Tổng thống Mỹ Trump cho biết, ông muốn đợi đến sau tổng tuyển cử (Mỹ) mới ký thỏa thuận Mỹ-Trung. Cùng ngày 3/12, Bộ trưởng Thương mại Mỹ Wilbur Ross giải thích rằng việc đạt được thỏa thuận với TQ sau tổng tuyển cử sẽ giúp triệt tiêu áp lực đối với phía Mỹ.
Trong một phỏng vấn vào thứ Ba trên chương trình “Squawk on the Street” của CNBC, Bộ trưởng Thương mại Mỹ Wilbur Ross đã giải thích rằng Trung Quốc nghĩ rằng vì lý do chính trị mà Tổng thống Trump rất muốn đạt được thỏa thuận trước thềm bầu cử, vì vậy đã tận dụng đòn bẩy này để gây áp lực với TT Trump nhằm đạt được thỏa thuận có lợi hơn cho Trung Quốc. Nhưng TT Trump sẽ không chơi trò này, phát biểu mới nhất của ông là loại bỏ toan tính này của Trung Quốc.
Không có đàm phán cấp cao nào giữa Mỹ và Trung Quốc trước ngày 15/12
Trả lời phỏng vấn, Bộ trưởng Ross cho biết, dù Mỹ sẵn sàng chờ đợi cho đến sau tổng tuyển cử mới tiến tới thỏa thuận, ông tính toán rằng đàm phán thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc vẫn sẽ tiếp tục, nhưng bổ sung thêm rằng hai bên chưa lên lịch cho đàm phán thương mại cấp cao nào trước ngày 15/12.
Vì đa số quan sát xem ngày 15/12 là hạn chót để hai nước đạt được giai đoạn đầu của hiệp định thương mại, bởi vì hôm đó Mỹ sẽ bắt đầu áp dụng thuế bổ sung đối với hàng hóa Trung Quốc. Nhiều nhà phân tích cho rằng hai bên hy vọng sẽ đạt được thỏa thuận trước đó để Mỹ có thể hủy bỏ thuế quan bổ sung có hiệu lực từ ngày 15.
Khi được hỏi liệu thuế quan bổ sung áp dụng từ ngày 15/12 có được thực thi hay không, ông Ross cho biết trừ khi có lý do thực sự để Tổng thống trì hoãn thuế quan. Nếu cần thêm thời gian để đối thoại nhiều hơn, và nếu có những tiến triển đủ thực chất thì Tổng thống có thể hoãn lại. Khi thời gian càng ngày càng gần đến ngày 15/12 thì càng cần quan sát tình hình chính xác là gì.
Phát biểu của Trump có là dấu hiệu cho thấy thực trạng đàm phán Mỹ – Trung?
Tại Hội nghị thượng đỉnh NATO ở Luân Đôn (Anh) vào hôm thứ Ba, khi được hỏi liệu Mỹ có muốn đạt được thỏa thuận thương mại Mỹ – Trung vào cuối năm nay hay không, TT Trump đáp rằng: “Tôi không có thời hạn cuối cùng.”
“Ở một mức độ nào đó, tôi nghĩ sẽ tốt hơn (ký một thỏa thuận) nếu đợi đến sau tổng tuyển cử (Mỹ),” TT Trump cho biết, nhưng Trung Quốc muốn ngay bây giờ đạt được một thỏa thuận, vậy thì cần xem liệu đây có phải là thỏa thuận đúng đắn hay không.
Về vấn đề này, trong trả lời phỏng vấn với CNBC, ông Ross đã chia sẻ rằng, những lời của TT.Trump hàm ý có những vấn đề mà giới quan sát bên ngoài không nghĩ tới đã xảy ra, khiến không thể đạt được thỏa thuận trong ngắn hạn. Bộ trưởng Ross trả lời: “Mục tiêu của Tổng thống luôn là phải đạt được thỏa thuận một cách đúng đắn, không bị ảnh hưởng hạn chế từ vấn đề thời gian cũng như các yếu tố tương tự khác. Do đó, mục tiêu của ông không thay đổi. Hơn nữa, nếu chúng tôi không đạt được thỏa thuận, ông ấy (TT Trump) sẽ rất vui để tiếp tục đánh thuế. Ông cảm thấy rằng (Mỹ) đang đứng ở vị thế thuận lợi.”
Ký thỏa thuận sau cuộc tổng tuyển cử có thể loại bỏ áp lực từ Trung Quốc
Khi TT Trump tuyên bố tranh cử Tổng thống Mỹ vào năm 2020, Bắc Kinh đã đặc biệt tấn công vào giới nông dân Mỹ là nhóm người ủng hộ ông Trump, ý đồ muốn dùng đòn đánh thuế đối với các sản phẩm nông nghiệp để làm sụt giảm tỷ lệ ủng hộ Trump.
Hôm thứ Ba, tại Hội nghị thượng đỉnh NATO ở Luân Đôn, ông Trump chỉ ra rằng Chính phủ của ông đã quyết định phân bổ 28 tỷ đô la Mỹ trong hai năm để đảm bảo nông nghiệp Mỹ không bị ảnh hưởng.
