Các từ và cụm từ sau đây có thể giúp bạn chứng minh sự tự tin, tính đồng nhất và kiến thức cần thiết để đảm bảo mức lương cao hơn.
Sẽ thật tuyệt nếu có một ma thuật khiến những điều bạn nói ra đều được mọi người đồng ý. Chẳng hạn như chỉ cần đọc câu thần chú “Úm ba la xì bùa” đơn giản là nhà tuyển dụng sẽ đồng tình với tất cả quan điểm và cách nhìn nhận của bạn, sau đó việc đàm phán lương của bạn cũng trở nên dễ dàng hơn.
Nhưng thật không may, chúng ta đang sống trong thế giới thực và những cụm từ kỳ diệu đảm bảo thành công ngay lập tức không tồn tại. Tuy nhiên, tin vui là chúng ta vẫn còn “điều tốt nhất tiếp theo“. Các chuyên gia chia sẻ rằng các từ và cụm từ sau đây có thể giúp bạn chứng minh sự tự tin, tính đồng nhất và kiến thức cần thiết để đảm bảo mức lương cao hơn.
- “Tôi rất hào hứng khi có cơ hội được làm việc cùng nhau”
Quá thường xuyên mọi người nghĩ về đàm phán lương như trận chiến: Ứng viên nỗ lực kiếm được nhiều tiền nhất có thể, trong khi ngược lại, nhà tuyển dụng cố gắng duy trì con số thấp trong phạm vi ngân sách lương cho phép. Tuy nhiên, Roy Cohen – huấn luyện viên nghề nghiệp và tác giả sách “The Wall Street Professional’s Survival Guide” – đã giải thích rằng cách suy nghĩ này có thể phản tác dụng.
“Đừng bao giờ tham gia đàm phán trong tư thế đưa ra tối hậu thư dạng như hoặc là A hoặc là B. Thay vào đó, hãy biến nó thành quá trình hợp tác, đây là cơ hội duy nhất để bạn tạo ra gói chi trả lương có ý nghĩa với mình và hợp lý cho nhà tuyển dụng. Nên thiết lập trước các ưu tiên quan trọng nhất đối với bản thân, những điều bạn sẽ không nhượng bộ, và những quyền lợi bạn có thể đánh đổi,” Cohen tư vấn.
“Trừ khi bạn biết chắc rằng mình là người công ty không thể thiếu, nhưng ít ai trong chúng ta sở hữu được điều đó, đàm phán trên tinh thần hiếu thắng sẽ trở thành đối kháng. Đó là dấu hiệu xấu cho thấy quá trình đã hoặc sẽ bị phá vỡ,” Cohen nói thêm.
- “Dựa trên nghiên cứu của tôi…”
Lẽ tự nhiên là bạn sẽ cố gắng thử xem liệu mình có thể nhận được mức lương cao hơn mức công ty đề nghị hay không, nhưng việc thương lượng phải dựa trên căn cứ thực tế. Thay vì chỉ đưa ra con số mà mình nghĩ nó có vẻ tuyệt vời, bạn cần nghiên cứu thông tin, xác định giá trị các kỹ năng của mình để đưa ra dẫn chứng xác thực nhằm thuyết phục công ty trả mức lương tương xứng hơn cho bạn.
“Dựa trên nghiên cứu của tôi” cũng là cụm từ thường được sử dụng với mục đích tương tự. “Điều đó cho người đối diện thấy rằng bạn đã chuẩn bị và tìm hiểu kỹ lưỡng, bạn biết mình đang nói gì trong lúc đàm phán,” David Bakke, nhà văn và là cộng tác viên Money Crashers, chia sẻ.
Một cách đơn giản khác nữa là trước khi bước đến bàn đàm phán, bạn có thể truy cập các cổng thông tin chuyên về lương thưởng như VietnamSalary để khảo sát cũng như sử dụng các công cụ miễn phí để đo lường vị trí thực tế của mình trên thị trường lao động.
- “Thị trường”
Là một phần trong “nghiên cứu” của bạn, hãy chắc chắn rằng bạn biết thị trường dành cho công việc của mình là gì, Alex Granovsky – luật sư về lao động và việc làm của Granovsky & Sundaresh PLLC – nói. “Thị trường sẽ cho biết mức mà một người có thể kiếm được khi cô ấy hoặc anh ấy rời khỏi công ty và tìm thấy một công việc hoặc vị trí mới. Nếu bạn đang làm ra 80.000 USD/năm, nhưng có thể kiếm được một công việc khác khoảng 100.000 USD/năm, thì ‘thị trường’ gợi ý rằng bạn đang bị trả lương chưa xứng tầm .” Khi các công ty không muốn mất bạn, họ sẽ xem trọng con số này.
