Quyền lực là khả năng ảnh hưởng đến việc phân phối các nguồn lực trong tổ chức. Quyền lực tồn tại trong tất cả các tình huống, các mối quan hệ, đồng thời quyết định tính hiệu quả của mọi hoạt động trong cuộc sống.
Bất kỳ một tổ chức hay hệ thống nào cũng có một phạm vi quyền lực nhất định và thường tập trung vào chỉ một vài cá nhân. Tất cả mọi cuộc đấu tranh giành quyền lực đều nhằm tìm kiếm phần quyền lực lớn hơn trong phạm vi quyền lực cố định ấy. Cách duy nhất để có thể tăng tổng thể phạm vi quyền lực là tăng quy mô công ty, số lượng hoạt động và số người trong tổ chức.
Nhà lãnh đạo chính là người có khả năng nhất trong việc nắm giữ và chế ngự dây cương quyền lực. Nhưng quyền lực thực sự và bền lâu trong một tổ chức đến từ sự đồng lòng của tất cả mọi người. Các nhà lãnh đạo nắm quyền bởi vì những người khác công nhận khả năng của họ và muốn họ có được quyền lực đó.
Vì vậy, nếu bạn được mọi người tin tưởng bầu chọn vào vị trí lãnh đạo, bạn cần chứng minh rằng bạn biết cách sử dụng tối ưu quyền lực của mình. Khi ấy bạn sẽ thu hút được nhiều cơ hội hơn để mở rộng quyền lực của mình. Quyền lực và tầm ảnh hưởng của bạn sẽ tiếp tục phát triển miễn là bạn phải chứng minh được rằng bạn có thể sử dụng được quyền lực ấy hiệu quả hơn bất kỳ ai khác.
Bốn loại quyền lực mà bạn có thể thiết lập
Có bốn loại quyền lực chính mà bạn có thể thiết lập cho mình. Loại thứ nhất là quyền lực chuyên môn. Đây chính là điểm xuất phát của bạn. Khi mọi người công nhận và đánh giá cao năng lực chuyên môn, khả năng làm việc xuất sắc của bạn, bạn sẽ có được quyền lực và tầm ảnh hưởng lớn hơn so với những người làm việc chỉ ở mức trung bình hay tầm thường. Với quyền lực chuyên môn, bạn sẽ nhận được sự quan tâm của những người nắm giữ vị trí quan trọng trong tổ chức và từ đó, các cánh cửa cơ hội rộng lớn trong tương lai sẽ mở ra trước mắt bạn.
Loại quyền lực thứ hai mà bạn có thể thiết lập là quyền lực cá nhân. Loại quyền lực này thể hiện qua việc bạn được mọi người xung quanh quý mến và tôn trọng bởi những phẩm chất, tính cách, năng lực… Cho dù bạn không phải là người nắm giữ vị trí lãnh đạo hay là người quyết định trong tổ chức nhưng mọi người vẫn tham khảo ý kiến, lắng nghe quan điểm và nhờ bạn tư vấn mỗi khi họ gặp vấn đề. Loại quyền lực này thường được gọi là “trí tuệ xã hội” hay “trí tuệ xúc cảm”. Đây là kỹ năng hữu ích nhất và được trả lương cao nhất trong xã hội chúng ta.
Loại quyền lực thứ ba, quyền lực địa vị, là loại quyền lực luôn đi đôi với chức vụ.Quyền lực địa vị bao gồm cả khả năng tuyển dụng và sa thải, khen thưởng và trừng phạt. Quyền lực địa vị không nhất thiết phải đi đôi với khả năng hay tính cách. Có nhiều người nắm giữ quyền lực địa vị vì những l do khác chứ không phải vì năng lực của họ trong việc hoàn thành xuất sắc và nhanh chóng công việc hay khả năng quan hệ tốt với những người khác.
Quyền lực thứ tư và có lẽ là loại quyền lực tối cao nhất – quyền lực được phong tặng. Đây là loại quyền lực bạn có được khi mọi người sẵn lòng công nhận quyền lực và tầm ảnh hưởng của bạn đối với họ vì chính con người của bạn. Quyền lực này sẽ đến với bạn khi bạn thật xuất sắc với những gì bạn làm, đồng thời bạn được mọi người xung quanh quý mến và tôn trọng. Nói cách khác, quyền lực được phong tặng là sự kết hợp giữa quyền lực chuyên môn và quyền lực cá nhân.
