Nghe qua tưởng đơn giản, nhưng ẩn sau đó là cả một triết lý sống sâu sắc.
“50 không giao tiền”
Người xưa có câu “30 mà lập, 40 không nghi, 50 biết mệnh”. Khi con người bước sang tuổi 50, đa phần đã trải qua nửa đời bươn chải, sự nghiệp ổn định, con cái khôn lớn, của cải tích lũy cũng tương đối. Nhưng đây cũng là giai đoạn bắt đầu bước vào tuổi xế chiều, sức khỏe giảm sút, gánh nặng gia đình (nuôi con ăn học, dựng vợ gả chồng…) lại chồng chất.
Bởi vậy, “50 không giao tiền” có nghĩa là người ở tuổi này không nên tùy tiện đem tiền bạc đầu tư hay cho vay mượn. Tiền bạc tích lũy cả đời nên để dưỡng già, không nên mạo hiểm để rồi “mất cả chì lẫn chài”. Đồng thời, người khác cũng nên tránh giao dịch lớn với người ở tuổi 50, bởi nếu xảy ra rủi ro hay tai nạn bất ngờ, rất dễ dẫn tới tranh chấp và phiền phức.
“60 không đưa lời”
Bước sang tuổi 60, con người thường trở nên cố chấp hơn, tâm tính thay đổi, đôi khi “trở lại như trẻ nhỏ”. Câu “60 không đưa lời” nhắc nhở rằng, khi đối diện với người lớn tuổi, đặc biệt khoảng 60 trở lên, nên lựa lời mà nói, tránh chạm đến tự ái hoặc làm họ tổn thương.
Như câu chuyện về ông Trương – người hàng xóm 60 tuổi – khi còn 50 tuổi tính tình hòa nhã, nhưng đến khi bước sang tuổi 60 lại trở nên dễ nóng giận, cố chấp và thích hơn thua. Con cháu nhiều lần phải nhường nhịn cho yên cửa yên nhà. Đó cũng là minh chứng cho việc, đừng “giao lời” với người ở tuổi này – tức đừng tranh luận, hơn thua, vì chỉ chuốc lấy rắc rối.
“70 không ở lại”
Người xưa có câu “Thất thập cổ lai hy”, nghĩa là hiếm ai sống được đến 70. Ở độ tuổi này, sức khỏe đã yếu, bệnh tật dễ phát sinh. Vì thế, “70 không lưu trú” có nghĩa là không nên để người cao tuổi ở lại qua đêm tại nhà mình, vừa để bảo vệ sức khỏe cho họ, vừa tránh những rủi ro khó lường.
Nếu chẳng may người lớn tuổi gặp chuyện không hay trong lúc ở nhà mình, thì dù là vô tình, chủ nhà vẫn sẽ chịu điều tiếng, thậm chí liên lụy pháp lý. Người xưa vì thế mà khuyên: thà cẩn trọng còn hơn, tránh để tình cảm biến thành phiền phức.
“80 không mời cơm”
Người trên 80 tuổi được xem là sống thọ nhưng cơ thể thường đã rất yếu. Câu “80 không mời cơm” không phải là bất kính, mà ngược lại là lời dặn dò mang tính phòng ngừa và tôn trọng.
Khi mời cụ già tuổi này dùng bữa, rất khó nắm được chế độ ăn kiêng, dễ xảy ra tình huống “ăn không hợp”, gây đau bụng hoặc mệt mỏi. Nếu chẳng may có chuyện, chủ nhà sẽ mang tiếng “đãi cụ không chu đáo”. Thế nên, người xưa mới nói: đến tuổi ấy, chỉ nên thăm hỏi, chứ chớ nên mời ăn uống.
Nhìn bề ngoài, câu nói này có vẻ “lạnh lùng” thậm chí “thực dụng”, nhưng thực chất lại chứa đựng sự tinh tế và cẩn trọng trong giao tiếp, ứng xử. Người xưa không dạy ta xa lánh người già, mà là biết cách bảo vệ họ và chính mình khỏi những điều không may có thể xảy ra.
“50 không giao tiền, 60 không đưa lời, 70 không ở lại, 80 không mời cơm” – mỗi độ tuổi, mỗi hoàn cảnh đều có giới hạn và sự khác biệt. Hiểu và tuân theo điều đó không chỉ giúp cuộc sống an yên hơn, mà còn thể hiện lòng tôn trọng, hiểu đời, hiểu người.
THEO TƯ..Theo ĐSPL
