Vincent Hor người Malaysia gần đây đã mua một chiếc BYD Atto 3, chính thức gia nhập nhóm người tiêu dùng Đông Nam Á yêu xe điện. Rất nhiều các ưu đãi đã được đưa ra nhằm giúp các hãng xe nhanh chóng giành thị phần.
“Xe có các tính năng tiên tiến như ra lệnh bằng giọng nói và màn hình cảm ứng xoay, chi phí bảo trì thấp”, Hor, một doanh nhân 41 tuổi ở Kuala Lumpur, người đã mua chiếc xe thể thao đa dụng chạy bằng pin này vào tháng 6 với mức giảm giá mạnh 27% so với giá niêm yết, cho biết.
Sau khi thành công tại quê nhà nhưng lại vấp phải sự cạnh tranh gay gắt và tình trạng dư thừa công suất đáng kể, các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc hiện đang đẩy mạnh việc bán xe điện và xe hybrid ra nước ngoài cho những người lần đầu sở hữu xe như Hor. Anh thừa nhận rằng chiếc xe của mình có thể sẽ có tuổi thọ ngắn hơn – mặc dù được bảo hành 8 năm.
“Giống như điện thoại thông minh, sau một thời gian cần phải thay thế để theo kịp công nghệ mới nhất”, Hor nói.
Liz Lee, phó giám đốc tại công ty tư vấn Counterpoint Research, cho biết doanh số bán xe điện trong khu vực đã tăng 79% so với cùng kỳ năm ngoái trong nửa đầu năm 2025, nhờ vào việc tăng công suất mạnh mẽ và lắp ráp nội địa hóa của các thương hiệu Trung Quốc. Các thương hiệu này đã mở rộng phạm vi cung ứng mẫu xe, hạ giá bán và hưởng lợi từ nhu cầu nội địa mạnh mẽ tại Việt Nam.
Theo nhà phân tích Abhik Mukherjee của Counterpoint, trong cùng kỳ, các nhà sản xuất thiết bị gốc (OEM) Trung Quốc chiếm hơn 57% tổng doanh số bán xe điện trong khu vực, ghi nhận mức tăng trưởng 67% so với cùng kỳ năm trước. Gần 18 OEM Trung Quốc đang hoạt động trong khu vực, với BYD, GAC Group, Chery Automobile, SAIC Group, Wuling, Changan Automobile và Great Wall Motor dẫn đầu thị trường.
Tuy nhiên, khi các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc áp dụng chiến lược định giá cạnh tranh tại Đông Nam Á – giảm giá từ 8% đến 20% so với giá gốc, theo nghiên cứu của Nikkei Asia – thì sự trỗi dậy của họ đang làm dấy lên lo ngại về tính bền vững và tác động đến nền kinh tế địa phương.
“Cuộc chiến giá cả không có lợi cho bất kỳ ai, vì nó ảnh hưởng đến các nhà sản xuất, người mua và người bán lại”, Dennis Chuah, chủ tịch Hiệp hội Xe điện Malaysia, phát biểu với Nikkei Asia. Ông Chuah nói thêm rằng những hành vi như vậy làm xói mòn niềm tin của người mua khi giá trị xe giảm.
“Câu hỏi đặt ra là, đối với một số nhà sản xuất xe điện, liệu họ có thể tự duy trì hoạt động nếu công ty không có lãi sau 5 năm nữa? Điều gì sẽ xảy ra với các dịch vụ hậu mãi nếu công ty không còn tồn tại? Chúng ta cần bảo vệ người mua của mình”, ông nói.
Mặc dù vậy, các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đang tích cực tận dụng các ưu đãi dành cho xe điện tại nước Đông Nam Á để giảm lượng khí thải carbon.
Cách Bangkok khoảng hai giờ lái xe, tỉnh Chonburi đã trở thành trung tâm lưu trữ quan trọng cho các loại xe do Trung Quốc sản xuất, với khu đất gần Cảng Laem Chabang – cảng thương mại lớn nhất cả nước – được sử dụng từ năm 2022. Những chiếc xe này, thường không có biển số, nhấn mạnh vai trò ngày càng tăng của Thái Lan trong chuỗi cung ứng xe điện khu vực. Một nguồn tin trong ngành vận tải biển lưu ý rằng lượng xe điện nhập khẩu từ Trung Quốc đạt đỉnh vào năm 2023 nhưng vẫn ổn định trong năm 2024 và 2025, khi các nhà sản xuất ô tô nhắm đến nhu cầu ở nước ngoài.
“Nhiều xe trong số này, bao gồm cả xe sản xuất tại Thái Lan, đang được đỗ tại các khu vực xung quanh cảng. Sự hiện diện của xe điện Trung Quốc tại Thái Lan đã trở nên ngày càng đáng kể kể từ quý II”, Naruedom Mujjalinkool, Phó chủ tịch bộ phận nghiên cứu tại Krungthai XSpring Securities (KTX), cho biết. Ông lưu ý rằng doanh số bán xe điện chiếm khoảng 18% tổng doanh số bán xe trong bảy tháng đầu năm, tăng trưởng đáng kể 12% so với cùng kỳ năm trước.
