Câu chuyện ‘kẻ xây người phá’ của gia tộc Red Bull từng tốn rất nhiều giấy mực của báo giới.
Sinh năm 1923, Chaleo Yoovidhya lớn lên trong một gia đình nghèo khó, phải bỏ học năm 10 tuổi để đi làm. Năm 1956, sau thời gian dài nỗ lực, cố gắng không ngừng, ông tự mình thành lập công ty dược T.C. Pharmaceutical Industries chuyên phân phối các loại thuốc kháng sinh trên khắp cả nước.
Thông qua quá trình làm việc với các điều phối viên cho xe chở hàng, ông nhận ra tầm quan trọng của loại thức uống tăng lực giúp các tài xế đường dài bớt mệt mỏi. Krating Daeng, trong tiếng Thái có cùng nghĩa với Red Bull, theo đó ra đời với thành phần chính là cafein, taurin và đường mía.
Sau 12 năm chỉ được bán cho người nghèo ở các vùng nông thôn, thức uống này bất ngờ được một người Áo tên Dietrich Mateschitz phát hiện và uống thử. Nhận ra thị trường Âu Mỹ chưa hề có sản phẩm nào sánh bằng, vị doanh nhân quyết định hợp tác mang thức uống này ra quốc tế.
“Red Bull đã định nghĩa lại về nước tăng lực. Đó không phải là những thứ mà bạn sử dụng khi bị ốm, mà là để tiếp thêm năng lượng”, ông Simon Chadwick, Giáo sư tại Trường Kinh doanh Skema ở Paris nhận định.
Red Bull sau đó nhanh chóng trở thành thương hiệu nước tăng lực hàng đầu thế giới với thị trường tại 165 quốc gia; mỗi năm tiêu thụ hàng tỷ lon. Chúng gắn liền với những đội đua thể thao, qua đó đưa gia tộc Yoovidhya lot top gia tộc giàu nhất Thái Lan và cả châu Á.
“Tất cả các thành viên trong gia đình đều có cuộc sống khá giả nhưng nhìn chung đều giữ thái độ khiêm tốn, nhún nhường. Đặc biệt là Yoovidhya, ông ấy không hề khoa trương”, Yupana Wiwattanakantang, Giáo sư tại Đại học Quốc gia Singapore nói.
Được biết, trong những lần trở lại quê hương, ông Yoovidhya trao nhiều suất học bổng cho trẻ em, đồng thời mời dân làng lên Bangkok làm việc cho nhà máy Red Bull để giải quyết vấn đề việc làm. Ông cũng gửi những hộp cứu sinh chứa gạo, thực phẩm, thuốc men và một số đồ dùng cần thiết cho các hộ gia đình nghèo khó trong thiên tai.
Người đứng đầu gia tộc là vậy, song cháu đích tôn Vorayuth Yoovidhaya lại ăn chơi sa đọa, thậm chí được mệnh danh là “người thừa kế không thể đụng đến” ở Thái Lan.
Suốt 10 năm qua, y vẫn không bị công lý trừng phạt sau khi gây nên cái chết của Wichian Klanprasert, thượng sĩ cảnh sát hoàng gia Thái Lan. Mọi lần bị triệu tập, Vorayuth đều không có mặt.
Giám định cho thấy “thái tử” Red Bull khi đó có nồng độ cồn trong máu rất cao, song bị can khai chỉ uống rượu sau khi về đến nhà. Vorayuth sau đó còn bị phát hiện dương tính với một số chất ma túy, song không bị truy tố.
Suốt 10 năm qua, Vorayuth vẫn không bị công lý trừng phạt sau khi gây nên cái chết của Wichian Klanprasert, thượng sĩ cảnh sát hoàng gia
Trong năm 2013, Vorayuth bị triệu tập trình diện 7 lần nhưng đều không xuất hiện. Các luật sư đại diện viện đủ lý do từ việc thân chủ không khỏe đến công tác nước ngoài. Trong khi đó, Vorayuth và bạn bè vẫn chia sẻ hình ảnh thảnh thơi du lịch khắp thế giới, tiệc tùng xa xỉ và tham dự nhiều cuộc đua môtô nổi tiếng.
Vụ án dần chìm vào quên lãng cho đến tháng 3/2016 bắt đầu khôi phục truy tố. Chiến thuật trì hoãn trình diện tiếp tục được sử dụng. Khoảng 5 tháng sau, Interpol cập nhật cảnh báo đỏ đối với Vorayuth Yoovidhaya theo yêu cầu của phía Thái Lan. Tuy nhiên, lệnh bắt giữ chỉ này sau nửa năm cũng biến mất không một lời giải thích.
Cào cuối tháng 1/2022, ông Chumphon Phansamrit, nhân viên Bộ Ngoại giao Thái Lan đã cập nhật tình hình mới về vụ án. Ông cho biết cho đến nay, vẫn chưa hề có lệnh dẫn độ đối Vorayuth Yoovidhya để y về nước điều tra.
Red Bull trở thành thương hiệu nước tăng lực hàng đầu thế giới với thị trường tại 165 quốc gia; mỗi năm tiêu thụ hàng tỷ lon.
Thương hiệu đồ uống từng được coi là niềm tự hào của người Thái sau đó nhanh chóng biến thành biểu tượng của sự bất bình đẳng, đồng thời là khởi nguồn gây ra các vụ biểu tình phản đối chính phủ. Người dân cho rằng đây là trường hợp điển hình minh chứng cho sự đối xử đặc biệt đối với tầng lớp siêu giàu.
Theo pháp luật hiện hành của Thái Lan, vụ án của Vorayuth Yoovidhya có thời hạn truy tố trong vòng 15 năm và đến năm 2027 sẽ hết hạn. Điều đó có nghĩa là nếu thành công lẩn trốn được thêm 4 năm nữa, Vorayuth Yoovidhya sẽ không bao giờ phải chịu trách nhiệm vì tội ác của mình.
Bỏ qua câu chuyện cháu đích tôn ăn chơi chác táng, không thể phủ nhận Yoovidhya vẫn là một trong những gia tộc giàu có nức tiếng. Theo Bloomberg Billionaire Index, gia đình Yoovidhyas đã gia tăng khối tài sản thêm 7,8 tỷ USD vào năm 2022, mức tăng lớn nhất trong các gia tộc giàu có tại châu Á, sau khi người tiêu dùng trở lại cuộc sống bình thường mới.
“Đồ uống tăng lực gắn liền với cuộc sống năng động. Mọi người quay lại tập thể dục và làm việc nhiều giờ trong các văn phòng. Họ cần nước tăng lực”, ông Simon Chadwick nhận định.
Được biết trong năm 2022, gia đình Yoovidhyas đã bán được 11 tỷ lon Red Bull, qua đó đưa tài sản chạm mốc hơn 27 tỷ USD, theo Bloomberg.
“Loại nước uống này được quảng cáo khá thành công. Điều này giúp Red Bull có độ nhận diện cao trong thị trường đồ uống đang tăng trưởng”, Howard Telford, Giám đốc nghiên cứu nước có gas tại hãng tư vấn Euromonitor International nhận xét.
Theo: Bloomberg, Nikkei-Vũ Anh-Nhịp sống thị trường
