Các công ty khởi nghiệp tại Thung lũng Silicon đạt mức tăng trưởng và lợi nhuận cao mà không cần huy động vốn hay nhân sự đông đảo như trước.
Điểm đặc biệt là họ có thể tạo ra doanh thu tối đa với đội ngũ tối thiểu, nhờ vào việc áp dụng trí tuệ nhân tạo (AI) một cách toàn diện trong mọi hoạt động.
Viết lại kịch bản khởi nghiệp
Hầu như ngày nào, Grant Lee, một doanh nhân tại Thung lũng Silicon, cũng nhận được lời mời hợp tác từ các nhà đầu tư. Thậm chí, họ còn gửi giỏ quà tới Lee và những người đồng sáng lập.
Ông là một trong những người sáng lập Gamma – công ty khởi nghiệp về AI ra đời năm 2020. Trước đây, những lời mời này từng khiến ông vô cùng hứng khởi, bởi công ty luôn tìm kiếm thêm nguồn tài trợ.
Tuy nhiên, giống như nhiều công ty khởi nghiệp, Gamma đang theo đuổi chiến lược khác. Công ty ứng dụng AI để nâng cao năng suất ở mọi lĩnh vực: Từ dịch vụ khách hàng, tiếp thị, lập trình, đến nghiên cứu thị trường.
Nhờ đó, Gamma chỉ cần 28 nhân viên để phục vụ gần 50 triệu người dùng, đạt hàng chục triệu USD doanh thu định kỳ hằng năm và vẫn có lợi nhuận.
“Nếu là thế hệ trước, chúng tôi đã dễ dàng tuyển 200 nhân viên. Giờ đây, chúng tôi có cơ hội để viết lại kịch bản khởi nghiệp từ cơ bản”, Grant Lee nhận định.
Mô hình cũ tại Thung lũng Silicon yêu cầu các công ty khởi nghiệp huy động số vốn lớn từ nhà đầu tư mạo hiểm, đồng thời thuê đội ngũ đông đảo để mở rộng quy mô nhanh chóng. Tuy nhiên, phương pháp này thường mất nhiều năm để sinh lợi nhuận.
Gamma là một trong số nhiều công ty khởi nghiệp AI đang chứng minh rằng, các công cụ AI không chỉ tạo ra sản phẩm mới, mà còn giúp tối ưu hóa toàn bộ hoạt động.
Niềm tự hào của họ là tạo ra doanh thu lớn với đội ngũ tối thiểu. Những câu chuyện về “nhóm nhỏ làm nên chuyện lớn” đang trở thành trào lưu trong cộng đồng khởi nghiệp.
Gamma là một trong số nhiều công ty khởi nghiệp AI đang chứng minh rằng, các công cụ AI không chỉ tạo ra sản phẩm mới, mà còn giúp tối ưu hóa toàn bộ hoạt động. Niềm tự hào của họ là tạo ra doanh thu lớn với đội ngũ tối thiểu. Những câu chuyện về “nhóm nhỏ làm nên chuyện lớn” đang trở thành trào lưu trong cộng đồng khởi nghiệp.
Ví dụ, Anysphere – công ty phát triển phần mềm lập trình Cursor, đạt doanh thu định kỳ hàng năm 100 triệu USD trong vòng chưa đầy hai năm, chỉ với 20 nhân viên. ElevenLabs – chuyên về giọng nói AI cũng đạt thành tích tương tự với khoảng 50 nhân viên. Ý tưởng về hiệu quả do AI thúc đẩy còn được củng cố bởi DeepSeek, một công ty khởi nghiệp của Trung Quốc.
DeepSeek đã chứng minh có thể phát triển công cụ AI với chi phí bằng một phần nhỏ so với trước đây. “Chi phí điện toán giảm rất nhanh, mở ra cơ hội cho những startup nhỏ tạo ra tác động lớn”, nhà đầu tư Gaurav Jain từ Afore Capital nhận định và so sánh làn sóng startup AI hiện nay với thời kỳ Amazon bắt đầu cung cấp dịch vụ điện toán đám mây giá rẻ vào cuối những năm 2000, giúp giảm chi phí thành lập công ty.
