Mỹ cắt học bổng dành cho học viên Campuchia hiện đang theo học tại các học viện quân sự Mỹ, Campuchia ngay lập tức đáp trả.
Các học viên Campuchia không còn nằm trong danh sách nhóm đối tượng được Mỹ cấp học bổng để theo học tại các học viện quân sự hàng đầu của Mỹ. Thông tin này được Mỹ đưa ra trong bối cảnh nước này lo ngại về sự hiện diện quân sự của Trung Quốc ở Campuchia đã dẫn đến quan hệ căng thẳng giữa Washington và Phnom Penh.
Arend Zwartjes, người phát ngôn của Đại sứ quán Mỹ tại Phnom Penh, nói với các phóng viên rằng Campuchia đã mất tư cách tham gia chương trình “sau khi Campuchia cắt giảm hợp tác trong một số lĩnh vực hợp tác quân sự song phương truyền thống”. Khi được yêu cầu làm rõ thêm vào ngày 1/7, ông Zwartjes đã chuyển cho tờ South China Morning Post những tuyên bố mà ông đã đưa cho The Phnom Penh Post.
Mỹ cắt học bổng cho Campuchia
Theo đó, 6 học viên sĩ quan Campuchia hiện đang theo học tại 4 học viện quân sự Mỹ – bao gồm cả học viện ở West Point – theo học bổng của Mỹ sẽ có thể hoàn thành chương trình đại học của họ nếu họ hoặc chính phủ Campuchia tự chi trả phần học phí còn lại. Ông Zwartjes cho biết: “Mỹ khuyến khích chính phủ Campuchia hỗ trợ sinh viên chi trả phần học phí còn lại”.
Động thái này diễn ra sau căng thẳng giữa hai bên về việc phá dỡ hai tòa nhà do Mỹ tài trợ tại Căn cứ Hải quân Ream của Campuchia tại Vịnh Thái Lan ở vùng Tây Nam Biển Đông, và lo ngại rằng Trung Quốc – đồng minh và đối tác thương mại lớn nhất của Campuchia – có đặc quyền tiếp cận căn cứ địa chiến lược.
Vào tháng 6, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Wendy Sherman đã nêu ra “những lo ngại nghiêm trọng” trong chuyến công du tới Campuchia về sự hiện diện quân sự của Trung Quốc và việc xây dựng các cơ sở tại căn cứ này. Bà nói rằng một căn cứ quân sự của Trung Quốc ở Campuchia sẽ đe dọa an ninh khu vực và làm tổn thương quan hệ giữa Mỹ và Campuchia.
Một tuần sau, bất chấp việc Thủ tướng Campuchia Hun Sen ra chỉ thị rằng các quan chức đại sứ quán Mỹ có thể thường xuyên đến thăm căn cứ, một tùy viên quốc phòng Mỹ đã bị từ chối tiếp cận mọi khu vực trong chuyến thăm.
Vào cuối tháng 5, Tổ chức Sáng kiến Minh bạch Hàng hải Châu Á – một tổ chức tư vấn có trụ sở tại Washington – trích dẫn hình ảnh vệ tinh cho biết hai tòa nhà đã được xây dựng tại Căn cứ Hải quân Ream vào tháng 4 và tháng 5. Được biết, hai tòa nhà mới này nằm ngay gần các cơ sở do Mỹ tài trợ nhưng đã bị Campuchia phá dỡ.
Cả Trung Quốc và Campuchia đều bác bỏ một báo cáo năm 2019 đăng trên tờ The Wall Street Journal cho rằng hai bên đã đạt được “thỏa thuận bí mật” để Bắc Kinh “bố trí quân nhân, cất giữ vũ khí và cho tàu chiến cập bến” tại căn cứ.
Tháng trước, Bộ trưởng Quốc phòng Campuchia Tea Banh cho biết Trung Quốc sẽ giúp hiện đại hóa và mở rộng Căn cứ Hải quân Ream, nhưng sẽ không có đặc quyền sử dụng căn cứ này.
Campuchia chi hơn 1 triệu USD
Phát ngôn viên chính phủ Campuchia Phay Siphan cho biết việc chấm dứt cấp học bổng quân sự của Mỹ giống như lệnh trừng phạt đối với “những thanh niên Campuchia yêu nước Mỹ”, và ông kêu gọi các sinh viên muốn đi du học hãy tìm đến các nước khác – The Phnom Penh Post đưa tin.
“Những thanh niên Campuchia yêu nước Mỹ đang bị đánh mất giấc mơ đại học và điều đó thật đáng tiếc. Những người trẻ khác nên nghĩ đến những các nước khác như Pháp, Nhật Bản và những quốc gia khác”.
Các học viện quân sự Mỹ cung cấp học bổng cho người Campuchia trong 4 năm, bao gồm Học viện Quân sự Mỹ tại West Point và Học viện Hải quân Mỹ, sau đó sinh viên sẽ phục vụ với tư cách là sĩ quan trong Lực lượng Vũ trang Hoàng gia Campuchia.
Chính phủ Campuchia cho biết sẽ đài thọ học phí cho 6 học viên sĩ quan Campuchia hiện đang theo học các chương trình đại học của họ tại 4 học viện quân sự Mỹ.
Theo một thông cáo báo chí do Bộ Quốc phòng đưa ra vào cuối ngày 2/7, chính phủ Campuchia sẽ chi trả mọi chi phí cho đến khi các học viên hoàn thành khóa học của mình.
“Nhận thấy những khó khăn mà các học viên Campuchia gặp phải do Mỹ chấm dứt học bổng, với tinh thần trách nhiệm vì tương lai của các em và vì lợi ích của học viện quân sự Campuchia, chính phủ Campuchia sẽ đài thọ học phí cho cả 6 em sinh viên cho đến khi tốt nghiệp,” tuyên bố cho biết.
Campuchia cho biết quyết định chấm dứt học bổng của họ là do Mỹ đơn phương đưa ra và Campuchia sẽ liên hệ với các cơ quan liên quan của Mỹ về vấn đề này.
Hai trong số các sinh viên đang theo học tại Học viện Quân sự West Point, hai học viên tại Học viện Không quân Mỹ, một tại Học viện Hải quân Mỹ và một tại Học viện Cảnh sát biển.
Hai sinh viên sĩ quan tại West Point là Tri Leang và Un Vuottek sẽ lần lượt tốt nghiệp vào năm 2022 và 2024.
Nou Chanyuthea và Long Tola sẽ lần lượt tốt nghiệp Học viện Không quân Mỹ vào năm 2023 và 2024.
Pich Chantrea sẽ tốt nghiệp Học viện Hải quân Mỹ vào năm 2022, và Tann Chanbopich sẽ tốt nghiệp Học viện Cảnh sát biển vào năm 2022.
Tổng cộng 1,1 triệu USD sẽ được Campuchia cấp để tất cả các học viên hoàn thành các khóa học.
Theo Doanh nghiệp và Tiếp thị