- “Giá trị”
Mặt khác, “giá trị” lại là những điều bạn có thể mang đến cho công ty tương lai của mình, Granovsky nói. “Từ quan điểm của người sử dụng lao động, mỗi nhân viên phải có thể giúp (1) tăng doanh thu hoặc (2) tăng lợi nhuận, lý tưởng nhất là cả hai. Mặc dù có thể không hấp dẫn như từ “thị trường việc làm”, nhưng nếu bạn có thể chỉ ra cho nhà tuyển dụng thấy rằng mình sẽ mang đến giá trị gì cho công ty (bằng cách tăng doanh thu hoặc lợi nhuận) thì đó là lập luận hợp lý để thuyết phục họ tăng lương.
Chẳng hạn, bạn có thể chứng minh rằng một sáng kiến mới mà bạn từng triển khai đã giúp công ty thu về 100.000 USD, lúc này yêu cầu tăng lương thêm 5.000 USD/năm nghe sẽ hợp lý hơn với người thuê bạn.
- “Các nhân viên giữ vị trí tương tự”
Hãy quên những lời khuyên về việc không nên tò mò hay tìm hiểu mức lương của các đồng nghiệp đi – bởi đó có thể là nguồn dữ liệu vô cùng mạnh mẽ trong các cuộc đàm phán. “Các nhân viên ở vị trí tương tự tức là những người làm cùng công việc giống như bạn ở trong cùng công ty,” Granovsky nói. “Nếu bạn đang giữ vị trí Senior Account Manager, mà tất cả những Senior Account Manager khác đều có lương cao hơn bạn, đây cũng là điều bạn nên khám phá cho được lý do.”
Chắc chắn bạn sẽ không muốn trở nên thô lỗ, tọc mạch hay làm phiền đồng nghiệp của mình và bạn cũng không thể buộc họ thoải mái tiết lộ thông tin cụ thể, nên hãy cố gắng khéo léo tìm hiểu để nắm được thang lương phù hợp. Sử dụng thêm các công cụ trên những website như VietnamSalary để nhận định xem mình đã được chi trả tương xứng với công sức và năng lực hay chưa.
- “Con số đó có thay đổi linh hoạt hay không?”
Nếu nhà tuyển dụng đưa ra một con số nằm dưới mức tối thiểu mà bạn mong muốn thì việc phản ứng lại là cần thiết, tuy nhiên bạn phải thực hiện hết sức khéo léo. Nói rằng, “con số đó có còn linh hoạt thay đổi thêm được không” là cách duyên dáng để khuyến khích nhà tuyển dụng chi trả cho bạn nhiều hơn, hay ít nhất là đôi bên có thể thoả thuận thêm về một số đãi ngộ , phúc lợi hay quyền lợi khác khi không thể nâng lương cao hơn nữa, ông Bakke nói.
- “Tôi sẽ thấy thoải mái hơn nếu…”
Những cụm từ kém tinh tế như “Tôi muốn, “Tôi cần” có thể là hành động cắt đứt tiềm năng đàm phán với nhà tuyển dụng. Trong khi đó, Josh Doody – tác giả của Fearless Salary Negotiation nói rằng, dùng cụm từ “Tôi thấy thoải mái hơn nếu…” để chia sẻ về mức lương kỳ vọng sẽ là cách bày tỏ mong muốn mang tính hợp tác hơn. Qua đó nhà tuyển dụng hoặc phỏng vấn viên sẽ biết được cụ thể những gì bạn đang tìm kiếm để có thể tập trung vào khía cạnh đó khi đưa ra mức lương mời bạn nhận việc.
Phần còn lại của câu nói này nên là câu hỏi cụ thể. Chẳng hạn như: “… chúng ta có thể thiết lập mức lương cơ bản vào khoảng 60.000 USD?” hay “… chúng ta có thể nâng mức chia cổ phần hạn chế (RSU – Restricted Stock Unit) lên thành 100 đơn vị?”… Cách thương thảo này mang lại kết quả tốt hơn là những câu nói mơ hồ như “Anh/chị còn có khoảng trống nào để tăng lương lên một chút không?” bởi nhiều khả năng họ sẽ nói không và rồi kết thúc cuộc đàm phán.
- “Nếu anh/chị có thể [làm điều đó], tôi sẽ gia nhập”
Chúng tôi sẽ cho bạn biết một bí mật nhỏ – các nhà tuyển dụng thường cũng có những lo lắng như ứng viên khi quá trình đàm phán lương sắp kết thúc. Vì vậy, nếu bạn có thể nêu rõ điều kiện chấp nhận đề nghị, nghĩa là bạn đã giúp họ tiến xa thêm một bước.
