Tỉnh Cà Mau (sau sáp nhập tỉnh Bạc Liêu) đang triển khai chiến lược phát triển ngành tôm bền vững, hướng tới khẳng định vị thế “thủ phủ tôm” của quốc gia, để người dân vùng địa đầu cực Nam vươn lên làm giàu từ con tôm. Cà Mau là tỉnh dẫn đầu cả nước về diện tích nuôi tôm, sản lượng tôm nuôi và quy mô nuôi tôm...
Với tiềm năng và thế mạnh tương đồng, đặc biệt là ngành hàng tôm, sau khi hợp nhất, tỉnh Cà Mau trở thành địa phương dẫn đầu cả nước về diện tích, quy mô và sản lượng nuôi tôm.
Nhằm tận dụng tối đa sự cộng hưởng này, địa phương đang triển khai chiến lược phát triển ngành tôm bền vững, hướng tới khẳng định vị thế “thủ phủ tôm” của quốc gia, để người dân vùng địa đầu cực Nam vươn lên làm giàu từ con tôm.
Trong không gian phát triển mở rộng, Cà Mau có hơn 455.000ha diện tích nuôi trồng thủy sản; trong đó, diện tích nuôi tôm trên 427.000ha, lớn nhất cả nước.
Sản lượng tôm hằng năm đạt trên 900.000 tấn, kim ngạch xuất khẩu dự kiến đạt 2,5 tỷ USD trong năm 2025 và có thể vượt 3 tỷ USD những năm tiếp theo.
Mật độ doanh nghiệp chế biến, khu công nghiệp thủy sản, cảng cá và hệ thống logistics phục vụ ngành hàng tôm thuộc loại hàng đầu cả nước.
Theo Tổng cục Thủy sản, năm 2024 ngành tôm Việt Nam đạt kim ngạch xuất khẩu trên 4 tỷ USD, tăng 14% so với năm 2023; trong đó, Cà Mau đạt 1,65 tỷ USD, Bạc Liêu 1,21 tỷ USD, đứng tốp đầu cả nước.
Các chuyên gia nhận định với việc hợp nhất, ngành sản xuất tôm của Cà Mau có thêm dư địa bứt phá mạnh mẽ.
Ông Lưu Hoàng Ly, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Cà Mau, nhấn mạnh: “Việc hợp nhất tỉnh sẽ tạo điều kiện hình thành các vùng sản xuất tôm trọng điểm quốc gia với quy hoạch và đầu tư đồng bộ.
Đây là cơ sở để nâng cao khả năng thu hút vốn đầu tư trong và ngoài nước, đặc biệt là vào lĩnh vực công nghệ cao, sản xuất giống, chế biến sâu và phát triển thương hiệu tôm Việt Nam.”
Cùng quan điểm, ông Lê Văn Quang, Tổng Giám đốc Tập đoàn Thủy sản Minh Phú, cho rằng không gian, tiềm năng, lợi thế sẽ được khơi thông, đưa Cà Mau ngày càng giàu có, đời sống người dân phát triển hơn. Minh Phú mong muốn đồng hành cùng địa phương tiến lên cùng con tôm.
Mô hình nuôi tôm, nuôi cua dưới tán rừng đước (rừng ngập mặn) tại xã Phan Ngọc Hiển, tỉnh Cà Mau. (Ảnh: Huỳnh Anh/TTXVN)
Ông Lê Văn Quang cũng nhấn mạnh thêm để đáp ứng yêu cầu của các thị trường lớn như Mỹ, Nhật Bản, EU, người nuôi tôm và hợp tác xã cần liên kết với doanh nghiệp để sản xuất đạt chứng nhận ASC, BAP hoặc tiêu chuẩn hữu cơ, đáp ứng yêu cầu truy xuất nguồn gốc và an toàn thực phẩm.
Hiện nay, Cà Mau dẫn đầu cả nước về diện tích, quy mô và sản lượng nuôi tôm với nhiều mô hình như thâm canh, siêu thâm canh, tôm-rừng, lúa-tôm; trong đó, mô hình nuôi tôm công nghệ cao được đánh giá hiệu quả vượt trội, giúp nâng cao năng suất, giảm rủi ro dịch bệnh. Tỉnh có khoảng 40.000ha nuôi tôm siêu thâm canh, thâm canh và bán thâm canh, phấn đấu đến năm 2030 đạt hơn 45.000ha.
Bên cạnh đó, thủy sản Cà Mau đã có mặt tại hơn 90 quốc gia và vùng lãnh thổ, bao gồm cả những thị trường khó tính như Mỹ, EU, Nhật Bản, Canada, Hàn Quốc.
Năm 2024, xuất khẩu thủy sản của tỉnh đạt 1,26 tỷ USD, tăng hơn 5% so với cùng kỳ; Bạc Liêu đạt 1,21 tỷ USD.
Trước hợp nhất, Bạc Liêu có 6 công ty được công nhận doanh nghiệp nông nghiệp công nghệ cao; 23 doanh nghiệp, hợp tác xã và 316 hộ dân đạt chứng nhận BAP, GlobalGAP, ASC; 5 tổ chức được cấp chứng nhận sản phẩm hữu cơ.
Tuy nhiên, theo Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Cà Mau Lê Văn Sử, ngành tôm vẫn còn nhiều khó khăn.
