Tình huống ở FTX là những đứa trẻ cầm đầu những đứa trẻ khác, khiến mọi thứ trở nên điên rồ.
Khi sàn giao dịch tiền số FTX chuyển trụ sở chính đến Bahamas từ Hồng Kông vào năm ngoái, các nhân viên đã phát hiện ra rằng Amazon không giao hàng đến hòn đảo này. Họ nhanh chóng tìm ra giải pháp thay thế, ký thỏa thuận riêng với một hãng hàng không để thực hiện các đơn đặt hàng từ một kho hàng ở Miami, Mỹ.
Thỏa thuận hàng không kể trên của FTX được tiết lộ trong các cuộc phỏng vấn với các nhân viên cũ của công ty. Nó minh họa cho các đặc quyền xa hoa mà sàn giao dịch tiền số của Sam Bankman-Fried (SBF) dành cho nhân viên của mình trước khi phá sản vào tháng này.
Bankman-Fried cho biết động cơ của anh ta trong việc xây dựng FTX thành một đế chế tiền số khổng lồ trị giá 32 tỷ USD là để tối đa hóa số tiền anh ta có thể quyên góp cho tổ chức từ thiện trong suốt cuộc đời của mình.
Tuy nhiên, đằng sau những lời hứa hẹn vĩ đại đó là một môi trường mà mọi nhu cầu của nhân viên đều được đáp ứng, và là nơi mà một nhóm các giám đốc điều hành cấp cao ở độ tuổi cuối hai mươi, đầu ba mươi đã chi hàng triệu USD cho mọi thứ, từ du lịch đến các hợp đồng tài trợ thể thao và những ngôi nhà sang trọng.
Theo các nhân viên cũ và hồ sơ trong vụ phá sản của các tập đoàn, việc thiếu kiểm soát nội bộ thường thấy ở các công ty tài chính lớn. Điều này có nghĩa là chi tiêu của FTX không được kiểm soát chặt chẽ.
“Tình huống ở FTX là những đứa trẻ cầm đầu những đứa trẻ khác”, một cựu nhân viên cho biết. Họ nói thêm: “Toàn bộ hoạt động không hiệu quả một cách ngớ ngẩn, nhưng không kém phần mê hoặc. Tôi chưa bao giờ chứng kiến nhiều tiền như vậy trong đời. Tôi không nghĩ có ai bị như vậy, kể cả Sam Bankman-Fried”.
Thỏa thuận trị giá 135 triệu USD để đảm bảo quyền đặt tên cho sân vận động bóng rổ quốc gia của Miami đã nhấn mạnh văn hóa tiêu xài hoang phí của FTX.
Một số nhân viên đã đặt câu hỏi về thỏa thuận Miami trong các tin nhắn Slack của công ty. Họ băn khoăn liệu nó có thực sự mang lại khách hàng mới và mang lại giá trị đồng tiền hay không. “Họ không bao giờ giám sát việc chúng tôi thực sự nhận được bao nhiêu tiền lãi. Không ai thực sự theo dõi ‘điều gì tiếp theo’ sau khi bạn nhận được thỏa thuận”, một cựu nhân viên đề cập đến nhóm quản lý cấp cao cho biết.
Người này cho biết những lo ngại về giá trị đồng tiền từ những nhân viên có kinh nghiệm tiếp thị đã bị Bankman-Fried và các giám đốc điều hành hàng đầu của công ty phớt lờ. Bankman-Fried hoặc một trong hai giám đốc điều hành khác đã ký duyệt chi hàng trăm triệu USD cho các hợp đồng tài trợ.
“Mọi thứ thật điên rồ”, nhân viên nói. “Nếu Sam nói OK, vậy thì tốt rồi. Bất kể số lượng là bao nhiêu”.
John Ray, giám đốc điều hành mới của FTX – người đang chịu trách nhiệm dẫn dắt sàn giao dịch này vượt qua vụ phá sản, cho biết ông chưa bao giờ thấy “việc kiểm soát doanh nghiệp thất bại hoàn toàn nào như vậy”.
“Công ty không có kiểu kiểm soát giải ngân mà tôi tin là phù hợp với một doanh nghiệp kinh doanh”, ông nói trong hồ sơ, đồng thời cho biết thêm rằng tiền của công ty đã được dùng để mua nhà và vật dụng cá nhân cho nhân viên và cố vấn của FTX.
“Dường như không có tài liệu nào cho một số giao dịch này… và một số bất động sản nhất định đã được ghi dưới tên cá nhân của những nhân viên và cố vấn này”, Ray nói thêm.
FTX đã chi ít nhất 300 triệu USD cho bất động sản ở Bahamas, luật sư của công ty đã nói với tòa án phá sản vào tuần trước. Họ nói: “Hầu hết những giao dịch mua đó liên quan đến nhà ở và tài sản nghỉ dưỡng được sử dụng bởi các giám đốc điều hành cấp cao”.
Danh mục đầu tư bất động sản bao gồm ít nhất sáu dinh thự trị giá hàng triệu USD tại khu phức hợp Albany sang trọng và độc quyền của Bahamas, bao gồm cả căn hộ áp mái nơi Bankman-Fried sống cùng với các giám đốc điều hành cấp dưới của mình. Bankman-Fried từ chối bình luận về vấn đề chi tiêu của công ty.
Theo một nhân viên, các đặc quyền mà nhân viên của sàn giao dịch được hưởng bao gồm phục vụ ăn uống suốt ngày đêm tại văn phòng ở Bahamas, “ngoài các cửa hàng tạp hóa miễn phí, còn có cửa hàng cắt tóc và mát-xa hai tuần một lần”.
