“Làm người không hiểu rõ về Khương Thái Công, dù đọc hết sách sử cũng là vô nghĩa”.
Trong lịch sử, Khương Tử Nha thật ra không có sức mạnh kỳ diệu như trong “Phong Thần Bảng”, nhưng ông chắc chắn là một điển hình của “người thành công muộn”.
Nói về những người thành công muộn, nếu Khương Tử Nha đứng thứ hai thì không ai dám đứng thứ nhất. Ông đã trải qua rất nhiều khó khăn trong những năm tháng tuổi trẻ, cho đến tận hơn 70 tuổi, vẫn là một ông lão vô danh bên bờ sông Vị.
Tuy nhiên, “Khương Thái Công câu cá, người muốn thì sẽ đến”. Sau khi ông gặp được Chu Văn Vương, vị quân chủ đang khát khao tìm kiếm hiền tài, Khương Tử Nha đã có cơ hội thể hiện tài năng của mình. Từ đó, ông phò tá Chu Văn Vương và Chu Vũ Vương dựng thành đại nghiệp.
Kinh nghiệm sống của Khương Tử Nha dạy chúng ta rằng: Thành công không phụ thuộc vào thời gian, mà nằm ở ba yếu tố sau:
1. Chịu đựng sự cô đơn
Khương Tử Nha (1156 TCN – 1017 TCN) là khai quốc công thần nhà Chu trong lịch sử Trung Quốc. (Ảnh: wikimedia / Miền công cộng)
Thi sĩ Lý Bạch có câu: “Cổ lai thánh hiền giai tịch mịch” (Từ xưa các bậc thánh hiền đều phải chịu cô đơn).
Câu này rất phù hợp để miêu tả Khương Tử Nha. Sau khi thất bại ở Triều Ca, Khương Tử Nha đã ẩn mình bên bờ sông Vị, mãi cho đến khi 80 tuổi ông mới được mời làm quan dưới triều Chu Văn Vương. Khoảng thời gian ẩn dật này kéo dài ít nhất là hai năm bốn tháng.
Trong khoảng thời gian này, Khương Tử Nha đối với thế gian chỉ là một ông lão vô danh, có vẻ ngốc nghếch, nếu không thì sao ông lại câu cá bằng cái móc thẳng?
Không ai có thể tưởng tượng được rằng, ông lão nghèo này thực ra lại đầy trí tuệ, tinh thông cả văn lẫn võ. Trong suốt thời gian đó, Khương Tử Nha không ngừng “nạp năng lượng” cho mình, và chính nhờ sự chuẩn bị này mà khi trở lại, ông đã có thể vượt qua mọi khó khăn, đạt được thành công.
Có một nghiên cứu hiện đại chỉ ra rằng những người thành công có khả năng chịu đựng sự cô đơn tốt hơn những người thất bại. Giống như Khương Tử Nha, những người có thể chịu đựng sự cô đơn thường có những mục tiêu lớn trong lòng. Họ có lý tưởng cao cả, suy nghĩ rõ ràng, và không ngừng học hỏi, tự cải thiện bản thân để chuẩn bị cho những cơ hội sắp đến.
Chỉ khi có được sự chuẩn bị này, khi cơ hội đến, họ mới có thể nhanh chóng nắm bắt và tỏa sáng.
Có một câu nói rằng: “Con đường thành công không nghẽn lối, chỉ là có những người chọn sự thoải mái mà thôi”.
Khương Tử Nha đã dạy chúng ta bài học rằng: Chỉ khi chịu đựng được sự cô đơn, chúng ta mới có thể đón nhận sự thịnh vượng.
2. Cần một chút “điên cuồng”

“Không điên không cuồng, danh không vang; không cuồng không điên, không thể thành công”.
Câu này lấy từ “Khí Phục” của Khương Tử Nha. Ý nghĩa là, khi làm người và làm việc, cần phải có một chút “điên cuồng”.
