Tương truyền, Quỷ Cốc Tử có 5 cách nhìn người, được gói gọn trong 5 câu nhưng lại vô cùng chuẩn xác và ý nghĩa.
Nhắc đến Quỷ Cốc Tử là nhắc đến bậc kỳ tài trong những kỳ tài, cao nhân trong những cao nhân. Hơn 2.000 năm nay, các Binh pháp gia đều tôn Quỷ Cốc Tử là Thánh nhân, Tung hoành gia tôn ông là thủy tổ, người xem mệnh bói toán tôn ông là tổ sư gia, Đạo giáo tôn ông là Vương Thiền lão tổ. Ngay cả đệ tử của ông cũng được xếp vào hàng những nhân vật kiệt xuất trong thiên hạ, từ đức độ cho đến tài năng đều xuất chúng muôn phần. Điều này cũng phần nào nói nên cách nhìn người chuẩn xác phi thường của ông. Chúng ta hãy thử điểm lại đôi nét về cách nhìn người của Quỷ Cốc Tử…
Tương truyền, Quỷ Cốc Tử có 5 cách nhìn người, được gói gọn trong 5 câu nhưng lại vô cùng chuẩn xác và ý nghĩa:
- Quan sát phản ứng đối với lợi ích được mất cá nhân
Từ phản ứng của một người khi đối diện với lợi ích được mất thiết thân, có thể nhìn ra phẩm hạnh đạo đức chân chính của người đó.
Là một bậc quân tử chân chính, thông thường đều phải có đạo đức cao thượng, phẩm hạnh đoan chính. Khi đối diện với lợi ích cá nhân trước mắt họ vẫn có thể kiên định với nhân cách của mình, không làm ra những chuyện trái lương tâm. Khi đối diện với uy hiếp nguy hiểm, họ có thể vì đại nghĩa mà không lùi, kiên quyết không nhường bước.
Ngược lại có những người trên bề mặt thì đạo mạo nghiêm trang, thực tế lại là kẻ đặt lợi ích trên lương tâm, thấy tiền hoa mắt, thấy lợi quên thân, có thể vì tiền tài lợi ích mà bất chấp tất cả, làm ra những chuyện trái với luân thường đạo lý. Hơn nữa, khi đối diện với nguy nan họ có thể còn bán đứng bạn bè người thân, chỉ mong bản thân được an toàn.
- Quan sát tinh lực khi đói
Trong trạng thái cơm no áo ấm, ai cũng có thể bảo toàn được tinh lực của mình với trạng thái tốt nhất. Thế nên, chỉ đến khi đói cơm khát nước mới có thể khảo nghiệm một người chính xác nhất.
Có rất nhiều người khi đến lúc này miệng bắt đầu không ngừng oán trách người khác, lặng lẽ tìm kế cho riêng mình. Chỉ có số ít người là vẫn có thể điềm nhiên tĩnh lặng, tích cực tìm phương kế giải quyết vấn đề, dẫn mọi người vượt qua khó khăn. Khi người khác tinh lực bắt đầu cạn kiệt thì người này vẫn bảo trì được trạng thái mạnh mẽ, đây mới thực sự là người có nghị lực hơn người.
- Quan sát mức độ phản ứng khi vui buồn
Phản ứng của một người khi đang bị kích động chính là lúc có thể thấy rõ được bản chất của họ nhất. Có người khi vui thì đắc ý quên mình, đến đâu cũng hiển thị bản thân, vui cười quá lố, còn lúc gặp cảnh trái ngang lại oán hận không thôi, tìm cách trút giận lên người khác. Hai loại phản ứng này đều thể hiện một người không có lòng độ lượng bao dung, ăn ở hẹp hòi.
Người thực sự trưởng thành thì điều trước tiên là cần phải khống chế được cảm xúc vui buồn của chính mình, có thể xem thường danh lợi và được mất cá nhân, bảo trì tâm thái an nhiên điềm đạm. Đây mới thực sự là một người đại nhân cách.
- Quan sát sự tu dưỡng khi đối diện với cám dỗ
Cuộc sống có trăm nghìn biến hóa và cám dỗ, đây là điều không thể tránh đối với mỗi người. Thế nên khi đối diện với cám dỗ chính là lúc thử thách lòng người, kẻ hay người dở, kẻ không có hàm dưỡng hay người có tu dưỡng, tất cả đều thể hiện ra ngay đó. Người có tu dưỡng thì tinh tế nhẹ nhàng, dẫu có ham muốn vẫn biết khắc chế bản thân không vượt ngoài vòng luân lý đạo đức con người.
Người không có tu dưỡng thì ngược lại, rất dễ bị lợi ích và cám dỗ ở bên ngoài cuốn đi, cuối cùng thân bại danh liệt, quên mất bản thân, đánh mất chính mình.
- Quan sát sự trấn tĩnh của họ khi gặp nguy hiểm
Con người khi đối diện với nguy hiểm, chính là lúc thể hiện năng lực ứng biến rõ ràng nhất. Nếu như lúc này hoảng hốt lo sợ, thậm chí hoàn toàn ko biết phải phản ứng thế nào, thì đây chính là thể hiện người không có tố chất, tâm lý yếu ớt. Kiểu người này gặp việc lớn khó mà thành, việc chưa loạn họ đã loạn rồi.
Người có bản lĩnh thì dẫu trời có sập núi có đổ vẫn điềm nhiên thư thái, không vội vã, không kinh hãi mà bình tĩnh xử lý vấn đề – đây là thể hiện năng lực gánh vác việc lớn của người thành công.
Năm cách nhìn người của Quỷ Cốc Tử, vừa giản dị lại hàm chứa đạo lý làm người sâu xa. Bởi vậy cần chúng ta tĩnh tĩnh mà quan sát và suy ngẫm, qua đó cũng rút ra bài học ý nghĩa cho chính mình.
Trải qua hàng nghìn năm lịch sử dài đằng đẵng, những lời dạy của bậc cao nhân kỳ tài Quỷ Cốc tiên sinh vẫn còn vô cùng ý nghĩa đối với thế nhân.
Theo Sound of Hope-Minh Vũ biên dịch
