Mới đây, DeepSeek đã không ngại chi hàng chục triệu USD/năm để tuyển dụng một cô gái tài năng sinh năm 1995, nhưng cô gái này vẫn còn do dự không biết có nên nhận lời hay không.
Những năm gần đây, thị trường tuyển dụng xứ Trung chứng kiến không ít sinh viên tốt nghiệp từ khối trường đại học thuộc dự án 985/221 (những trường đại học trọng điểm quốc gia của Trung Quốc) than phiền rằng rất khó để tìm được việc làm. Những sinh viên này dù ra trường với tấm bằng loại ưu, vẫn có nguy cơ đối mặt với tình trạng thất nghiệp, đừng nói tới mức lương hàng năm lên tới hàng chục triệu USD.
Bởi vậy, thông tin về việc DeepSeek – sự xuất hiện gây chấn động giới công nghệ – đã hào phóng chi tới hàng chục triệu USD/năm để mời gọi Lạc Phù Ly, một cô gái trẻ sinh năm 1995, tới làm việc, đã khiến không ít người tò mò. Tìm hiểu về bài phỏng vấn và tiểu sử của Lạc Phù Ly, cư dân mạng tỏ ra bất ngờ vì hoá ra cô gái này không phải là một “thiên tài” như đồn đoán, không quá thông minh và cũng không có năng khiếu nổi bật ngay từ nhỏ. Con đường lập thân của cô đã một lần nữa khẳng định: một đứa trẻ bình thường không có nguồn lực hay nền tảng vẫn có thể thăng tiến đúng đắn thông qua nỗ lực của chính mình.
Lạc Phù Ly sinh năm 1995 trong một gia đình nông thôn ở Nghi Tân, Tứ Xuyên, Trung Quốc. Cha cô là thợ điện và mẹ cô là giáo viên. Với một hoàn cảnh gia đình rất bình thường, Phù Ly không có nhiều nguồn lực để phát triển. Thành tích học tập hồi nhỏ của cô cũng không có gì nổi bật. Lạc Phù Ly từng nói: “Về mặt trí thông minh, tôi ở mức trung bình thấp”. Từ tiểu học, trung học cơ sở đến trung học phổ thông, cô luôn được xếp vào hạng trung bình và thấp trong lớp.
Tuy nhiên, cô đã nỗ lực từng bước cải thiện điểm số của mình và được nhận vào Đại học Sư phạm Bắc Kinh thông qua danh sách tuyển sinh sớm của trường trung học phổ thông, sau đó được nhận vào Đại học Bắc Kinh để học sau đại học. Bằng cách thay đổi chuyên ngành, Phù Ly đã bắt kịp làn sóng AI và xuất bản tám bài báo chất lượng cao liên tiếp, thay đổi vận mệnh của mình. Trường hợp của Lạc Phù Ly đã trở thành nguồn cảm hứng cho các gia đình trung lưu trong cách hướng dẫn con cái của mình phát triển đúng hướng, tập trung vào 4 điều sau:
1. Thay vì nuôi dạy một đứa trẻ hoàn hảo, điều đáng thử thách hơn là cách cha mẹ nhìn nhận con cái mình
Chắc hẳn bạn đều cho rằng, những người người ưu tú trong các lĩnh vực tiên tiến như Lạc Phù Ly (Luo Fuli) hẳn phải đặc biệt thông minh và có năng lực. Tuy nhiên, ngược lại, cô ấy lại có phần bối rối và hay quên khi ở riêng. Cũng giống như bao người khác, cô ấy có thể quên cốc nước và tai nghe, bị lạc, lỡ thang máy hoặc quên mang theo chìa khóa.
Có một câu nói rằng: Khuyết điểm của bạn nhiều như sao, ưu điểm của bạn ít như mặt trời, nhưng khi mặt trời xuất hiện, các vì sao biến mất. Mỗi đứa trẻ đều có những khuyết điểm và ưu điểm riêng. Thay vì nuôi dạy một đứa trẻ hoàn hảo, điều đáng thử thách hơn là cách cha mẹ nhìn nhận con cái mình.