Theo phân tích của Afore Capital, trước khi AI bùng nổ, các công ty khởi nghiệp thường phải tốn 1 triệu USD để đạt được doanh thu 1 triệu USD. Nhưng hiện nay với 200 startup, để đạt 1 triệu USD doanh thu, chi phí cần bỏ ra hiện chỉ bằng 1/5, thậm chí có thể giảm xuống 1/10. “Lần này, chúng tôi đang tự động hóa con người, thay vì chỉ tự động hóa trung tâm dữ liệu”, ông Gaurav Jain nói.
Với năng suất gia tăng nhờ AI, nhiều startup hiện hạn chế quy mô tuyển dụng. Runway Financial, một công ty phần mềm tài chính, đặt mục tiêu tối đa 100 nhân viên, bởi mỗi người làm việc tương đương 1,5 người trước đây. Agency, startup dùng AI trong dịch vụ khách hàng, cũng giới hạn nhân sự không quá 100 người. “Mục tiêu là loại bỏ các vai trò không cần thiết nhờ AI, để các nhóm nhỏ hoạt động hiệu quả hơn”, Elias Torres – nhà sáng lập Agency giải thích.
Song, nếu các công ty khởi nghiệp có thể sinh lời mà không cần bỏ nhiều chi phí, thì đó có thể trở thành vấn đề đối với những nhà đầu tư mạo hiểm. Bởi, họ đã phân bổ hàng chục tỷ USD để đầu tư vào các công ty khởi nghiệp AI. Năm ngoái, theo PitchBook, đơn vị theo dõi các công ty khởi nghiệp, nhiều doanh nghiệp đã huy động được 97 tỷ USD vốn đầu tư, chiếm 46% tổng vốn đầu tư mạo hiểm tại Mỹ.
“Đầu tư mạo hiểm chỉ hiệu quả nếu bạn rót tiền vào những người chiến thắng. Nếu người chiến thắng trong tương lai cần ít vốn hơn nhiều vì họ sẽ có ít nhân sự hơn, thì điều đó thay đổi đầu tư mạo hiểm như thế nào?”, Terrence Rohan – một nhà đầu tư của Quỹ Otherwise, chuyên tập trung vào các công ty khởi nghiệp mới, cho biết.
Sự trỗi dậy của AI đang thay đổi nhu cầu tuyển dụng, ưu tiên những chuyên gia dày dạn kinh nghiệm và năng lực tự chủ cao. Ảnh: INT
AI – chất xúc tác thay đổi cơ cấu nhân sự
Trong nhiều thập kỷ, Thung lũng Silicon phát triển nhờ nhân viên trẻ, nhiệt huyết, sẵn sàng làm việc không ngừng để viết mã và tạo sản phẩm. Tuy nhiên, sự thống trị của giới trẻ trong tuyển dụng đang dần phai nhạt, một phần vì AI bùng nổ.
Báo cáo từ SignalFire – công ty ứng dụng dữ liệu trong đầu tư công nghệ chỉ ra rằng, tỷ lệ tuyển dụng nhân sự cấp đầu vào tại các công ty công nghệ lớn đã giảm hơn 50% so với thời điểm trước đại dịch. Các công ty khởi nghiệp cũng không nằm ngoài xu hướng đó.
Heather Doshay – Giám đốc SignalFire, nhận định: “Các startup lâu nay đồng nghĩa với sức trẻ. Song dữ liệu của chúng tôi cho thấy, các chuyên gia đầu ngành mới là đối tượng được tìm kiếm nhiều nhất, vì họ có thể đóng góp ngay mà không cần đào tạo lâu”. Các công ty đang tập trung tồn tại, cắt giảm chi phí, tăng năng suất, và cần những người tự chủ, kinh nghiệm. Mỗi lần tuyển dụng phải mang lại lợi tức đầu tư cao.
