Ngay trên chính mảnh đất quê hương thôn Trung Hòa, xã Công Bằng (huyện Pác Nặm, tỉnh Bắc Kạn), cô gái Tày Phan Thị Tố Mười không chỉ tiếp nối nghề làm bún khô truyền thống của gia đình mà còn khéo léo biến tấu, sáng tạo ra những sản phẩm độc đáo mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc. Chị đã cùng các thành viên trong Hợp tác xã Tố Mười không ngừng ứng dụng công nghệ hiện đại và khai thác sức mạnh của mạng xã hội để nâng cao chất lượng sản phẩm, đưa bún thổ cẩm – một sản phẩm mang hương vị quê hương – ra thị trường rộng lớn.
Hành trình từ những sợi bún khô bình dị đến những sản phẩm mang giá trị dinh dưỡng cao không chỉ là câu chuyện khởi nghiệp, mà còn là tấm gương về sự kiên trì, sáng tạo và lòng tự hào dân tộc của cô gái Tày ấy. Báo Phụ nữ Việt Nam đã có cuộc phỏng vấn chị Phan Thị Tố Mười về hành trình này.
PV: Chào chị Phan Thị Tố Mười! Trước tiên, chị có thể chia sẻ một chút về gia đình và truyền thống sản xuất bún khô của mình không?
Chị Mười: Tôi sinh ra và lớn lên trong thôn Trung Hòa, xã Công Bằng, nơi có truyền thông làm nghề bún. Gia đình tôi cũng làm nghề này từ rất lâu. Hồi nhỏ, tôi đã quen với việc theo chân mẹ làm bún, từ khâu ngâm gạo, xay bột đến ép bún. Sau khi tốt nghiệp trường Cao đẳng Bắc Kạn, tôi quyết định trở về quê để tiếp nối nghề và tìm hướng phát triển mới cho sản phẩm.
PV: Vậy chị đã bắt đầu như thế nào để phát triển sản phẩm bún khô truyền thống của gia đình?
Chị Mười: Cuối năm 2020, tôi cùng với một số hộ sản xuất trong thôn thành lập Hợp tác xã Tố Mười với 7 thành viên, và tôi giữ vai trò Giám đốc. Chúng tôi đầu tư xây dựng nhà xưởng, mua sắm máy móc hiện đại như máy xay, máy ép sợi và máy đóng gói. Việc chuyển đổi từ mô hình sản xuất hộ cá thể sang hợp tác xã đã nâng cao yêu cầu về chất lượng và mẫu mã sản phẩm.
PV: Mọi khâu đã trở nên chuyên nghiệp! Chị có thể nói rõ hơn về quy trình sản xuất bún khô hiện tại không?
Chị Mười: Hiện nay, quy trình sản xuất bún của chúng tôi đã khép kín. Các công đoạn như xay gạo, vắt bột, ép bún và đóng gói đều được cơ giới hóa. Tay nghề và kỹ thuật của người vận hành máy rất quan trọng mới đảm bảo chất lượng. Chúng tôi sử dụng gạo Bao thai – giống lúa đặc sản của địa phương, giúp bún có hương vị đặc trưng.
PV: Vậy ý tưởng tạo ra sản phẩm “bún thổ cẩm” được bắt đầu như thế nào, thưa chị?
Chị Mười: Tôi đã tìm tòi và nghiên cứu để phát triển sản phẩm “bún thổ cẩm”. Ý tưởng này dựa trên món xôi ngũ sắc của dân tộc mình, sử dụng gạo Bao thai và nhuộm màu tự nhiên từ rau củ như bí đỏ, lá cẩm, hoa đậu biếc… Ban đầu gặp nhiều khó khăn, nhiều mẻ bị hỏng vì màu không đạt yêu cầu. Nhưng qua thử nghiệm và điều chỉnh tỷ lệ màu, thời gian nhuộm, tôi đã thành công trong việc tạo ra sản phẩm vừa đẹp mắt vừa ngon miệng, đảm bảo nấu bún lên vẫn giữ được màu tươi, mà sợi phải dai, mềm như bún truyền thống. Việc tạo màu hoàn toàn tự nhiên, không dùng phẩm nhuộm, nên cần “được nắng” trong quá trình phơi, vừa đảm bảo an toàn vừa giữ được dinh dưỡng cho sản phẩm.
PV: Thật ấn tượng! Vậy chị đã ứng dụng những kiến thức mới nào trong việc phát triển sản phẩm và tiếp thị?
Chị Mười: Tôi đã học hỏi để nghiên cứu bao bì và đăng ký thông số kỹ thuật cho sản phẩm. Đồng thời, chúng tôi cũng chủ động sử dụng mạng xã hội như Facebook và Zalo để quảng bá sản phẩm. Thay vì livestream, chúng tôi tham gia các hội chợ và triển lãm để trưng bày sản phẩm, kết hợp với việc đăng bài để tiếp cận khách hàng.
PV: Chị có thể chia sẻ thêm về những kết quả đạt được từ các hoạt động này không?
Chị Mười: Sản phẩm “bún thổ cẩm” sau khi ra mắt đã được thị trường đón nhận nồng nhiệt bởi sự mới lạ, màu sắc bắt mắt và hương vị tự nhiên. Nhờ sự chủ động trong sản xuất, kiểm soát chất lượng từ khâu chọn nguyên liệu đến đóng gói, sản phẩm của HTX ngày càng được thị trường tin tưởng. Chúng tôi đã tiêu thụ khoảng 20 tấn sản phẩm trong năm 2024, với nhiều phản hồi tích cực từ người tiêu dùng. Chúng tôi cũng có các dòng sản phẩm khác như bún khô truyền thống và bún khô gạo lứt, tất cả đều được đóng gói kỹ lưỡng và có nhãn mác rõ ràng, truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hướng dẫn sử dụng đầy đủ.
PV: Điều đó thật đáng mừng! Chị có thể cho biết thêm về các hội chợ và triển lãm mà HTX tham gia?
Chị Mười: Chúng tôi tích cực tham gia các hội chợ trong và ngoài tỉnh để quảng bá sản phẩm. Đây là cơ hội tuyệt vời để giới thiệu sản phẩm đến tay người tiêu dùng và mở rộng thị trường. Sản phẩm của HTX hiện có mặt ở nhiều tỉnh thành như Hà Nội, Bắc Ninh, Thái Nguyên, Quảng Ngãi, TP. Hồ Chí Minh.
PV: Chị có cảm thấy áp lực khi quản lý HTX và phát triển sản phẩm không?
Chị Mười: Có chứ! Nhưng tôi coi đó là động lực để học hỏi và phát triển. Tôi luôn cố gắng nâng cao chất lượng sản phẩm và mang lại giá trị cho người tiêu dùng. Thời gian qua, chúng tôi đã nhận được giải Khuyến khích trong Cuộc thi “Phụ nữ khởi nghiệp sáng tạo và chuyển đổi xanh” do Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam tổ chức. Đây là sự ghi nhận xứng đáng cho những nỗ lực của chúng tôi.
PV: Cảm ơn chị đã chia sẻ những kinh nghiệm thực tiễn hiệu quả! Chúc chị và HTX Tố Mười ngày càng phát triển hơn nữa trong tương lai.
Chị Mười: Tôi hy vọng rằng những nỗ lực của mình sẽ góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương và gìn giữ nghề truyền thống của quê hương.
Theo PNVN
