Alfred Sloan (2025). Ông nằm trong nhóm 1% nhà nghiên cứu được trích dẫn nhiều nhất thế giới trong lĩnh vực nghiên cứu liên ngành;
PGS Lưu Anh Tuấn, ĐH Công nghệ Nanyang, Singapore, Giám đốc điều hành Trung tâm Nghiên cứu Trí tuệ nhân tạo tại Trường Đại học VinUni, Việt Nam;
GS Edson Prestes, ĐH Liên bang Rio Grande do Sul, Brazil, Trưởng Nhóm Nghiên cứu Phi Robotics và Nghiên cứu viên của Hội đồng Nghiên cứu Quốc gia Brazil về Phát triển Khoa học và Công nghệ (CNPq), thành viên Ủy ban Toàn cầu về AI có Trách nhiệm trong lĩnh vực Quân sự;
GS Leslie Gabriel Valiant, FRS, Đại học Harvard, Mỹ, Chủ nhân Giải thưởng A.M. Turing (2010), Thành viên Hội đồng Giải thưởng VinFuture;
GS Toby Walsh, Học giả Danh dự ARC và Giáo sư Scientia về AI tại UNSW Sydney, Úc, Giám đốc Khoa học của UNSW.AI, Viện AI liên ngành của UNSW;
Tham luận qua video:
GS Yoshua Bengio, Đại học Montréal, Đồng chủ tịch và Giám đốc điều hành của LawZero, Nhà sáng lập và Cố vấn khoa học của Viện AI Mila – Quebec, Canada, thành viên của Hội đồng Cố vấn Khoa học Liên Hợp Quốc về các đột phá trong Khoa học và Công nghệ; đồng Chủ nhân Giải thưởng Chính VinFuture 2024;
TS Vinton Gray Cerf, công ty Google, Mỹ, một trong những “cha đẻ của Internet”; đồng Chủ nhân Giải thưởng Chính VinFuture 2022;
- Geoffrey Hinton, ĐH Toronto, Canada, Chủ nhân Giải Nobel Vật lý 2024 và được vinh danh là “Cha đẻ của AI”; đồng Chủ nhân Giải thưởng Chính VinFuture 2024.
Theo Minh Hằng-Nhịp sống thị trường