Asher Bantock – trưởng bộ phận nghiên cứu tại SignalFire, bổ sung: AI đang tự động hóa những nhiệm vụ hẹp, từng giao cho nhân viên mới. Trong khi đó, việc tạo ra các lệnh AI hiệu quả, gỡ lỗi mã do AI sinh ra, và triển khai công cụ quy mô lớn đòi hỏi tư duy và kỹ năng được mài giũa qua nhiều năm kinh nghiệm.
Hiện tượng này tạo ra “nghịch lý kinh nghiệm”: Các công ty muốn nhân viên mới được đào tạo trước, nhưng ứng viên trẻ lại khó tích lũy kinh nghiệm nếu không được trao cơ hội. Ngay cả sinh viên tốt nghiệp ngành khoa học máy tính từ các trường hàng đầu cũng đang gặp khó. Tỷ lệ họ đảm nhận các vị trí tại “Bảy ông lớn” (Alphabet, Amazon, Apple, Meta, Microsoft, Nvidia, Tesla) đã giảm hơn một nửa kể từ 2022.
Đây không chỉ là biến đổi kinh tế hay kỹ thuật, mà còn là thay đổi văn hóa. Thung lũng Silicon từng đề cao nhân viên trẻ, nhưng hiện thị trường ưu tiên khả năng thực thi. Khi vốn đầu tư mạo hiểm thắt chặt, nhà sáng lập ngần ngại đầu tư lâu dài, mở ra cơ hội cho chuyên gia dày dạn kinh nghiệm. Các công ty còn áp dụng mô hình bán thời gian: Giám đốc công nghệ, giám đốc marketing, cố vấn – để tiếp cận nhân tài cấp cao mà không tăng chi phí.
Các công ty khởi nghiệp AI như Gamma, Anysphere hay ElevenLabs chỉ với số nhân sự tối thiểu, nhưng đạt doanh thu và lượng người dùng lớn. Ảnh: INT
AI không phải nguyên nhân duy nhất, nhưng là chất xúc tác quan trọng. Nó đang thay đổi toàn bộ cơ cấu nhân sự, chiến lược vận hành và mô hình kinh doanh tại Thung lũng Silicon. Nếu các startup sinh lợi mà không cần nhiều chi phí, điều đó sẽ ảnh hưởng đến chiến lược đầu tư mạo hiểm, vốn đã chi hàng chục tỷ USD cho AI. Năm ngoái, theo PitchBook, các công ty khởi nghiệp AI huy động 97 tỷ USD, chiếm 46% tổng vốn mạo hiểm tại Mỹ.
Terrence Rohan, nhà đầu tư quỹ Otherwise, nhận định: “Nếu người thắng cần ít vốn hơn vì ít nhân sự, đầu tư mạo hiểm sẽ thay đổi hoàn toàn”.
Các công ty như Gamma, Anysphere, ElevenLabs và DeepSeek đang chứng minh rằng AI không chỉ tạo ra sản phẩm mới, mà còn thay đổi cách chúng ta nghĩ về nhân sự, chi phí và hiệu quả kinh doanh. Thung lũng Silicon đang bước vào một kỷ nguyên mới, nơi công nghệ – khoa học – đổi mới trở thành trung tâm chiến lược, mở ra cơ hội cho những mô hình khởi nghiệp nhỏ nhưng cực kỳ hiệu quả.
Đối với nhân sự trẻ, con đường vào công nghệ hiện nay đòi hỏi sáng tạo và nỗ lực hơn bao giờ hết. Tham gia các khóa huấn luyện, làm việc tự do, đóng góp mã nguồn mở, và thành thạo AI là những bước khởi đầu quan trọng. Bằng cấp, kể cả từ trường danh tiếng, không còn là điều kiện đủ. Đối với các công ty, nhiều ý kiến cho rằng, mặc dù AI có thể tạm thời giảm nhu cầu tuyển dụng nhân viên, nhưng tương lai vẫn có thể phụ thuộc vào việc xây dựng và đào tạo thế hệ kỹ sư công nghệ tiếp theo.
Theo NY Times; Business Insider-Trọng Dương–Giáo dục và Thời đại
