Không phải ngẫu nhiên mà 5 ngành học này lại được dự đoán sẽ bùng nổ trong 10-20 năm tới.
Trong cuộc đua công nghệ toàn cầu, ba từ khóa đang thống trị mọi lĩnh vực là AI (trí tuệ nhân tạo), Robot và Dữ liệu lớn (Big Data). Những ngành học liên quan trực tiếp đến chúng như Khoa học máy tính, Khoa học dữ liệu, Công nghệ robot hay Kỹ thuật phần mềm… dĩ nhiên đang “hot” hơn bao giờ hết. Nhưng ít ai ngờ, có những ngành học tưởng chừng “bên lề” lại đang âm thầm hưởng lợi, thậm chí “đổi đời” ngoạn mục nhờ làn sóng công nghệ này.
Dưới đây là 5 ngành học đang “hưởng ké” nhưng lại mở ra cơ hội nghề nghiệp rộng lớn, thậm chí còn dễ tiếp cận hơn với nhiều học sinh phổ thông không thiên về kỹ thuật nặng.
1. Logistics và Quản lý chuỗi cung ứng
Logistics từng là ngành “cổ điển” với hình ảnh vận chuyển hàng hóa, kho bãi, container… Nhưng giờ đây, AI và dữ liệu lớn đã tái định nghĩa hoàn toàn ngành này. Mọi khâu từ dự báo nhu cầu, theo dõi hàng hóa, quản lý tồn kho cho tới tối ưu tuyến đường đều cần hệ thống tự động và phân tích dữ liệu thông minh.
Các tập đoàn thương mại điện tử, bán lẻ, vận tải giờ không thể thiếu chuyên viên logistics hiểu công nghệ vừa giỏi quản lý vận hành, vừa có tư duy số hóa. Robot kho vận, máy bay không người lái giao hàng, cảm biến theo dõi chuỗi lạnh… đều cần người vận hành và giám sát. Nhu cầu nhân lực tăng nhanh, nhưng đầu vào vẫn vừa tầm cho nhiều học sinh phổ thông.
Tại sao đáng học?
– Có thể bắt đầu bằng tư duy quản lý, không cần lập trình quá sâu
– Mức lương tăng theo năng lực quản trị và khả năng dùng công cụ số
– Cơ hội làm việc ở doanh nghiệp lớn, xuyên quốc gia
2. Marketing số
Nếu trước đây marketing là lĩnh vực thiên về cảm tính, ý tưởng sáng tạo, thì hiện nay, người làm marketing buộc phải hiểu dữ liệu. Các nền tảng như Google, Facebook, TikTok… đều dùng AI để phân phối nội dung, quảng cáo theo hành vi người dùng. Muốn tiếp cận đúng đối tượng, người làm marketing phải biết đọc số, phân tích tệp khách hàng và tối ưu chiến dịch bằng công nghệ.
Điều này khiến ngành Marketing, đặc biệt là Marketing số (Digital Marketing) trở thành điểm giao thoa thú vị giữa tư duy sáng tạo và kỹ năng phân tích dữ liệu. Nhiều trường đại học đã cập nhật môn học như Phân tích hành vi người dùng, Trí tuệ nhân tạo trong quảng cáo, Trực quan hóa dữ liệu truyền thông, v.v.
Tại sao đáng học?
– Dễ học với học sinh khối D, C nhưng vẫn cần cập nhật công nghệ
– Có thể học ngắn hạn, thực hành sớm, kiếm tiền ngay từ năm nhất
– Lương cao với người làm performance marketing, SEO/SEM có kỹ năng phân tích tốt
3. Ngôn ngữ học tính toán
Trí tuệ nhân tạo trong ngôn ngữ (NLP – Natural Language Processing) là trái tim của những công cụ như ChatGPT, Google Translate, Siri, Alexa… Nhờ sự phát triển mạnh mẽ của AI, ngành Ngôn ngữ học tính toán vốn nằm giao thoa giữa Ngôn ngữ học và Khoa học máy tính bỗng trở thành mảnh đất màu mỡ.