Công ty này cũng cung cấp cho nhân viên Bahamas “đầy đủ ô tô và xăng cho tất cả nhân viên và các chuyến đi không giới hạn, được đài thọ toàn bộ chi phí tới bất kỳ văn phòng nào trên toàn cầu”, nhân viên này nói thêm. Nhân viên tại FTX US, chi nhánh riêng biệt của họ cho thị trường Mỹ, được cấp 200 USD một ngày cho các khoản tín dụng giao đồ ăn của DoorDash.
Alameda Research, một quỹ phòng hộ tiền số do Bankman-Fried thành lập, cũng nợ Margaritaville Beach Resort ở Nassau tới 55.319 USD, theo hồ sơ phá sản trong tuần này. Được biết, một ly bơ tại một trong những quán bar của khu nghỉ mát có giá 13 USD.
Hồ sơ phá sản mô tả một hệ thống chi phí lộn xộn. Ray cho biết: “Các nhân viên của FTX đã gửi yêu cầu thanh toán thông qua nền tảng ‘trò chuyện’ trực tuyến, nơi một nhóm giám sát viên khác nhau đã phê duyệt các khoản giải ngân bằng cách phản hồi bằng các biểu tượng cảm xúc”.
Hồ sơ phá sản cũng cho thấy, các công ty của Bankman-Fried cũng gia hạn các khoản vay cho các giám đốc điều hành. Công ty thương mại Alameda Research của anh ta đã cho Bankman-Fried vay 1 tỷ USD, 543 triệu USD cho giám đốc kỹ thuật Nishad Singh và 55 triệu USD cho Ryan Salame, đồng giám đốc điều hành của FTX Digital Markets, chi nhánh của ở Bahamas.
Salame, ngoài vai trò của mình tại FTX, đã mua bốn nhà hàng địa phương ở thị trấn Lenox phía tây Massachusetts, gần nơi anh lớn lên, bao gồm Olde Heritage Tavern và tiệm bánh Sweet Dreams.
Sam Trabucco, cựu đồng giám đốc điều hành của Alameda, đã mua một chiếc thuyền ngay trước khi từ chức vào tháng 8, chỉ vài tháng trước khi công ty này sụp đổ. Ông đặt tên cho con thuyền là “Soak my Decks”.
Thân thế “nhóm trẻ” đưa FTX đến bờ vực sụp đổ
Sam Bankman-Frieda
Là con trai của hai giáo sư luật Stanford, Bankman-Fried đã đảm nhận công việc là một trader trên Phố Jane sau khi tốt nghiệp ngành vật lý tại MIT. Sau đó anh ta rời đi để làm việc một thời gian ngắn tại Centre for Effective Altruism, một sáng kiến từ thiện.
Nhưng Bankman-Fried nhanh chóng bị thu hút bởi chênh lệch giá trên các sàn giao dịch tiền số khác nhau ở châu Á. Anh ta đã kiếm được hàng triệu USD đầu tiên nhờ lợi dụng sự kém hiệu quả này thông qua công ty thương mại do chính mình thành lập là Alameda Research. Sau đó, anh ta thành lập FTX.
Các nhân viên cũ mô tả “SBF” như một đối tượng của lòng trung thành được sùng bái trong công ty: “Mọi người làm việc tại FTX đều bị ám ảnh và tôi cho rằng điều đó có lý. Anh ta trẻ, có những nguyên tắc mang tính cách mạng, những ý tưởng vàng ngọc. Anh ta là người 29-30 tuổi giàu nhất trên Trái đất.
Gary Wang
Giám đốc công nghệ và cổ đông lớn thứ hai của FTX là Gary Wang và Bankman-Fried gặp nhau lần đầu tại trại toán ở trường trung học và tiếp tục tình bạn của họ với tư cách là bạn cùng phòng tại MIT.
Một cựu nhân viên cho biết họ “có ngôn ngữ riêng”. Wang là một nhân vật bị cô lập, nhưng là một lập trình viên giỏi. “Gary chắc chắn có quyền truy cập vào mọi thứ công nghệ”, một nhân viên cũ cho biết, đồng thời nói thêm: “Gary sẽ tự mình bắt đầu hầu hết các dự án mới… Anh ấy không giữ việc quản lý”.
Nishad Singh
Singh tốt nghiệp Đại học California, Berkeley và làm việc tại Facebook trước khi gia nhập Alameda Research với tư cách là giám đốc kỹ thuật.
Anh ta trở thành một thành viên quan trọng trong vòng tròn thân cận của Bankman-Fried bởi theo lời các nhân viên cũ, anh ta kiểm soát phần lớn token của công ty. Trong một bài đăng trên blog, Bankman-Fried cho biết anh gặp Singh vì lập trình viên trẻ tuổi này là bạn thời trung học của anh trai anh ta. Anh ấy “siêu năng suất và luôn viết code. Rất hòa đồng và thân thiện, mọi người đều yêu mến anh ấy”, một cựu nhân viên cho biết.
Caroline Ellison
Tốt nghiệp Stanford, Ellison gặp Bankman-Fried tại Jane Street trước khi gia nhập Alameda. Đồng giám đốc điều hành của cô ấy, Sam Trabucco, vào tháng 4 cho biết Ellison chịu trách nhiệm điều hành các hệ thống của Alameda, trong khi Trabucco lãnh đạo chiến lược giao dịch. Các nhân viên cũ cho biết Ellison và Bankman-Fried đã có quan hệ tình cảm trong 8 tháng qua.
Nguồn: Financial Times-Theo Phương Linh–Nhịp sống thị trường
