Lựa chọn đúng người tài, thành công của Jeff Bezos là điều dễ hiểu.
Tiêu chí tuyển dụng khác lạ của tỷ phú Jeff Bezos: Lựa chọn những người thất bại nhưng không gục ngã
Khi nhà sáng lập kiêm giám đốc điều hành của Amazon.com cho ra mắt dịch vụ giao hàng thực phẩm tươi sống AmazonFresh. Không thuê các giám đốc điều hành giao hàng và siêu thị giỏi, cách lựa chọn đội ngũ để dẫn dắt mảng mới của Jeff Bezos gây bất ngờ. Đó là những người từng thất bại tại chính công việc kinh doanh mà họ làm.
Vấn đề là Bezos trước đây không nghĩ như vậy. Khi mới thành lập Amazon, Bezos chỉ muốn thuê những người thành công trong mọi thứ mà họ làm. Đến giai đoạn Amazon phát triển, ông cho rằng việc thuê những người từng thất bại sẽ hiệu quả hơn. Điều này có ý nghĩa trong việc thay đổi cách mà bạn luôn nghĩ về việc thuê nhân viên mới.
Một minh chứng điển hình về việc thất bại nặng nề là Webvan – công ty tiên phong trong lĩnh vực giao hàng trực tuyến, từng được ghi nhận là startup có thương vụ IPO lớn nhất đầu thế lỷ 21. Dù vậy, chưa đầy 24 tháng sau khi phát hành cổ phiếu ra mắt công chúng lần đầu, Webvan tuyên bố phá sản.
Các chiến lược giao hàng địa phương của họ là sai lầm hoàn toàn. Họ đã huy động được 375 triệu đô la tài trợ, mở rộng đến 26 thành phố và ký một hợp đồng trị giá 1 tỷ đô la để xây dựng kho công nghệ cao. Nhưng mô hình của họ đã thất bại hoàn toàn. Ngày nay các công ty như FreshDirect, Uber và Postmates đã thành công trong việc tìm ra một mô hình trái ngược hoàn toàn. Họ đặt trụ sở tại một thành phố duy nhất sau đó mở rộng quy mô.
Tuy nhiên, Bezos đã thuê cựu giám đốc điều hành của Webvan để làm việc cho AmazonFresh. Ông không những thuê người đã từng thất bại mà còn thuê người đã từng thất bại nặng nề. Bởi lẽ những người đó đã trải qua và hiểu nỗi cay đắng của thất bại, họ đúc kết được những bài học sâu sắc nhất từ chính trải nghiệm của họ.
Những người đứng đầu của AmazonFresh đã cho ra mắt công ty một cách từ từ ở Seattle trước khi mở rộng nó. Họ đã tận dụng kho hàng của Amazon thay vì xây dựng một kho hàng riêng. Thực tế cho thấy, công nghệ kho hàng của Amazon được cung cấp bởi Kiva. Kiva được thành lập bởi một cựu giám đốc điều hàng của Webvan. Sau đó, Kiva được Amazon mua lại vào năm 2012.
Tại sao những người từng thất bại nhưng không gục ngã có năng lực hơn những người quá quen với thành công?
Vậy Bezos và Google đã học hỏi được từ những người có tư tưởng đổi mới này là gì?. Bezos đã học hỏi được từ Amazon chính là “thất bại trở thành một phần và luôn đi cùng với các sáng chế”. Khi mà bạn đang đổi mới, thất bại là một phần của việc thử làm điều gì đó chưa có ai làm được trước đây.
Thông thường, những người thành công là những người đã quen với sự an toàn, và họ ngại đổi mới. Việc thuê người đã từng thất bại trong việc làm điều gì đó táo bạo sẽ mang đến nhiều bất ngờ. Bởi họ là những người duy nhất sẽ thành công khi làm điều táo bạo đó.
Google cũng đã có phát hiện tương tự khi từ bỏ việc thuê nhân sự dựa trên danh tiếng của các trường đại học. Trong một thời gian dài, Google là nơi mà gần như bạn không thể có cơ hội được tuyển dụng nếu không tốt nghiệp đại học Standford hoặc MIT của Mỹ. Những nhà tuyển dụng của Google không chỉ hỏi về điểm trung bình đại học của bạn mà còn hỏi bạn đã làm được gì trong kỳ thi kiểm tra SAT khi còn là một học sinh trung học (SAT – Scholastic Aptitude Test là một trong những kỳ thi chuẩn hóa cho việc đăng ký vào một số trường đại học ở Mỹ).
Nhưng sau khi phân tích hàng hoạt các dữ liệu về việc những yếu tố đã khiến nhân viên thành công tại Google. Google đã phát hiện ra rằng, nó không liên quan gì đến điểm trung bình đại học và điểm SAT. Phó chủ tịch phụ trách phân tích về con người Prasad Setty cho biết “chỉ riêng bằng cấp và điểm số không chứng minh được sự thành công ở Google và chúng không còn được sử dụng làm tiêu chí tuyển dụng quan trọng nữa”.
Thay vào đó, dựa trên số liệu điều tra sâu về lực lượng lao động và hiệu suất công việc, Google đã nhận thấy rằng những nhân viên sáng tạo nhất của mình là những người có ý thức tốt về trách nhiệm công việc của họ và cũng cảm thấy rằng họ có nhiều quyền tự chủ cá nhân.
Khi bạn đang thuê nhân sự cho việc đổi mới, bạn không nên chỉ tập trung vào các ngôi trường và CV chứng nhận hào nhoáng của người đi xin việc, mà hãy tìm kiếm ai đó đã từng thất bại. Bởi lẽ họ là những người dám thử, mạnh mẽ đứng dậy để làm lại từ đầu cho đến khi họ hiểu được nguyên nhân đã gây ra sự thất bại đó, chứ không phải là những người có sơ yếu lý lịch xin việc tốt nhưng lại không dám làm điều táo bạo và khác biệt vì họ luôn lo lắng rằng liệu mình có thành công được như người khác hay không.
Lưu Ly-Theo Doanh nghiệp và Tiếp thị