Sinh viên ngành này học về cấu trúc ngôn ngữ, dịch máy, phân tích cảm xúc, gán nhãn văn bản, xây dựng chatbot… Mức lương cho chuyên gia NLP trên thị trường hiện cực cao, nhất là tại các công ty công nghệ, công ty dữ liệu và dịch vụ khách hàng.
Tại sao đáng học?
– Phù hợp cho người yêu ngôn ngữ, không cần quá giỏi Toán nhưng cần tư duy logic
– Cơ hội làm việc trong lĩnh vực sáng tạo AI, ứng dụng thực tế cao
– Hưởng lợi trực tiếp từ làn sóng GenAI đang phát triển chóng mặt trên toàn cầu
4. Thiết kế trải nghiệm người dùng (UX/UI)
Robot có thể làm nhiều việc, nhưng trải nghiệm người dùng vẫn là thứ không thể thay thế bằng máy móc. Dù bạn xây dựng app AI, website học trực tuyến, hay hệ thống điều khiển robot thông minh, tất cả đều cần một giao diện dễ dùng, trực quan, đẹp mắt.
Ngành UX/UI hiện nay không chỉ còn là “mỹ thuật số”, mà đã phát triển thành lĩnh vực nghiên cứu hành vi, phân tích thói quen và thử nghiệm trên nền tảng dữ liệu lớn. Sinh viên học ngành này cần kết hợp giữa thẩm mỹ, logic, kỹ năng công cụ (Figma, Adobe XD…) và cả khả năng phân tích dữ liệu hành vi người dùng.
Tại sao đáng học?
– Không đòi hỏi code nặng, phù hợp với người có tư duy trực quan
– Có thể freelance từ rất sớm, dễ xuất khẩu dịch vụ ra nước ngoài
– Cầu nối quan trọng giữa sản phẩm công nghệ và người sử dụng
5. Tâm lý học
Nghe có vẻ bất ngờ, nhưng tâm lý học hiện đại đang ngày càng gắn chặt với công nghệ. Phân tích hành vi người dùng, cá nhân hóa nội dung, hỗ trợ chăm sóc sức khỏe tinh thần qua chatbot, huấn luyện cảm xúc cho robot, tất cả đều cần tới các chuyên gia tâm lý hiểu cách con người suy nghĩ và phản ứng.
Các công ty công nghệ, tổ chức giáo dục, trung tâm trị liệu, thậm chí cả ngành marketing và nhân sự… đang tuyển những người hiểu về tâm lý nhưng có tư duy công nghệ, có thể ứng dụng AI và dữ liệu để hỗ trợ con người hiệu quả hơn.
Tại sao đáng học?
– Vẫn giữ được tính nhân văn, nhưng giờ có thêm ứng dụng mạnh mẽ
– Có thể theo hướng nghiên cứu, ứng dụng, tư vấn, hoặc phát triển sản phẩm
– Kết hợp cùng công nghệ sẽ tăng tính cạnh tranh và cơ hội nghề nghiệp
Kết
Trong khi cả thế giới đang nhắc tới AI, robot và dữ liệu lớn như làn sóng chủ đạo, không phải ai cũng cần hoặc phù hợp để trở thành lập trình viên hay kỹ sư công nghệ. Tuy nhiên, biết tận dụng công nghệ và “hưởng ké” làn sóng này qua ngành học phù hợp mới là chiến lược thông minh.
Những ngành kể trên có thể không quá “kỹ thuật”, nhưng nếu được đào tạo bài bản và cập nhật công nghệ thường xuyên, bạn sẽ trở thành nhân sự mà cả thị trường đang khao khát vì vừa hiểu con người, vừa biết cách dùng công nghệ để phục vụ con người.
Theo Đông–Thanh niên Việt
