Doanh nhân Trung Quốc này từng là hình mẫu “vượt khó làm giàu” điển hình trước khi phá sản.
Tỷ phú làm giàu từ con số 0
Năm 2019, tin tức công ty chuyên về chăn nuôi lợn Trịnh Bang ghi nhận khoản lãi 1,7 tỷ NDT (5.900 tỷ đồng) gây chú ý. Tài sản cá nhân của người sáng lập Trịnh Bang, doanh nhân Lâm Nhân Tôn tăng vọt chỉ sau 1 đêm, đưa ông trở thành người giàu nhất tỉnh Giang Tây (Trung Quốc).
Trên thực tế, Lâm Nhân Tôn xuất thân từ một gia đình nghèo khó, không đủ nuôi các con đi học. Ông là người đầu tiên trong làng bước ra khỏi núi để đi học đại học. Năm 1985, một nhà máy thức ăn chăn nuôi ở Lâm Xuyên, Giang Tây lâm vào cuộc khủng hoảng tài chính lớn và đang trên bờ vực phá sản. Lâm Nhân Tôn khi đó còn rất trẻ, được tín nhiệm trở thành giám đốc nhà máy.
Dưới sự dẫn dắt của Lâm Nhân Tôn, nhà máy không trả hết nợ và sinh lời, mở rộng quy mô hoạt động trong 5 năm, đi lên trở thành Tập đoàn Trịnh Bang. Lâm Nhân Tôn bắt đầu phát triển cả kinh doanh chăn nuôi lợn. Năm 2008, giá lợn hơi tại Trung Quốc tăng vọt. Tập đoàn của Lâm Nhân Tôn thu lợi nhuận cao, niêm yết thành công trên Sở giao dịch chứng khoán Thâm Quyến.
Trịnh Bang chỉ thực sự trở thành doanh nghiệp dẫn đầu trong ngành chăn nuôi lợn nhờ cơn sốt lợn. Năm 2018, dịch tả lợn châu Phi bùng phát, gần 1 triệu con lợn trong nước bị tiêu hủy, nhiều doanh nghiệp chăn nuôi lợn phá sản chỉ trong một đêm.
Giá lợn hơi đột ngột tăng từ 7-8 NDT lên hơn 30 NDT/cân. Trịnh Bang bắt đầu xây dựng trang trại nuôi lợn ở nhiều nơi, đồng thời nhập khẩu lợn giống chất lượng cao từ nước ngoài với giá cao để bù đắp sự thiếu hụt trên thị trường lợn trong nước.
Nhờ “chiến đấu” tốt trong trận chiến này, Trịnh Bang thu về hàng tỷ NDT lợi nhuận hàng năm. Năm 2021, tập đoàn này mở rộng nhanh chóng, có 600 công ty con trên toàn quốc với hơn 60.000 nhân viên.
Tại cuộc họp cuối năm, Lâm Nhân Tôn đã nói về mục tiêu “bán 100 triệu con lợn mỗi năm” và “tiến vào top 500 doanh nghiệp lớn nhất thế giới”. Ông Lâm còn mạnh tay chi 10 triệu NDT để thưởng cùng 10 chiếc Porsche, BMW tặng cho nhân viên xuất sắc.
Thất bại chỉ vì lòng tham
Tuy nhiên, không lâu sau đó, thông tin xoay quanh việc Trịnh Bang đang mắc khoản nợ khổng lồ 18,8 tỷ NDT (65.400 tỷ đồng) lan truyền với tốc độ chóng mặt. Chỉ đến khi đám đông đã kéo đến toà nhà của tập đoàn với những biểu ngữ, mọi người mới tin thời kỳ huy hoàng của Trịnh Bang đã đi đến hồi kết.
Giá lợn Trung Quốc chịu tác động của nhiều yếu tố như thời vụ, chính sách, cung cầu… Không cân nhắc quy luật thị trường, muốn bành trướng quy mô nhanh nên Lâm Nhân Tôn chi 10 tỷ NDT (34.800 tỷ đồng) để mua lợn giống giá cao, lấy thêm 2 tỷ NDT (gần 7.000 tỷ đồng) để mở ra một mô hình chăn nuôi lợn mới.
Nông dân xây dựng trang trại lợn của riêng họ theo yêu cầu bản vẽ do Trịnh Bang cung cấp và tập đoàn thanh toán chi phí xây dựng sau khi vượt qua cuộc kiểm tra. Trịnh Bang sẽ cung cấp lợn con, thức ăn và thu mua trong tương lai, đồng thời trả công cho nông dân.
Tuy nhiên, thị trường khó lường, sau khi trang trại lợn Trịnh Bang được xây dựng, giá thịt lợn đã giảm từ khoảng 18 NDT/cân xuống còn khoảng 5 NDT/cân. Đối mặt với sự chênh lệch giá quá lớn, Trịnh Bang “trở mặt”, không tiếp quản các trang trại lợn đã thành lập và họ không sẵn sàng mua lợn của nông dân với giá gốc.
Những người nông dân không kiếm được đồng nào và phải trả lại số tiền họ đã bỏ ra để xây dựng trang trại lợn. Nhiều người đã bỏ hết tài sản, thậm chí còn phải vay nợ vì tin tưởng Trịnh Bang. Với một số trang trại, Tập đoàn này cung không giao thức ăn và thuốc cho lợn bị bệnh. Quá bức xúc, nhiều nông dân đã giăng biểu ngữ đòi tiền trong tòa nhà của Trịnh Bang, kiện tập đoàn này ra toà đòi tiền bồi thường.
Trịnh Bang gặp khủng hoảng tài chính, dòng tiền gần như cạn kiệt. Để giảm bớt áp lực tài chính, Lâm Nhân Tôn yêu cầu nhân viên phải cùng đầu tư vào Tập đoàn theo cấp độ vị trí của họ, nếu không sẽ bị giáng chức và bị cắt lương. Nhân viên có thể vay tiền từ công ty dưới tên riêng của họ, với lãi suất hàng năm lên tới 8%. Người lao động vốn bị nợ lương, trước những đòi hỏi vô lý của công ty, nhiều nhân viên rời đi còn hơn 30.000 người bị sa thải.
Lâm Nhân Tôn không muốn thừa nhận sự mù quáng phớt lờ quy luật thị trường và lòng tham là nguyên nhân khiến tập đoàn đi vào ngõ cụt. Sau khi xây dựng xong một toà nhà chuyên chăn nuôi lợn, giá lợn toàn cầu giảm mạnh khiến Trịnh Bang tiếp tục lỗ 600 NDT (2 triệu đồng) mỗi con lợn.
Trong số 5 công ty kinh doanh chăn nuôi lợn hàng đầu Trung Quốc năm đó, Trịnh Bang là đơn vị duy nhất thua lỗ. Cổ phiếu lao dốc, tập đoàn này phải nộp đơn phá sản và tái cấu trúc. Con trai ông Lâm lên nắm quyền, tập đoàn chuyển hướng sang ngành điện quang từ tháng 6/2022 nhưng đến nay vẫn chưa trả được hết nợ.
Tin tức này khiến nhiều người tiếc nuối vì Lâm Nhân Tôn đã mất hàng chục năm để đưa Trịnh Bang vươn lên đầu ngành nhưng chỉ mất 2 năm để đưa chính tập đoàn này rơi xuống vực thẳm.
(Theo QQ)-Kim Linh–Đời sống Pháp luật