Khi đã nói ra câu này trong cuộc đàm phán, nghĩa là bạn muốn khẳng định với nhà tuyển dụng rằng mình thực sự muốn gia nhập công ty, họ chỉ cần nói “đồng ý” với điều bạn mong muốn nữa thôi là cuộc đàm phán kết thúc. Điều này sẽ khiến nhà tuyển dụng thoải mái hơn trong việc thông qua. Ví dụ, bạn có thể nói: “Tôi hiểu rằng công ty không thể đồng ý với mức lương 60.000 USD. Nhưng sẽ thật tuyệt nếu tôi có thể nhận thêm một tuần nghỉ phép hưởng nguyên lương mỗi năm với mức lương 55.000 USD mà anh/chị đã đề nghị. Nếu công ty chấp nhận điều này, tôi đồng ý ký hợp đồng làm việc.”
- “Tôi không muốn rời đi”
Theo Cohen, đây là lựa chọn tốt cho những nhân viên muốn đề nghị công ty hiện tại tăng lương, bởi thực tế nó là một phần của chiến lược phòng thủ. “Chiến lược phòng thủ này giải thích những điều bạn muốn, lý do vì sao và làm thế nào để nó trở thành chiến thắng cho cả bạn và sếp. Mục tiêu là thể hiện giá trị và lợi ích.” Cohen gợi ý rằng, khi mức lương thấp đang thực sự là vấn đề khiến bạn không thể tiếp tục công việc nhưng nếu bạn nói rằng “tôi không muốn rời đi mặc dù đã nhận được một đề nghị với mức lương vô cùng cạnh tranh” sẽ có tác dụng.
Hãy chân thành chia sẻ với sếp rằng bạn đã nhận được một đề nghị, và nó thật hấp dẫn, nhưng bạn không muốn nghỉ việc ở công ty. Thuyết phục để sếp hiểu rằng việc tăng lương cho bạn sẽ rẻ hơn nhiều so với chi phí tìm kiếm, tuyển dụng rồi sau đó đào tạo và huấn luyện một nhân viên mới.
Tuy nhiên, bạn không được khinh suất khi sử dụng cụm từ này. “Bạn phải hiểu rõ rằng đây là một đề xuất mang tính rủi ro : Nó có thể phản tác dụng. Vì vậy, đừng chọn chiến lược này nếu bạn không thực sự muốn rời khỏi công ty hiện tại hoặc bạn chưa có trong tay lời mời làm việc tại công ty mới nào cả,” Cohen cảnh báo.
- “Anh/chị có phiền không khi tôi muốn có vài ngày để xem xét đề nghị?”
Ngay cả khi đã nhận được một đề nghị tốt quá mức mong đợi, hãy để “cuộc chơi” tiếp diễn theo cách thú vị nhất có thể. “Việc đầu tiên bạn nên làm sau khi nhận được đề nghị là yêu cầu nhà tuyển dụng cho bạn thời gian cân nhắc,” Doody nói. Cụm từ này sẽ giúp bạn hoàn thành một số điều. Chủ yếu, nó cho bạn thời gian để xem xét đề nghị, xác định mức phản hồi (counter-offer) thích hợp, và bắt đầu xây dựng tình huống hỗ trợ việc đàm phán của bạn sau này. Đặc biệt, nó cho phép bạn có thể chuyển sang cách đàm phán bằng email khi chưa sẵn sàng. Theo Doody, đây là chìa khoá giúp bạn thực hiện thành công một counter-offer.
Nhiều người muốn phản hồi đề nghị qua emai bất cứ khi nào có cơ hội vì có thể cân nhắc chính xác những gì họ muốn nói. Cuộc đàm phán lương của bạn sẽ thành công hơn nếu bạn lựa chọn cẩn thận con số đối ứng và làm rõ lý do vì sao mình đề nghị như vậy, Doody giải thích.
- “Cảm ơn”
Những cụm từ như “Vui lòng” hay “Xin cảm ơn” không mất đi tầm quan trọng mặc dù chúng ta đã được học về chúng từ thời mẫu giáo – trong kinh doanh, cách cư xử có thể là điều quan trọng nhất.
“Sau khi kết thúc cuộc thảo luận về lương, để duy trì sự chuyên nghiệp, hãy chắc chắn rằng bạn luôn nói lời cảm ơn những người đã dành thời gian ngồi lại với mình,” Bakke nhắc nhở. Đó không đơn giản chỉ là điều đúng đắn phải làm – nhiều khả năng nhà tuyển dụng sẽ thích đáp ứng cho mong muốn và nhu cầu của một ứng viên lịch sự, chuyên nghiệp biết thể hiện sự tôn trọng.
PV – Theo Trí Thức Trẻ/CareerBuilder
