Thời xưa có rất nhiều vị hoàng đế vì muốn lôi kéo lòng người thường ban cho các công thần một số đặc quyền, ví dụ như kim bài miễn tử. Người sở hữu vật này, chỉ cần không phải là phạm vào tội lớn như mưu phản, thì dù có phạm tội gì về cơ bản đều có thể giữ được mạng sống. Tương truyền vào những năm cuối đời mình, Hoàng đế Càn Long cũng từng ban chiếu thư có đặc quyền giống kim bài miễn tử cho Hòa Thân. Nhưng Hòa Thân có trong tay di chiếu miễn tử, tại sao cuối cùng vẫn không thoát được cái chết? Nội dung của di chiếu là gì?
Hòa Thân (1750 – 1799) là một quyền thần nổi tiếng của nhà Thanh, rất được vua Càn Long tín nhiệm. Cậy vào sự tin tưởng và yêu mến của Càn Long, Hòa Thân lúc đó phải nói là thao túng toàn bộ triều đình. Thậm chí Càn Long còn đem con gái yêu quý của mình là Cố Luân Hòa Hiếu công chúa (Thập công chúa) gả cho con trai trưởng của Hòa Thân là Phong Thân Ân Đức, giúp cho Hòa Thân nắm được đại quyền trong tay, trở thành hoàng thân quốc thích. Cùng với sự đi lên của quyền lực và địa vị, sự tham lam ích kỷ của Hòa Thân ngày một gia tăng. Ông lợi dụng chức vụ của mình để kết bè kết phái, mưu cầu lợi ích riêng, thu gom tiền của, đả kích thương gia chân chính.
Khi Gia Khánh đế vẫn chưa lên nắm quyền, ông luôn phải chịu đủ mọi sự ức hiếp của Hòa Thân, lúc đó trong lòng Gia Khánh đã gieo xuống một hạt giống của hận thù rồi. Khi Càn Long bước vào những năm của tuổi xế chiều, lúc thượng triều đều ra lệnh cho Hòa Thân đứng ở bên cạnh ông, bởi vì chỉ có Hòa Thân mới hiểu được Càn Long đang nói gì. Vì vậy mỗi ngày thượng triều Hòa Thân đều được văn võ bá quan đều quỳ lạy khấu bái, Hòa Thân không khác gì là nhiếp chính, văn võ bá quan trong triều muốn trình tấu gì, ông sẽ nghe ý của Càn Lòng rồi tự mình đưa ra phán quyết, nắm giữ triều chính trong tay. Vì vậy người nhà Thanh đều gọi Hòa Thân là “Nhị hoàng đế”. Còn Gia Khánh ngồi ở một bên trong triều đường thì lại không có một chút thực quyền gì cả, người thực sự nắm giữ quyền lực là Hòa Thân và Càn Long.
Nhưng đợi sau khi Càn Long qua đời, Gia Khánh chính thức lên ngôi, việc đầu tiên muốn làm chính là giết chết Hòa Thân. Tháng Chạp năm Gia Khánh thứ tư (năm 1799), Thái thượng hoàng Càn Long băng hà, Gia Khánh đế gia lệnh cho Hòa Thân lo liệu tang sự. Ngày 13 tháng Chạp, Gia Khánh đế tuyên bố hai mươi tội trạng của Hòa Thân, hạ chiếu chỉ tịch thu gia sản, tịch thu được tám ức lượng bạc trắng (tám ức = 800 triệu). Thuế hàng năm của triều đình nhà Thanh trong thời vua Càn Long cũng chỉ có bảy ngàn vạn lượng. Số tài sản mà Hòa Thân cất giấu tương đương với thu nhập 15 năm của triều đình nhà Thanh lúc đó. Khi đó mọi người gọi đó là “Hòa Thân ngã xuống, Gia Khánh ăn no”.
Vào những năm cuối đời của Càn Long, Hòa Thân biết rõ mình mang trọng tội, đã đắc tội quá nhiều người, biết rằng sau khi Càn Long mất thì mình chắc chắn khó thoát khỏi cái chết. Vì vậy Hoà Thân đã xin Càn Long ban cho một kim bài miễn tử. Càn Long không còn cách nào, đành phải để lại cho Hòa Thân một tấm di chiếu.
Quả nhiên sau khi Càn Long băng hà, Gia Khánh lập tức muốn giết quyền thần Hòa Thân, đích thân xét xử Hòa Thân tại điện Kim Loan. Sau khi xét xử xong, Gia Khánh phán quyết cho người đưa Hòa Thân ra Ngọ Môn lăng trì xử tử. Mọi chuyện diễn ra quá nhanh chóng, có người mang di chiếu của Càn Long đến, sắc mặt của Gia Khánh đế và các quan đại thần bỗng trở nên khó coi, nhìn thẳng vào Hòa Thân. Không ngờ sau khi Hòa Thân mở di chiếu ra xem, sắc mặt biến đổi hoàn toàn, gào lên: “Điều này không thể nào… không thể nào…”. Vì thế đại thần Vương Kiệt đã không nhịn được mà giật lấy tấm di chiếu để xem, không ngờ trong đó viết ba chữ: “Giữ toàn thây”.
Hòa Thân không bao giờ ngờ rằng di chiếu của Càn Long lại là ba chữ “Giữ toàn thây”, hoàn toàn tuyệt vọng. Gia Khánh cũng tuân theo di chiếu cho Hòa Thân chết toàn thây, phán Hòa Thân tuy rằng có tội ác quá lớn, nhưng dù sao cũng từng đảm nhận chức vị đại thần của tiên triều, vì vậy đổi cách hành quyết thành tự vẫn trong nhà lao, cuối cùng ban cho Hòa Thân dùng khăn trắng tự vẫn trong nhà mình. Ngày hôm sau sau khi xử tử Hòa Thân, Gia Khánh đế tuyên bố rằng vụ án Hòa Thân đã kết thúc, sẽ không liên lụy đến bá quan trong triều theo quy mô lớn, để quần thần được yên tâm.
Theo Sound Of Hope-Châu Yến biên dịch
