Một tay gây dựng cơ đồ khủng, nhưng người phụ nữ này lại chẳng thể truyền nghề lại cho con trai. 75 tuổi vẫn phải “nai lưng” cứu cơ đồ của chính mình.
Thương hiệu ớt chưng “Lao Gan Ma” (Lão Can Ma có nghĩa là “mẹ đỡ đầu”) một lần nữa được chú ý tới sau trận động đất ở Cam Túc, Thanh Hải. Ngày 26 tháng 12 năm 2023, hai xe tải chở đầy tương ớt và các vật dụng khác khởi hành từ Quý Châu đến các tỉnh Cam Túc và Thanh Hải để hỗ trợ những người bị ảnh hưởng bởi trận động đất.
Hình ảnh “người đàn bà thép” Đào Hoa Bích, nhà sáng lập của thương hiệu ớt chưng “Lao Gan Ma” một lần nữa lại hiện lên trong tâm trí mọi người. Nhiều người cho rằng, bà thật may mắn khi đón được xu hướng của thời đại. Nhưng điều đó có thật sự đúng hay không? Từ một người phụ nữ nông thôn với trình độ văn hóa không cao, Đào Hoa Bích đã làm thế nào để trở thành nhà sáng lập của thương hiệu “Lao Gan Ma” nổi tiếng?
Tuổi trẻ nghèo khó, 26 tuổi mất chồng, cuộc sống rơi vào bế tắc.
Năm 1947, Đào Hoa Bích sinh ra trong một gia đình nghèo ở thành phố Tuân Nghĩa, tỉnh Quý Châu, Trung Quốc. Gia đình Đào Hoa Bích vốn đã có đến bảy người con, cuộc sống bấp bênh, sự ra đời của bà càng khiến cho gia đình thêm khốn đốn. So với những người chị của mình, Đào Hoa Bích là một người có đầu óc sắc bén hơn cả. Bà đã phát hiện ra việc trộn rau dại với ớt làm thành nước sốt chấm với màn thầu đem lại hương vị rất ngon.
Đến tuổi lấy chồng, bà được người làng giới thiệu cho một nhân viên kế toán trong đội mỏ địa chất, tuy gia đình không giàu có nhưng tính cách rất tốt. Sau khi kết hôn và sinh được hai đứa con kháu khỉnh.
Người chồng chăm chỉ gánh vác gia đình, hai đứa con đáng yêu, cuộc sống tưởng chừng như bình dị đó không kéo dài được bao lâu thì tai họa ập đến. Chồng bà bị bệnh vì làm việc quá sức mà mắc bệnh về gan, vài năm sau thì qua đời để lại hai đứa con thơ và khoản tiền thuốc men chưa thanh toán. Hết bất hạnh này đến bất hạnh khác ập tới đẩy người phụ nữ 26 tuổi vào ngõ cụt cuộc đời. Nhưng Đào Hoa Bích không từ bỏ hy vọng, để nuôi lớn hai đứa con, bà đã làm nhiều công việc khác nhau, chỉ cần có thể kiếm tiền thì việc gì bà cũng làm.
Con đường khởi nghiệp đầy chông gai.
Năm 1989, khi nền kinh tế đang mở cửa, Đào Hoa Bích đã 42 tuổi, dùng số tiền tiết kiệm của mình mở một quán ăn nhỏ. Phương châm kinh doanh của bà luôn là giá cả phải chăng, quán ăn chủ yếu bán bánh bột lọc và mì lạnh, món ăn tuy đơn giản nhưng giá rẻ nên nhanh chóng thu hút được nhiều sinh viên. Khi thấy bọn họ không đủ tiền trả, Đào Hoa Bích còn tốt bụng mời họ. Tấm lòng nhân ái này được mọi người yêu quý và khen ngợi, nhiều sinh viên trở thành khách quen của bà, còn thân thiết gọi bà là “mẹ đỡ đầu”. Khi nhắc đến cái tên “Lao Gan Ma”, Đào Hoa Bích nói rằng không phải bà tự đặt mà là người khác gọi bà như vậy.
Đào Hoa Bích thường bán bánh bột lọc tặng kèm nước chấm, không ngờ loại tương ớt đó còn được yêu thích hơn cả món chính. Có người nói với bà răng tương ớt còn bán chạy hơn cả bánh, bà đi bán tương ớt cũng được. Sau đó, Đào Hoa Bích đã đổi tên quán ăn của mình thành “Cửa hàng gia vị thực phẩm Nam Minh Đào Quý Châu”. Năm 1996, Đào Hoa Bích chính thức thành lập nhà máy, thuê hai căn nhà trên phố và tuyển hơn 40 nhân viên.