Vấn đề về quy hoạch phát triển còn bất cập, hạ tầng nuôi chưa đáp ứng yêu cầu, dịch vụ đầu vào thiếu ổn định, cạnh tranh không lành mạnh, khó kiểm soát. Môi trường suy thoái, dịch bệnh phức tạp; cơ chế, chính sách thu hút đầu tư chưa hiệu quả; người dân và doanh nghiệp thiếu vốn, khó tiếp cận tín dụng; liên kết chuỗi còn hạn chế, dịch vụ logistics yếu và chi phí cao, làm giảm khả năng cạnh tranh.
Ngoài ra, ngành tôm Việt Nam nói chung và Cà Mau nói riêng phải đối diện sự cạnh tranh gay gắt từ các quốc gia sản xuất lớn như Ecuador, Ấn Độ, Thái Lan. Giá tôm nguyên liệu trong nước cao hơn đáng kể, trong khi năng suất chưa đồng đều, tỷ lệ nuôi thành công còn thấp. Ở nhiều quốc gia, chuỗi cung ứng được tổ chức khép kín, chi phí thấp, tạo lợi thế cạnh tranh lớn trên thị trường quốc tế.
Để phát huy thế mạnh, Cà Mau đặt mục tiêu phát triển ngành tôm theo hướng xanh, sạch, bền vững. Tỉnh đang triển khai mô hình nuôi tôm siêu thâm canh công nghệ cao, tuần hoàn không xả thải, hướng tới đạt chứng nhận quốc tế.
Đến cuối năm 2025, địa phương sẽ phát triển từ 28-30 chuỗi liên kết sản xuất giữa hợp tác xã và doanh nghiệp; trong đó, khoảng 100.000 ha nuôi tôm quảng canh cải tiến đạt chứng nhận ASC và 1.000 ha nuôi siêu thâm canh không xả thải.
Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Cà Mau Thái Trường Giang cho biết ngành đã triển khai dự án “mô hình mẫu” nuôi tôm thẻ chân trắng siêu thâm canh tuần hoàn, ít thay nước, an toàn sinh học (ras-imta) trên địa bàn tỉnh. Sau 2 năm, mô hình bước đầu cho thấy hiệu quả cao, ổn định, không xả thải ra môi trường, tiềm năng phát triển thêm nghề nuôi cá rô phi xuất khẩu và trồng rong biển chế biến.
Liên quan đến hiệu quả của mô hình, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Lê Văn Sử đánh giá mô hình có triển vọng tạo đột phá trong phát triển ngành hàng tôm của tỉnh trong tương lai. Do đó, các sở, ngành, doanh nghiệp và người nuôi cần chung sức nhân rộng để làm cơ sở vực dậy sản xuất tôm nuôi, đưa thủy sản Cà Mau phát triển bền vững.
Trong chiến lược giai đoạn 2025-2030, Cà Mau đặt mục tiêu có trên 17.000 ha nuôi tôm siêu thâm canh ứng dụng công nghệ cao; trên 300.000 ha nuôi quảng canh cải tiến áp dụng khoa học-kỹ thuật mới; ít nhất 30.000 ha đạt chứng nhận quốc tế như ASC, BAP, Organic.
Để đạt các mục tiêu đề ra, ngành nông nghiệp đề xuất hình thành Trung tâm Quốc gia về giống, thức ăn và công nghệ tôm tại Cà Mau; phát triển vùng nuôi công nghệ cao gắn với bảo vệ môi trường; chuyển đổi số toàn ngành; đầu tư hạ tầng thủy lợi, điện, logistics, chế biến và cảng biển để tạo chuỗi khép kín từ nuôi đến xuất khẩu…
Tỉnh Cà Mau (bao gồm cả tỉnh Bạc Liêu sau sáp nhập) phấn đấu đến năm 2030 đạt hơn 45.000ha (Ảnh: Huỳnh Anh/TTXVN)
Ông Lưu Hoàng Ly, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Cà Mau, cho biết Cà Mau đang quyết tâm phát triển ngành tôm không chỉ tăng sản lượng mà còn nâng cao chất lượng, hướng tới ngành hàng công nghệ cao, sạch, thân thiện môi trường và có giá trị gia tăng lớn.
Mục tiêu là đưa địa phương trở thành hình mẫu quốc gia về nuôi tôm xanh-sạch-bền vững, có khả năng cạnh tranh toàn cầu, giúp người dân nâng cao thu nhập, ổn định cuộc sống, vươn lên làm giàu.
Các chuyên gia cho rằng để hiện thực hóa mục tiêu, tỉnh cần tập trung gỡ khó cho người dân và doanh nghiệp, đặc biệt là giảm giá thành sản xuất. Đồng thời, xây dựng quy hoạch tổng thể ngành tôm từ con giống, thức ăn, vật tư, hạ tầng; phát triển mô hình liên kết có trách nhiệm giữa nông dân-hợp tác xã-doanh nghiệp.
Việc đẩy mạnh xúc tiến thương mại với các thị trường lớn cũng là điều kiện để xây dựng thương hiệu “Tôm Cà Mau” vươn ra thế giới.
Với quyết tâm của chính quyền, sự đồng hành của doanh nghiệp và tinh thần đổi mới sáng tạo của người dân, tỉnh Cà Mau đang quyết tâm biến các tiềm năng, lợi thế để trở thành trung tâm sản xuất tôm chất lượng cao, bền vững, tiến tới đủ sức cạnh tranh toàn cầu trong tương lai.
Theo: Vietnam+/TTXVN
