Muỗi biến đổi gen đều là muỗi đực, không cắn người và có khả năng làm “triệt sản” muỗi cái ở khu vực.
Kế hoạch thả hàng nghìn con muỗi biến đổi gen trong nỗ lực chống lại dịch bệnh ở Florida Keys đã gây ra mối lo ngại lớn đối với người dân địa phương, một số người nói rằng thí nghiệm “tội ác” này sẽ biến người dân thành “chuột thí nghiệm”.
Được biết, dự án được thực hiện bởi Ban kiểm soát muỗi Florida Keys (FKMCD) và Oxitec, một công ty công nghệ sinh học của Anh nhận được sự hỗ trợ từ Quỹ Bill và Melinda Gates. Hai cơ quan đưa ra tuyên bố chung cho biết muỗi sẽ được thả bắt đầu từ tuần này.
Trong giai đoạn đầu của kế hoạch dự kiến sẽ được mở rộng sau đó, các hộp đựng muỗi sẽ được đặt tại 6 địa điểm. Trong vòng 12 tuần, các nhà khoa học sẽ thả khoảng 144.000 con muỗi Aedes aegypti – loài có liên quan chặt chẽ với các bệnh truyền nhiễm như sốt xuất huyết, bệnh Zika và sốt vàng da. Nếu mọi việc diễn ra theo đúng kế hoạch, những con muỗi đực (không hút máu người) sẽ giao phối với những con muỗi cái ở khu vực. Sau đó, trứng của những con muỗi cái khi nở ra sẽ chết, qua đó giúp kiểm soát quần thể muỗi Aedes aegypti và giảm sự lây lan của dịch bệnh.
Mặc dù các loài muỗi này chỉ chiếm khoảng 4% tổng lượng muỗi ở Florida Keys, nhưng nó là thủ phạm của “hầu như tất cả” các bệnh do muỗi truyền sang người, cũng như một số bệnh truyền sang động vật, chẳng hạn như giun trong tim động vật.
Được Cơ quan Bảo vệ Môi trường phê duyệt vào tháng 5 năm ngoái theo Giấy phép Sử dụng Thử nghiệm, dự án cũng hướng tới việc cắt giảm sử dụng thuốc trừ sâu hóa học, vốn có thể gây hại cho động vật hoang dã địa phương. Tuy nhiên, mặc dù Oxitec trình bày rằng đây là một lợi ích lớn trong kế hoạch trình lên các lãnh đạo địa phương, Ban kiểm soát muỗi cho đến nay vẫn chưa đưa ra dự kiến nào về việc giảm sử dụng thuốc trừ sâu.
Công ty có trụ sở tại Anh, được thành lập vào năm 2002 tại Đại học Oxford, cũng tuyên bố rằng sự ủng hộ của công chúng đối với kế hoạch này “vẫn ở mức cao”, ngay cả khi người dân địa phương bày tỏ thái độ “hoài nghi cực độ”.
“Chúng tôi có thể không phải là nhà khoa học, nhưng chúng tôi biết đọc. Và những gì Oxitec nói và những gì chúng tôi đang đọc từ các nguồn khác là hai điều hoàn toàn khác nhau”, một người dân có tên Meagan Hull cho biết tại một cuộc họp hội đồng vào tháng 3. Bà nói thêm: “Tôi khẩn cầu mọi người hành động ngay lập tức và tìm giải pháp chống lại công nghệ này. “
Một cư dân địa phương khác cho biết cô “vô cùng lo ngại” rằng kế hoạch đang được tiến hành trước mắt, dẫn đến nguy cơ muỗi cái biến đổi gen sẽ xuất hiện trong cộng đồng.
“Mọi người đều nói rằng việc đó sẽ không xảy ra, nhưng tôi không tin vào điều đó”, cô nói, đồng thời cho thấy sự “thiếu minh bạch” từ Oxitec và các cơ quan chính phủ liên quan.
Ngay cả một số quan chức cũng bày tỏ sự lo lắng. Ủy viên Hội đồng địa phương Mark Gregg gọi muỗi biến đổi gen là “muỗi Frankenstein.”
Tuy nhiên, Ban kiểm soát muỗi nhấn mạnh về sự cần thiết phải cải thiện các phương pháp kiểm soát do tính kháng thuốc trừ sâu đang phát triển ở côn trùng mang bệnh, đồng thời cho biết dự án Oxitec có thể cung cấp các công cụ mới “an toàn, thân thiện với môi trường và có giới hạn”.
Oxitec không còn là cái tên mới. Cơ quan này đã thả hơn một tỷ con muỗi trên khắp Nam Mỹ và Caribe, chẳng hạn như một thí nghiệm kéo dài 27 tháng ở Brazil vào năm 2013 nhằm tìm cách cắt giảm 90% số muỗi địa phương. Giống như sáng kiến tại Florida Keys, muỗi con đẻ từ muỗi biến đổi gen sẽ tự chết. Tuy nhiên, Oxitec đã gặp rắc rối vào năm 2019 sau khi các nhà nghiên cứu công bố một nghiên cứu cáo buộc rằng muỗi vẫn tiếp tục sinh sản. Một phát hiện chỉ ra rằng có tới 60% số muỗi được phân tích có dấu vết của các gen biến đổi.
Theo Doanh nghiệp và Tiếp thị