Tại Singapore, BYD là thương hiệu ô tô bán chạy nhất, vượt qua Toyota trong nửa đầu năm 2025. Tại Việt Nam, VinFast là thương hiệu Đông Nam Á duy nhất vượt mặt xe điện Trung Quốc trong năm 2024, thống trị thị trường với 87.000 xe được bán ra, gấp 2,5 lần so với một năm trước đó. Doanh số tiếp tục tăng mạnh trong nửa đầu năm 2025, đạt 67.569 xe, tăng gấp 3 lần so với cùng kỳ.
Hor của Malaysia có thể mua được chiếc SUV với mức giảm giá lớn như vậy là do nó được bán trên một nền tảng bán xe đã qua sử dụng. Ở Thái Lan, một số đại lý còn bán xe với giá thấp hơn khoảng 15%.
“Những ưu đãi hấp dẫn tại các triển lãm ô tô không phải là điều mới mẻ, nhưng các đại lý đang phàn nàn về tình trạng bán phá giá”, một chuyên gia kỳ cựu trong ngành ô tô Thái Lan, xin giấu tên, cho biết. “Mọi người mua xe và thấy những chương trình giảm giá lớn dành cho khách tham quan khác chỉ vài ngày sau đó tại cùng một triển lãm”.
Một nhà phân phối BYD đã bị cơ quan giám sát người tiêu dùng Thái Lan điều tra vào năm ngoái sau khi nhận được khiếu nại nhưng đã được xóa tội về hành vi sai trái liên quan đến các hoạt động giảm giá. Theo Hiệp hội ô tô du lịch Trung Quốc, tại thị trường nội địa, các nhà sản xuất ô tô đã chứng kiến mức giảm giá trung bình 23.000 nhân dân tệ (3.200 đô la), tương đương mức giảm 12% so với giá ban đầu trong nửa đầu năm 2025.
Với giá cả cạnh tranh và các tính năng tinh vi trong xe, các hãng xe Trung Quốc đang làm xói mòn vị thế dẫn đầu lâu nay của các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản, những hãng có cách tiếp cận thận trọng đối với quá trình điện khí hóa đã để lại khoảng trống trên thị trường.
Theo PwC, tỷ lệ OEM Nhật Bản tại các quốc gia ASEAN-6 – Indonesia, Malaysia, Thái Lan, Việt Nam, Philippines và Singapore – đã giảm xuống còn 63,9% vào năm 2024 từ mức 68,2% vào năm 2023.Các thương hiệu ô tô Nhật Bản đã từng chiếm lĩnh hơn 90% thị trường Thái Lan và Indonesia.
Ông Mujjalinkool của KTX nhận thấy tần suất giảm giá xe điện thấp hơn so với năm trước, cho thấy các công ty đã đạt đến mức giảm giá phù hợp. “Hơn nữa, các mẫu xe mới ra mắt cũng đang bắt đầu được định giá phù hợp hơn với thị trường chung”, ông Mujjalinkool nói thêm.
Bất chấp cuộc chiến giá cả ở Đông Nam Á, các công ty Trung Quốc vẫn có thể bán xe với giá cao hơn nhiều so với trong nước. Ví dụ, mẫu sedan hybrid cắm sạc Seal 05 của BYD có giá bán cao hơn khoảng 50% so với ở Trung Quốc.
Nhiều nhà sản xuất thiết bị gốc (OEM) Trung Quốc coi xuất khẩu là có lợi nhuận cao hơn so với ô tô bán trong nước, nơi biên lợi nhuận rất thấp. Trong bảy tháng đầu năm 2025, Trung Quốc đã xuất khẩu 3,68 triệu xe ra nước ngoài, trong đó ⅓ là xe điện, một phân khúc tăng trưởng 84,6% so với cùng kỳ năm ngoái, theo Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc.
Về lâu dài, cạnh tranh có thể gia tăng khi ngày càng nhiều thương hiệu Trung Quốc thâm nhập vào Đông Nam Á và thiết lập năng lực sản xuất tại Thái Lan và Indonesia, Vincent Sun, nhà phân tích cổ phiếu cấp cao tại Morningstar, cho biết.
BYD dự kiến bắt đầu xuất khẩu xe điện sản xuất tại nhà máy Rayong sang châu Âu vào cuối tháng 8. Công ty cũng đang xây dựng một nhà máy sản xuất trị giá 1,3 tỷ đô la tại Indonesia. Changan và GAC Motor của Trung Quốc đã bắt đầu sản xuất tại Thái Lan, trong khi liên doanh SAIC-GM-Wuling vận hành các nhà máy tại Indonesia và Malaysia.
Theo dự báo của công ty tư vấn AlixPartners vào tháng 4, các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc sẽ chiếm 30% doanh số bán xe trên toàn thế giới vào năm 2030, với mức tăng trưởng lớn nhất dự kiến sẽ diễn ra ở các thị trường mới nổi như Đông Nam Á, Trung Đông, Châu Phi và Nam Mỹ. Tuy nhiên, chỉ có 15 trong số 129 thương hiệu xe điện của Trung Quốc vào năm 2024 sẽ duy trì được khả năng tài chính vào năm 2030.
Tuy nhiên, đối với những người mua đã mua được món hời như Hor, điều quan trọng bây giờ là tận hưởng các tính năng điện của chiếc Atto 3.
“Tôi chỉ chạy theo xu hướng để thể hiện, ngay cả khi sau này tôi có thể phải chịu lỗ”, anh nói.
Theo: Nikkei Asia-Vũ Anh-Theo Nhịp sống thị trường
