“Không cần báo đáp, nhưng ít nhất cũng nên về thăm bố chứ. Giờ sống sung sướng rồi thì quên hết ơn nghĩa trước kia, thật vô tình!”, người con ruột bất mãn chia sẻ.
Năm tôi 20 tuổi, một chuyện đau lòng đã xảy ra ở làng tôi. Cô chú hàng xóm sát vách nhà tôi qua đời do ngộ độc khí than vào một đêm mùa đông lạnh giá. Họ để lại một cậu con trai tên Quân, nhỏ hơn tôi năm tuổi. Khi đó, Quân mới mười lăm, vừa lên cấp ba và là một học sinh giỏi. Biến cố đột ngột năm ấy đã khiến cuộc sống của Quân rẽ sang một hướng khác.
Sau đám tang bố mẹ Quân, họ hàng và làng xóm đến giúp đỡ lo liệu hậu sự. Bố tôi không nghĩ ngay đến việc nhận nuôi Quân vì cậu còn có chú và cậu ruột. Thời gian đầu cậu bé chủ yếu sống nhờ ở nhà người thân, nhưng dần dần những mâu thuẫn khó nói khiến Quân quyết định sẽ về nhà sống một mình. Nhìn cậu bé côi cút một mình, bố mẹ tôi quyết định sẽ nhận Quân làm con nuôi và trở thành một chỗ dựa cho cậu. Họ thường gọi Quân sang nhà ăn cơm, tâm sự hỏi han tình hình học tập.
Sau khi tốt nghiệp cấp ba, Quân thi đậu vào một trường đại học và muốn học lên. Tuy nhiên chú và cậu ruột của Quân lại không đồng ý. Họ muốn cậu đi làm mỏ than để có thu nhập ổn định. Lần đầu tiên trong đời, Quân tỏ ra cứng đầu, kiên quyết theo đuổi con đường học tập. Cuối cùng, bố tôi đã đứng ra hỗ trợ cho Quân tiền sinh hoạt phí và học phí 4 năm đại học. Với thời gian đó, mỗi tháng chu cấp 3.000 tệ cả tiền ăn lẫn tiền học (khoảng hơn 10 triệu đồng) là con số không hề nhỏ với mức thu nhập của bố tôi.
Mặc dù vậy, ông vẫn sẵn lòng giúp đỡ. Sau đó Quân vừa đi học vừa đi làm, cố gắng hoàn lại một phần tiền mỗi lần về quê, bố tôi đều từ chối. Thậm chí, mỗi năm trước khi nhập học, ông lại cho cậu thêm 3.000 tệ nữa. Quân luôn bày tỏ lòng biết ơn. Sau khi tốt nghiệp, Quân ở lại thành phố làm việc.
Những năm đầu đi làm, mỗi lần về quê, Quân đều ghé thăm nhà tôi, mang theo quà cáp, thực phẩm bổ dưỡng. Hai năm đầu tiên sau khi tốt nghiệp, cậu còn đưa bố tôi tổng 150.000 tệ (khoảng 500 triệu đồng) để trả lại số tiền ngày trước ông đã giúp. Bố tôi sau nhiều lần từ chối cũng đã nhận cho Quân vui lòng. Sau đó, những lần Quân về quê ngày càng ít.
Thời gian trôi qua, Quân đến tuổi lập gia đình. Cậu đưa vợ sắp cưới về quê, ghé thăm ngôi nhà cũ, rồi đến nhà tôi chào bố mẹ tôi. Khi biết tin Quân sắp cưới, bố tôi vào phòng lấy 1.000 tệ đưa cho cậu, dặn nếu thiếu tiền cưới hỏi cứ nói với ông. Nhưng lần này, Quân từ chối. Cậu nói: “Con ở ngoài ổn rồi ạ. Giờ con có nhà cửa, có tiền, không thiếu thốn gì. Bố đã giúp con quá nhiều, con không thể nhận thêm nữa.”
Sau đó Quân mời bố tôi đi ăn cưới: “Đám cưới con không tổ chức ở quê vì ít người quá. Con định tổ chức trên thành phố, nếu bố khỏe thì đến dự nhé.” Bố tôi mỉm cười đồng ý. Sau cuộc gặp gỡ ngắn ngủi, Quân cùng vợ rời đi. Nhìn theo chiếc xe khuất dần, bố tôi lặng lẽ nói với tôi: “Thằng bé cũng khổ, đến lúc nó cưới thì con nhớ mừng hai phần nhé.” Tôi gật đầu đồng ý, rồi gửi 1.300 tệ cho Quân – 1.000 tệ của bố và 300 tệ của tôi.
Cậu “con nuôi” biến mất sau đám cưới
Sau đám cưới, Quân dường như biến mất khỏi cuộc sống của chúng tôi. Không một cuộc gọi, không một lần về thăm. Bốn năm trôi qua, bố tôi không nhắc gì đến cậu, nhưng tôi lại thắc mắc: “Mấy năm nay Quân không về, cũng không gọi điện cho bố, là sao vậy?”
Bố tôi thản nhiên đáp: “Giống con thôi, ai cũng bận rộn với cuộc sống riêng. Con còn mong nó về thăm bố à?” Tôi cười, nhưng vẫn không khỏi bất mãn: “Bố mẹ nó mất rồi, chỉ có bố quan tâm nó mấy năm trời, giúp nó ăn học. Không cần báo đáp, nhưng ít nhất cũng nên về thăm bố chứ. Giờ sống sung sướng rồi thì quên hết ơn nghĩa trước kia, thật vô tình!”
Nhưng bố tôi lại cười xòa, không đồng tình với tôi mà nói: “Không về thăm là tốt.” Tôi ngơ ngác, ông tiếp tục: “Không về là vì nó sống tốt, bận rộn, không có thời gian chạy lung tung. Mà con xem, mỗi lần nó về là toàn mang quà cáp đắt tiền. Nhận thì áy náy, không nhận thì người ta cũng đã mua rồi. Bố không muốn làm khó nó, cũng chẳng mong chờ gì. Giờ nó đã có cuộc sống riêng, không về là sống tốt, vậy là đủ.”
Tôi hỏi bố có chạnh lòng không, nhưng ông chỉ cười nhẹ: “Ngày trước bố giúp nó đâu phải để nó báo hiếu, chỉ là việc nhỏ thôi, có đáng gì đâu. Người ta nói làm việc thiện không cần báo đáp, đã làm rồi thì không cần nhắc lại nữa.”
Lúc đó, tôi không hiểu hết ý nghĩa lời nói của bố. Tôi cảm thấy bất công thay ông, vì người đã hết lòng giúp đỡ lại không nhận được sự quan tâm đáp lại. Nhưng sau này, khi chính tôi trải qua những chuyện trong đời tương tự, tôi mới nhận ra rằng, thực sự giúp đỡ ai đó, đôi khi không cần nhận lại điều gì. Bố tôi đã làm một việc tốt mà không mong đợi phần thưởng. Và có lẽ, đó mới chính là lòng tốt vĩ đại nhất.
* Bài tâm sự của anh Trương sau khi đăng tải trên trang Net Ease đã nhận được nhiều sự chú ý của cộng đồng mạng Trung Quốc.
Theo Tiểu Lam-Đời sống & pháp luật