Điên cuồng ở đây có nghĩa là phải kiên định với niềm tin của mình, với những điều mình yêu thích, công việc mình đang làm, và mục tiêu mình đã đặt ra. “Điên cuồng” là phải giữ vững niềm tin vào ước mơ, sự theo đuổi và tài năng của mình. Vì “tự tin là bí quyết đầu tiên của thành công”.
Có câu nói hay rằng: “Mỗi người theo đuổi ước mơ đều có một chút điên cuồng, mỗi người thành công đều có một đặc điểm điên cuồng”.
Giống như Khương Tử Nha, khi người khác câu cá bằng móc câu cong, ông lại câu cá bằng móc câu thẳng, chẳng phải là điên cuồng sao? Mặc cho người ta chế giễu, ông chỉ cười mà không nói gì, vì ông không câu cá mà câu minh chủ, ông tin rằng, người có nguyện vọng sẽ tự tìm đến.
Đây chính là “Kẻ khác cười tôi điên rồ, tôi cười họ không nhìn thấu”.
Những người điên cuồng thường có niềm tin vững chắc, niềm tin này giúp họ không quan tâm đến ánh mắt của người xung quanh, dù “con đường dài rộng” họ vẫn kiên trì tìm kiếm.
3. Nói năng thận trọng
Khuơng Tử Nha giúp Chu Vũ Vương thảo phạt Trụ Vương, thành tựu nên đại nghiệp thiên thu. (Ảnh: Chánh Kiến Net)
“Ba lần kín miệng, cẩn thận lời nói”.
Đây là một câu nói nổi tiếng trong “Đại Công Kim Quỹ”, Khương Tử Nha khuyên Chu Vũ Vương phải thận trọng trong lời nói.
Từ xưa đến nay, những người thành công đều rất chú trọng nghệ thuật giao tiếp, thậm chí Khổng Tử cũng từng nói: “Nật ư ngôn nhi mẫn ư hành” (Ít lời nhưng hành động nhanh nhẹn).
Câu nói “Họa từ miệng mà ra” cho thấy nếu không thận trọng lời nói, không chỉ làm tổn thương người khác, mà còn mang rắc rối cho chính mình. Vì vậy, những người có tu dưỡng không bao giờ nói năng tùy tiện. Họ sẽ suy nghĩ cẩn thận, xem xét mọi tình huống, không nói dài dòng và chắc chắn không buông lời bừa bãi.
Những người thông minh biết dùng đầu óc để nói chuyện, không phải dùng miệng để nói.
Trước mỗi lần phát biểu, cần phải suy nghĩ kỹ lưỡng, xem điều gì nên nói, điều gì không nên nói, lúc nào nên nói và phải nói như thế nào.
Cần hiểu rằng, mỗi lời nói của bạn có thể giúp bạn thành công hoặc hủy hoại bạn, vì vậy đừng ăn uống bừa bãi, cũng đừng nói năng bừa bãi.
Trong cuộc sống, biết giữ gìn lời nói, kiểm soát sắc thái và cẩn thận trong giao tiếp là một nguyên tắc quan trọng trong việc đối nhân xử thế.
Kết luận: Cuộc đời Khương Tử Nha, một mô hình của thành công
Hành trình phi thường của Khương Tử Nha dạy chúng ta rằng thành công không phải là vấn đề của tuổi tác, mà là sự chuẩn bị, kiên trì và thận trọng. Bằng cách chịu đựng nỗi cô đơn, theo đuổi mục tiêu với lòng tự tin và nói chuyện cẩn thận, bạn có thể nắm bắt cơ hội và để lại một di sản lâu dài.
Câu chuyện của Khương Tử Nha vẫn tiếp tục truyền cảm hứng tới ngày nay, chứng minh rằng sự vĩ đại có thể nảy sinh từ lòng kiên nhẫn và cống hiến không lay chuyển.
Theo Vision Times -Thanh Ngọc biên dịch