Trước khi chinh phục thế giới, Thành Cát Tư Hãn là người thống nhất các bộ tộc Mông Cổ làm một. Trong cuộc chinh phục bộ tộc Tần Diệc Xích Ngột vào năm 1201, Thành Cát Tư Hãn bất ngờ bị trúng một mũi tên hiểm, khiến ông bị thương.
Can đảm nhận là người bắn bị thương Thành Cát Tư Hãn
Nhờ quân đông và mạnh hơn đối thủ, cuối cùng Thành Cát Tư Hãn cũng dành được chiến thắng dù bị thương. Nhiều quân của bộ tộc Tần Diệc Xích Ngột bị bắt làm tù binh. Vì muốn thống nhất các bộ tộc Mông Cổ, Thành Cát Tư Hãn đã trò chuyện với các tù binh nhằm thu phục họ.
Trong cuộc nói chuyện, bất ngờ Thành Cát Tư Hãn hỏi ai là người bắn mũi tên khiến ông suýt chết. Tất cả tù binh đều giật mình im lặng, họ sợ rằng kẻ bắn mũi tên ấy chắc phải chết. Bấy giờ một tù binh bất ngờ đứng dậy và nhận rằng chính mình đã bắn mũi tên này. Anh ta cũng nói rằng chẳng có gì phải ân hận khi bắn mũi tên ấy và anh ta cũng không sợ chết. Anh ta phó thác sự sống chết cho số mệnh.
Nhận thấy sự can đảm và dũng khí của người tù bình này, Thành Cát Tư Hãn không những không giết anh ta như nhiều người nghĩ, mà còn cho anh ta giữ chức chỉ huy một đội quân hộ vệ cho mình.
Cuộc thi bắn cung tên kỳ lạ
Chẳng bao lâu, danh tiếng của viên chỉ huy nọ nổi như cồn. Quân Mông Cổ đồn rằng anh ta có tài thiện xạ, và còn gọi anh ta là Thần Tiễn. Tin tức chẳng mấy chốc đến tai Thành Cát Tư Hãn khiến ông ta rất thích thú.
Đội quân Mông Cổ vốn rất giỏi cưỡi ngựa và bắn tên, nhiều người đều có khả năng vừa cưỡi ngựa vừa bắn tên rất chuẩn xác. Ấy vậy mà họ lại khuất phục đặt cho viên chỉ huy đó danh hiệu Thần Tiễn. Điều này chứng tỏ anh ta không hề tầm thường.
Người có sức khỏe, giỏi võ nghệ và cung tiễn nhất trong hàng ngũ quân Mông Cổ lúc bấy giờ là Đại tướng quân Bác Nhĩ Truật. Danh tiếng Bác Nhĩ Truật đã nổi khắp vùng sa mạc rồi. Thế là Thành Cát Tư Hãn nảy ra ý định muốn để viên chỉ huy kia thi tài bắn cung với Bác Nhĩ Truật.
Cuộc thi bắt đầu. Hai người cưỡi trên hai con ngựa cầm cung tên. Thế nhưng viên chỉ huy nọ lại chỉ cần cung mà không cần tên. Điều này khiến nhiều người rất bất ngờ. Tất cả đều tự hỏi anh ta sẽ bắn ra sao.
Bác Nhĩ Truật từng nghe nói đến bản lĩnh của đối thủ, nên dù danh tiếng nổi khắp vùng sa mạc nhưng ông dám xem thường. Vị Đại tướng quân đoán định rằng đối thủ sẽ bắt lấy tên của mình để sử dụng.
Hai người cưỡi ngựa đứng ở hai đầu, tỷ thí cung tiễn theo cách của người Mông Cổ. Bác Nhĩ Truật thúc ngựa tấn công và bắn trước. Viên chỉ huy không có tên để bắn nên thúc ngựa chạy.
Bác Nhĩ Truật bắn hai mũi tên, nhưng cả hai lần đối thủ đều tránh được. Đến khi Bác Nhĩ Truật bắn mũi tên thứ ba thì viên chỉ huy tránh được và bắt được tên. Anh ta ngay lập tức dùng tên này bắn hạ Bác Nhĩ Truật. Tuy nhiên do anh ta cố tình bẻ gãy mũi tên nên nó chỉ làm Bác Nhĩ Truật bị thương nhẹ.
Sau cuộc tỉ thí, tất cả đều khâm phục viên chỉ huy. Thành Cát Tư Hãn liền đặt tên cho anh ta là Triết Biệt (phiên âm trong tiếng Mông Cổ nghĩa là Thần Tiễn) nhằm kỷ niệm cuộc gặp gỡ ấn tượng với anh ta cũng như cuộc thi bắn tên lý thú này.
Tướng tài lừng danh khắp thế giới
Thành Cát Tư Hãn đã không nhìn nhầm người. Triết Biệt với tài năng bắn tên bách phát bách trúng đã cầm quân và lập được nhiều chiến công lớn. Ông ta cũng trung thành tuyệt đối với Thành Cát Tư Hãn. Cùng với Tốc Bất Đài, Triết Biệt trở thành danh tướng kiệt xuất đánh đâu thắng đó, giúp Đế Chế Mông Cổ chinh phạt khắp châu Á đến châu Âu.
Trận đánh nổi tiếng của Triết Biệt là trận đánh bên bờ sông Kalka vào năm 1223. Dưới sự chỉ huy của ông, 2 vạn quân Mông Cổ đã đánh tan 8 vạn liên quân Nga.
Dù là tướng tài, nhưng Triết Biệt lại mất sớm. Trong quá trình đánh vương quốc Kievan Rus, Triết Biệt đột nhiên qua đời.
Tài năng của Triết Biệt cho thấy tài dùng người của Thành Cát Tư Hãn, ông sử dụng ngay chính người từng suýt lấy mạng của mình. Ông đã xây dựng quân đội dựa trên việc tuyển chọn nhân tài chứ không dựa trên vị trí xã hội hay mối quan hệ quen biết. Thậm chí ông cũng học hỏi ngay từ tù binh hay những người bị mình đánh bại.
Nếu như Triết Biệt xuất phát từ hàng quân thì một danh tướng khác của Mông Cổ là Tốc Bất Đài vốn xuất thân từ gia đình thợ rèn. Ông khởi đầu từ lính mới nhập ngũ với cấp bậc thấp nhất, nhưng nhanh chóng trở thành cánh tay phải của Thành Cát Tư Hãn nhờ những chiến tích của mình.
Trần Hưng
