Tỷ phú Trung Quốc Zhang Lei sinh ra trong một gia đình bình dân, từng phải bán dạo mì ăn liền, nước đóng chai và tạp chí để kiếm sống. Giờ ông là cổ đông lớn của Tập đoàn Amazon.
Theo South China Morning Post, mới đây quỹ đầu tư Hillhouse Capital của tỷ phú Zhang Lei đã tăng sở hữu tại Amazon lên 43.156 cổ phiếu, tương đương 81,72 triệu USD.
Không ồn ào trên thị trường nhưng Hillhouse Capital đang quản lý khoảng 50 tỷ USD tài sản. Công ty này cũng đầu tư vào các doanh nghiệp công nghệ tăng trưởng nhanh tại Trung Quốc như Tencent và JD.com.
Đó là bước tiến rất xa của doanh nhân Zhang Lei kể từ khởi đầu khiêm tốn thời niên thiếu. Khi còn trẻ, ông từng bán dạo mì ăn liền, nước đóng chai và tạp chí tại các nhà ga xe lửa. Sau một thời gian dài lao động vất vả, ông tiết kiệm được 800 NDT (114 USD).
Nhà nghèo học giỏi
Zhang Lei sinh năm 1972 tại một ngôi làng nhỏ ở tỉnh Hà Nam, miền trung Trung Quốc. Dù không xuất thân từ một gia đình giàu có, Zhang Lei vẫn được nhận vào học tại Đại học Nhân Dân tại Bắc Kinh nổi tiếng có học phí cao. Nhờ đạt điểm thi đại học cao nhất tỉnh, Zhang được cấp học bổng toàn phần.
Sau đó, Zhang nhận được học bổng từ Đại học Yale danh tiếng tại Mỹ. Tuy nhiên gói học bổng này chỉ tài trợ chi phí một năm, do đó Zhang tự trang trải bằng cách làm thêm tại văn phòng đầu tư của David Swensen, giám đốc đầu tư của Yale.
Trong thời gian đó, Zhang dịch cuốn sách Quản lý danh mục đầu tư tiên phong của Swensen sang tiếng Trung. Chính ông là người đã tạo ra các từ tiếng Hoa để giải thích các từ tài chính như “vốn góp” và “nhà đầu tư ủy thác”.
Được ông Swensen kèm cặp, Zhang Lei rất tự giác và tích cực học hỏi kiến thức kinh doanh. Trả lời Financial Times, Zhang Lei kể: “Tôi không thể tin nổi khi biết báo cáo tài chính của các công ty lớn nhóm S&P 500 đều miễn phí. Tôi học rất nhiều từ các phần thảo luận quản trị và và các vấn đề như lãi trên vốn đầu tư. Đó là cơ hội học tập vô cùng giá trị”.
Sau khi tốt nghiệp đại học, Zhang xin vào làm việc tại nhiều hãng tư vấn tài chính nhưng liên tục bị từ chối. Cuối cùng, Zhang tìm được việc làm tại một quỹ phòng hộ mới mở, có trụ sở tại Washington.
Dù vậy, Zhang vẫn muốn trở về Trung Quốc bởi đó là thị trường tiềm năng lớn. “Ở thời điểm đó, tôi biết ở Trung Quốc có rất nhiều năng lượng. Bạn có thể kiếm được rất nhiều tiền ở đó. Có rất nhiều doanh nghiệp và startup công nghệ năng động trên thị trường”, ông giải thích.
Sớm đầu tư vào Tencent và JD.com
Zhang Lei trở lại Trung Quốc vào năm 2005. Khi đó, người thầy Swensen quyết định giao cho ông 20 triệu USD từ Yale để lập quỹ Hillhouse Capital. Sau đó, Swensen còn rót thêm 10 triệu USD cho Zhang.
Ở thời điểm đó, những khoản đầu tư hàng chục triệu USD này bị coi là rất mạo hiểm, bởi đa phần doanh nghiệp Trung Quốc bị xem là những phiên bản “giá rẻ, nhà nghèo, chất lượng thấp” của các công ty công nghệ Mỹ.
Những quyết định đầu tư của Hillhouse đem lại nhiều thay đổi. Zhang đổ phần lớn số vốn có được từ Yale vào Tencent. Hiện ông vẫn giữ số cổ phiếu này. Zhang cũng là một trong những nhà đầu tư đầu tiên của nền tảng thương mại điện tử JD.com.
South China Morning Post đánh giá Zhang Lei không chỉ là một nhà đầu tư đơn thuần. Ông chủ Hillhouse thực tế còn là chất xúc tác thúc đẩy sự thay đổi bên trong ngành công nghệ Trung Quốc. Chính Zhang đã kết nối JD.com và Tencent trong quan hệ đối tác chiến lược.
Trên thực tế, Zhang có máu kinh doanh từ bé. Mới 7 tuổi, Zhang đã cho thuê truyện tranh tại nhà ga trên tuyến Bắc Kinh – Quảng Châu và thu hút nhiều khách chờ tàu. Sau đó, cậu bé bắt đầu bán tạp chí tại đây.
Hoạt động kinh doanh khấm khá, Zhang Lei mở rộng danh mục hàng bán. “Tôi bán cả nước đóng chai, mì ăn liền và xúc xích cay Hồ Nam. Và nếu khách mua cả combo, tôi sẽ giảm giá”, ông kể.
Nhờ đó, trước khi chuyển tới Bắc Kinh học đại học, Zhang có trong tay một khoản tiết kiệm 800 NDT tự bản thân làm ra. Nhỏ nhưng đó vốn sống và kinh nghiệm kinh doanh cậu thanh niên tích lũy được.
Vẫn sống tiết kiệm
Cậu bé bán mì ăn liền năm nào giờ là một tỷ phú. Theo Forbes, Zhang hiện sở hữu khối tài sản khoảng 1 tỷ USD. Quỹ Hillhouse Capital quản lý khoảng 50 tỷ USD tài sản cho nhiều đối tượng khách hàng khác nhau. Quỹ này cũng đầu tư vào các doanh nghiệp hoạt động trong những lĩnh vực như công nghệ, dịch vụ, tiêu dùng, y tế…
Zhang Lei đã là một đại gia nhưng những người thân quen với ông mô tả CEO Hillhouse Capital vẫn sống giản dị và tiết kiệm đến mức “tằn tiện”. Trong một số cuộc trả lời phỏng vấn với báo chí, Zhang cho biết ông hiểu rất rõ sự thiếu thốn, khó khăn của cha mẹ.
Sống tiết kiệm nhưng doanh nhân Zhang rất hào phóng với các hoạt động thiện nguyện. Ông quyên góp số tiền 8,88 triệu USD cho Trường Quản trị Yale hồi năm 2010. Ở thời điểm năm 2010, đó là số tiền quyên góp lớn nhất mà trường từng nhận từ một cựu sinh viên.
Cùng năm đó, ông quyên góp 10 triệu NDT(1,4 triệu USD) cho Đại học Nhân Dân. Năm 2017, Zhang cũng quyên góp 300 triệu NDT (4,3 triệu USD) để thành lập một quỹ giáo dục khác.
Zhang từng nói: “Luôn có một dòng nước chảy dào dạt xung quanh ta. Tuy nhiên, tôi chỉ cần một ngụm nhỏ để nguôi cơn khát của bản thân”.
An Chi (ZN)