Xây dựng cơ cấu quyền lực
Quyền lực trong kinh doanh cũng như trong xã hội dựa vào một hệ thống các yếu tố phụ thuộc. “Yếu tố phụ thuộc” được định nghĩa là một người sẵn sàng giúp đỡ, hỗ trợ bạn khi cần, cho dù bạn không có quyền ra mệnh lệnh hoặc yêu cầu người đó. Quyền lực thường phụ thuộc vào khả năng tạo ảnh hưởng của bạn với những người mà bạn không có sự kiểm soát trực tiếp hay quyền lực nào.
Để xây dựng một mạng lưới các yếu tố phụ thuộc trong tầm quản lý, bạn hãy không ngừng tìm cách giúp đỡ người khác một cách không vụ lợi. Càng làm nhiều việc tốt cho người khác mà không mong đợi được trả ơn, bạn càng đạt được nhiều quyền lực và tầm ảnh hưởng hơn. Những người có quyền lực nhất trong bất kỳ tổ chức hay xã hội nào cũng đều là những người đã từng và vẫn đang giúp đỡ người khác đạt được những mục tiêu của mình.
Vươn đến quyền lực và duy trì quyền lực
Điều đầu tiên để có được quyền lực và tầm ảnh hưởng là bạn phải là một cá nhân có giá trị và không thể thiếu được đối với tổ chức. Kết quả thực hiện công việc và nhiệm vụ của bạn là thước đo đánh giá khách quan và chính xác nhất. Hãy giữ cho bạn sự tập trung bằng cách đặt câu hỏi: Mọi người kỳ vọng điều gì ở tôi?
Đây chính là điểm xuất phát. Việc tập trung vào kết quả luôn là con đường nhanh nhất dẫn đến quyền lực cá nhân. Chính quyền lực cá nhân này sẽ giúp bạn được trả mức lương cao hơn và khả năng thăng tiến sẽ nhanh hơn.
Bước thứ hai trong việc đảm bảo quyền lực là bạn phải làm cho bản thân mình trở nên có giá trị và hữu ích với ngày càng nhiều người. Hãy tìm cách đi thêm một dặm đường, tự nguyện đảm nhiệm thêm những phần việc ngoài mong đợi của người khác, luôn cố gắng thêm chút nữa với bất kỳ công việc nào, hãy đi làm sớm hơn và về muộn hơn người khác,… Những nỗ lực hôm nay của bạn sẽ được bù đắp tương xứng trong tương lai.
Cách thứ ba để bạn mở rộng quyền lực của mình là không ngừng tìm cơ hội để giúp đỡ và gia tăng giá trị cho cả tổ chức và các cá nhân trong tổ chức. Hãy tham gia vào các khóa học để nâng cao kiến thức và kỹ năng của mình đồng thời tìm kiếm những cách thức mới giúp tăng doanh thu hay giảm chi phí.
Để duy trì quyền lực và tầm ảnh hưởng của mình, bạn sẽ cần nhiều người ủng hộ ở cả nội bộ lẫn bên ngoài tổ chức của bạn. Những người ủng hộ tốt nhất của bạn là ai và bạn có thể làm gì để củng cố các mối quan hệ với họ?
Một nguyên tắc quan trọng của quyền lực là “quyền lực luôn phát sinh để lấp chỗ trống”. Bạn có thể tự tạo quyền lực cho mình bằng cách tham gia xử lý một vấn đề mới phát sinh. Trong tình huống này, quyền lực chưa được xác định và vẫn còn tồn tại khoảng trống quyền lực cho những ai chịu trách nhiệm thực hiện để đạt được kết quả. Hoặc bạn có thể giành quyền lực theo ý nghĩa tích cực nhất bằng cách đảm đương một dự án mới và tập trung hết tâm lực của mình cho sự thành công của dự án đó.
Bạn càng chứng minh được năng lực và khả năng của bản thân trong việc đạt được những kết quả quan trọng và điển hình cho tổ chức của mình, bạn càng có nhiều quyền lực, ảnh hưởng và uy quyền, những thứ giúp bạn càng trở nên có giá trị hơn.
Thảo Nguyên – Theo Trí Thức Trẻ