Cha mẹ luôn có cách để phàn nàn về con cái mình, ví dụ như một số trẻ em thích đọc sách ở nhà và cha mẹ lo lắng rằng chúng không giỏi giao tiếp. Một số trẻ em thích chơi và cha mẹ lo lắng rằng chúng không thể tập trung. Trên thực tế, không ai là hoàn hảo. Trong những năm đầu, Lê Quân (Lei Jun) (nhà sáng lập kiêm CEO hãng Xiaomi) đã bị cả mạng lưới chế giễu vì khả năng nói tiếng Anh kém, nhưng anh vẫn là một gã khổng lồ công nghệ.
Miễn là khuyết điểm này không quá nghiêm trọng đến mức cản trở sự phát triển của trẻ và hạn chế khả năng cốt lõi của chúng thì không cần phải chú ý đến nó. Ngược lại, trẻ thích chơi đùa có trí tuệ cảm xúc cao và thái độ tốt, trẻ thích đọc sách có khả năng tập trung cao và thích suy nghĩ.
Bạn không cần phải làm mọi thứ tốt như người khác, bạn chỉ cần khám phá ra mặt tốt nhất của mình. Mỗi đứa trẻ đều có bản chất và sứ mệnh riêng. Điều quan trọng nhất mà cha mẹ nên làm là giúp con tìm ra điểm mạnh và phát huy tối đa lợi thế của mình.
- Đừng phủ nhận con bạn chỉ vì những khuyết điểm hay vấn đề nhỏ
Một số cha mẹ hay nói, “Con tôi không có điểm mạnh nào cả. Cháu chỉ bình thường thôi.” Tôi muốn nhắn nhủ đến mọi người một câu: “Những gì một người tin tưởng sẽ định hình cuộc sống của họ.” Trên thực tế, năng lực bẩm sinh của trẻ chỉ có thể ảnh hưởng đến một phần nhỏ cuộc sống của trẻ, quan trọng là trẻ có tin rằng mình có khả năng trở nên tốt hơn hay không.
Trong những năm học tiểu học và trung học, Lạc Phù Ly đã thay đổi môi trường nhiều lần, và mỗi lần như vậy, cô luôn ở hạng trung hoặc thấp. Nhưng cha cô luôn động viên cô và yêu cầu cô đặt ra một mục tiêu nhỏ trước, để con gái ông biết rằng việc tụt lại phía sau tạm thời không phải là điều đáng sợ và cô có thể bắt kịp từng chút một.
Cuối cùng, khi tốt nghiệp tiểu học, Lạc Phù Ly đứng thứ hai trong lớp. Cấp 2 và cấp 3 cũng vậy, cô liên tục thăng cấp, chậm rãi đạt từng thành tích, trở thành học sinh của một trường trung học trọng điểm, cuối cùng cũng lấy được vé xét tuyển sớm và trúng tuyển vào Đại học Sư phạm Bắc Kinh.
Có thể nói cô gái này có sức bền trong học tập. Nhưng loại sức bền này thực sự chỉ có thể được rèn luyện. Nhiều trẻ em có thành tích trung bình không phải là không có khả năng, mà là không tin rằng mình có khả năng. Chúng từ lâu đã tiếp thu những lời nhận xét tiêu cực của cha mẹ vào quá trình tự đánh giá bản thân, trở nên lo lắng, tự ti và thiếu năng lượng.
Vì vậy, đừng phủ nhận cuộc sống của con bạn chỉ vì những khuyết điểm hay vấn đề nhỏ của con. Bản chất của con người là mong muốn được khen ngợi, điều này đặc biệt đúng với trẻ em. Sự khích lệ, khen ngợi và những trải nghiệm tích cực, thực tế từ cha mẹ chính là động lực để trẻ tiến lên phía trước.