Giới quan sát có nhiều quan điểm cho rằng, TT Trump hy vọng đạt được thỏa thuận Mỹ – Trung trước tổng tuyển cử năm 2020 sẽ giúp ông tái nhiệm. Nhưng TT Trump đã nhiều lần tuyên bố rằng, ông không vội vàng để đạt được thỏa thuận, bên muốn nhanh chóng đạt được thỏa thuận là Trung Quốc, vì nền kinh tế của họ rất tồi tệ. Hôm thứ Ba, cả ông Trump và ông Ross đều cho biết rằng không có thời gian biểu cụ thể nào để Mỹ đạt được thỏa thuận thương mại.
Khi phóng viên hỏi ông Ross rằng, lời của ông Trump cho rằng sẽ tốt hơn nếu đạt được thỏa thuận sau tổng tuyển cử có phải lời thành thật hay không, ông Ross cho biết: “Tôi cho rằng ông ấy phải nghiêm túc trong vấn đề này.” Tổng thống khẳng định rõ rằng, ông “không có áp lực thời gian” để buộc phải đạt được thỏa thuận thương mại với Trung Quốc, điều này rất quan trọng. Nếu không thì giới chức ĐCSTQ sẽ nói: “Ông ấy (Trump) cần thỏa thuận này vì lý do chính trị, nếu vậy chúng ta sẽ cho ông ấy một thỏa thuận tồi tệ.” Nhưng TT Trump sẽ không chơi trò chơi này (với Trung Quốc).
Theo giải thích của ông Ross, ĐCSTQ xem việc đạt được thỏa thuận trước cuộc bầu cử Mỹ là lá bài để mặc cả nhằm gây áp lực với TT Trump, nhưng một khi ông Trump tuyên bố rõ ràng rằng ông muốn ký kết thỏa thuận sau tổng tuyển cử thì điều này khiến Trung Quốc không còn đòn bẩy mà họ nghĩ có thể lợi dụng.
Ông Ross nhấn mạnh, chính Mỹ mới có đòn bẩy, vì Mỹ có nhiều đạn dược hơn Trung Quốc. Mỹ có nhiều vũ khí hơn để dùng. “Họ (Trung Quốc) gần như không có vũ khí để đáp trả.”
Đề nghị hủy bỏ thuế quan của Trung Quốc không phải mới
Trong chương trình, khi một phóng viên hỏi ông Ross rằng Trung Quốc đã cho biết họ không chỉ muốn Mỹ hủy bỏ thuế quan vào ngày 15/12 mà còn hủy bỏ thuế quan đã thực thi áp đặt vào hồi tháng Chín. Có đúng vậy không? Đây có phải là trở ngại để đạt được thỏa thuận mới?
Ông Ross cho biết, ý tưởng của Trung Quốc về việc giải quyết thuế quan hiện tại không phải là mới, đây vẫn luôn là một phần của công tác đàm phán. Điều thực sự quan trọng là toàn bộ thỏa thuận. “Vì vậy, tôi cho rằng khơi ra một phần nhỏ nào đó thì không có tác dụng gì. Chúng ta nên thực sự tập trung vào việc đạt được thỏa thuận chung có hiệu quả cho cả hai bên. Nếu không, chúng ta sẽ tiếp tục giữ hiện trạng (ám chỉ thuế quan đối với Trung Quốc).”
Cấm tàu Mỹ vào Hồng Kông không có tác gì
Ông Ross cho biết có một biến số mới trong đàm phán thương mại Mỹ – Trung là về tình hình ở Hồng Kông. Đối với ông Tập Cận Bình, đây là một vấn đề phức tạp. Như chúng ta biết, khi Tổng thống Trump ký Dự luật Nhân quyền và Dân chủ Hồng Kông, chắc chắn có có người không vui vẻ gì. Nhưng trên thực tế, đạo luật Hồng Kông này vẫn sẽ được ban hành, còn chuyện chữ ký của Tổng thống chỉ là vấn đề kỹ thuật. Mặc dù vậy, Trung Quốc vẫn tuyên bố các biện pháp trả đũa như cấm tàu Hải quân Mỹ vào Hồng Kông. Nhưng điều này không phải là vấn đề lớn. “Không có cảng Hồng Kông thì chúng tôi vẫn có thể làm tốt như vậy”, ông Ross nhấn mạnh.
Điều quan trọng nhất là có thỏa thuận thỏa đáng
Trong trả lời phỏng vấn của Reuters vào thứ Ba, ông Ross nhấn mạnh rằng việc khi nào thì Mỹ và Trung Quốc đạt được thỏa thuận không phải vấn đề quan trọng, mà quan trọng là phải đạt được thỏa thuận thích đáng.
Ông cho biết, hai nền kinh tế lớn là Mỹ và Trung Quốc vẫn cần giải quyết một số chi tiết, bao gồm việc Trung Quốc mua sản phẩm nông nghiệp của Mỹ, vấn đề mang tính cơ cấu tổ chức, và cơ chế thực thi cần thiết để hoàn thành giai đoạn đầu của hiệp định thương mại.
“Ông ấy (Trump) đang cố gắng chỉ ra rằng những gì chúng ta cần là một thỏa thuận thích đáng, cho dù đạt được vào tháng 12 năm nay hay tháng 12 năm sau”, ông Ross cho biết.
Ông hy vọng Trump sẽ giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020.
Tuyết Mai