Để tiếp thị cho sản phẩm của mình, bà bà áp dụng một cách rất đơn giản nhưng cũng vô cùng thiết thực: đích thân đến các cửa hàng, căng-tin, siêu thị để bán hàng. Bà không biết bất kỳ chiến lược tiếp thị cao cấp nào, bà chỉ biết đối xử chân thành với mọi người và gây ấn tượng bằng chất lượng sản phẩm. Và cách này đã thành công, tương ớt của bà ngày càng nổi tiếng, cửa hàng cũng có nhiều khách hơn, các thương nhân tìm đến bà để đặt hàng số lượng lớn. Năm 1997, Đào Hoa Bích quyết định mở rộng quy mô sản xuất, thành lập Công ty TNHH Lão Can Ma với 200 nhân viên.
Năm thứ hai sau khi thành lập nhà máy, giá trị sản lượng của công ty lên đến 14 triệu nhân dân tệ (khoảng 48 tỷ VND). Sau đó, với sự hỗ trợ của các chính sách, công ty của Đào Hoa Bích thành lập một cơ sở trồng ớt sạch ở Quý Dương, trực tiếp thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương và làm giàu cho nông dân. Không chỉ vậy “Lao Gan Ma” còn được xuất khẩu sang hơn 50 quốc gia trong đó có cả Úc và Hoa Kỳ.
Sau khi nghỉ hưu, tài sản gần như bị con trai phá sạch
Năm 2014, Đào Hoa Bích nghỉ hưu, để lại công ty cho hai người con trai là Lý Quý Sơn và Lý Diệu Hành. Nhưng không ngờ rằng, con trai bà lại khiến công ty rơi vào khủng hoảng. Sau khi Lý Quý Sơn tiếp quản công ty, anh ta không quan tâm đến công việc kinh doanh của gia đình mà thích đầu tư vào bất động sản để kiếm tiền nhanh chóng. Sau đó Lý Quý Sơn thất bại nặng nề, thậm chí còn làm ảnh hưởng đến công ty của mẹ.
Đào Hoa Bích vô cùng thất vọng về con trai cả nên đã đặt niềm tin vào đứa con trai thứ hai là Lý Diệu Hành. Nếu người con cả khiến “Lao Gan Ma” tụt dốc thì người con thứ lại đẩy “Lao Gan Ma” đến sự suy tàn.
Để tiết kiệm chi phí Lý Diệu Hành vừa mới tiếp quản công ty đã thay loại ớt Quý Châu thành một loại khác có giá rẻ hơn, tương ớt làm ra khác hẳn trước kia, khiến khách hàng không hài lòng. Đối mặt với việc doanh số bán hàng sụt giảm, Lý Diệu Hành không nghĩ đến việc cải thiện chất lượng và tập trung vào tiếp thị nhưng điều đó không thể thay đổi được doanh số sụt giảm. Vấn đề điều hành của công ty còn chưa được giải quyết thì “Lao Gan Ma” lại bị nhân viên phản bội, Các nhân viên đã vi phạm hợp đồng, tiết lộ cho công ty đối thủ về công thức bí mật để làm tương ớt khiến “Lao Gan Ma” bị tổn hại nặng nề. Hai năm sau, một vụ hỏa hoạn xảy ra ở xưởng sản xuất của “Lao Gan Ma” gây ra nhiều thiệt hại.
Vậy làm thế nào để “Lao Gan Ma” đứng trước bờ vực sụp đổ có thể xoay chuyển tình hình?
Nhận thấy cơ ngơi mà mình xây dựng sắp bị phá hủy, năm 2018, Đào Hoa Bích đã 71 tuổi phải đứng ra giải quyết mớ hỗn loạn con trai mình gây ra, cứu “Lao Gan Ma” thoát khỏi nguy hiểm. Bà thay đổi nguyên liệu của tương ớt và phương thức sản xuất trở lại ban đầu, sắp xếp để “Lao Gan Ma” tiếp tục phát triển các dây chuyền sản xuất khác. Để mở rộng hình ảnh của công ty, Đào Hoa Bích đã thay đổi các phương thức quảng bá truyền thống, sử dụng các mạng xã hội để quảng cáo. Năm 2022, phòng livestream của “Lao Gan Ma” còn mời cụ bà Đào Hoa Bích đã 75 tuổi đến bán hàng trực tiếp.
Ngày nay, thời thế luôn luôn thay đổi, không biết “Lao Gan Ma” của Đào Hoa Bích có thể trụ được trước làn sóng của thời đại không? Chúng ta cứ chờ sẽ thấy.
Lưu Ly-Nhịp sống thị trường