3. Dạy con biết cách mượn nguồn lực, yêu cầu sự giúp đỡ khi cần
Ngay cả sau khi vào đại học, nhiều thanh niên trẻ vẫn còn bối rối về con đường tương lai của mình. Một số người xuất thân từ gia đình bình thường sẽ thoải mái và thuận theo tự nhiên sau khi được miễn thi đại học. Một số học sinh có thể cảm thấy tự ti và bối rối khi thấy mình có nguồn lực dồi dào nhưng lại ít thông tin.
Chuyện tương tự cũng xảy ra với Lạc Phù Ly khi cô mới vào đại học. Giống như mọi người khác, cô tham gia các câu lạc bộ, tham gia các cuộc tranh luận và nói rằng cô muốn làm phong phú thêm cuộc sống của mình, nhưng điểm số của cô lại ở mức thấp. Tương tự như vậy, cô ấy không biết rõ mình muốn học ngành khoa học máy tính và nghiên cứu AI ngay khi vào đại học.
Ngay cả khi cô trúng tuyển sớm, Khoa Điện tử, nơi cô theo học ban đầu, Phù Ly cũng không được xếp hạng cao tại Đại học Sư phạm Bắc Kinh. Nhưng chỉ trong bốn năm, cô đã xoay xở được một thay đổi bao gồm thay đổi chuyên ngành, tiếp tục học sau đại học và xác định hướng đi của mình. Làm thế nào để thực hiện được điều này? Nội dung chính là bốn từ: Hãy nhờ giúp đỡ.
Cô ấy muốn thay đổi chuyên ngành nên đã tham khảo ý kiến của giáo viên và biết rằng việc chuyển từ Khoa Điện tử sang Khoa Khoa học Máy tính rất dễ dàng. Cô ấy chỉ cần viết một lá đơn. Cô ấy muốn được nhận vào học sau đại học nên đã nói chuyện với một sinh viên năm cuối và phát hiện ra rằng Khoa Khoa học Máy tính có 4 hoặc 5 sinh viên được nhận vào Đại học Bắc Kinh mỗi năm, nhưng Khoa Điện tử thì không có sinh viên nào.
Đối với những người hiểu biết về doanh nghiệp, thông tin này có thể chỉ là vấn đề trao đổi, nhưng đối với những người cần thông tin, nếu không biết, họ sẽ phải đi rất nhiều đường vòng. Trên thực tế, đây chính là điều mà chúng ta vẫn gọi là “nghèo thông tin”.
“Khi bạn gặp khó khăn, chỉ cần có người cao quý sẵn lòng cho bạn lời khuyên, bạn sẽ sớm thấy được ánh sáng.” Tôi nghĩ khả năng yêu cầu giúp đỡ là đặc biệt quan trọng. Nhiều trẻ em không biết tới khả năng “mượn sức mạnh từ bên ngoài”.
Điều đáng buồn là, những đứa trẻ như vậy không phải là hiếm. Có thể họ sợ gây rắc rối cho người khác, hoặc sợ bị từ chối và mất mặt. Chắc chắn việc tự mình làm mọi việc là một thói quen tốt, nhưng sức lực cá nhân thì có hạn. Trong cuộc sống dài lâu, bạn sẽ luôn gặp phải những điều mà bạn không thể tự mình giải quyết. Sự giúp đỡ thích hợp sẽ không làm bạn yếu đi, mà sẽ khiến bạn mạnh mẽ hơn.
4. Điều quan trọng nhất: dạy con tin tưởng vào chính mình
Có một câu trong bài phỏng vấn của Lạc Phù Ly mà tôi đặc biệt thích: “Khi bạn luôn có nhiều con đường để đi, và mọi con đường đều có vẻ tốt đẹp, đó chính là một loại tự do và hạnh phúc.” Có lẽ không phải đứa trẻ nào cũng có thể thành công trong sự nghiệp như cô gái trẻ này.
Nhưng nếu có thể phát huy hết điểm mạnh của mình, tin tưởng vào khả năng của mình và sẵn sàng chủ động tìm kiếm sự giúp đỡ từ người khác thì tương lai của trẻ sẽ có những khả năng vô hạn.
Theo Sohu-Trang Đào–Thanh niên Việt
