Vị Giáo sư, Tiến sĩ này là người tiên phong phát triển ngành Vi mạch Điện tử Việt Nam, làm rạng danh giới khoa học nước nhà ở xứ sở hoa Anh Đào.
Người làm rạng danh giới khoa học Việt Nam
Giáo sư, Tiến sĩ Đặng Lương Mô là nhà khoa học nổi tiếng trong lĩnh vực vi mạch. Ông được xem là người tiên phong trong việc phát triển ngành công nghệ vi mạch tại Việt Nam.
GS Đặng Lương Mô sinh năm 1936 trong một gia đình tại Kiến An, Hải Phòng. Sau khi tốt nghiệp trung học, ông theo gia đình di cư vào TP. Hồ Chí Minh sinh sống.
Ông đậu thủ khoa đầu vào Trường Kỹ sư Công nghệ (tiền thân của khoa Cơ khí, Đại học Bách khoa TP. Hồ Chí Minh). Đến năm 21 tuổi, ông xuất sắc giành được học bổng của Chính phủ Nhật Bản, từ đây bắt đầu du học ngành điện tử.
Năm 1962, GS Đặng Lương Mô tốt nghiệp Đại học Tokyo và 2 năm sau ông đã hoàn thành chương trình Thạc sĩ. Đến năm 1968, ông xuất sắc bảo vệ thành công luận án tiến sĩ khoa học.
GS Đặng Lương Mô trở thành chuyên viên nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Trung ương Toshiba Nhật Bản trong 4 năm từ 1968 đến 1971.
Sau đó, ông trở về nước và tham gia giảng dạy tại Đại học Khoa học Sài Gòn (nay là Trường Đại học Khoa học Tự nhiên Thành phố Hồ Chí Minh).
Hơn nữa, ông còn giảng dạy tại Học viện Quốc gia Kỹ thuật (nay là Trường Đại học Bách khoa Thành phố Hồ Chí Minh) và giữ chức danh Giám Đốc trường điện (tương đương với chức vụ chủ nhiệm khoa điện ngày nay).
Năm 1973, ông giữ chức vụ Viện trưởng Học viện Quốc gia Kỹ thuật (tương đương với chức danh Hiệu trưởng Đại học Bách khoa Thành phố Hồ Chí Minh).
Sau 5 năm về Việt Nam, đến tháng 9/1976, GS Đặng Lương Mô đã quay lại Nhật Bản, tiếp tục công việc chuyên viên nghiên cứu cao cấp của Viện Nghiên cứu Trung ương Toshiba Nhật Bản.
Từ năm 1983 đến năm 2002, ông trở thành Giảng viên trên cương vị Giáo sư tại trường Đại học Hosei, Tokyo, Nhật Bản.
Trong những năm tháng làm việc ở nước ngoài, GS Đặng Lương Mô luôn giữ vững tinh thần yêu nước và hướng về Tổ quốc thân yêu.
Từ những năm 1989, ông đã vận động các trường đại học, các quỹ ở Nhật Bản tài trợ nguồn lực, cung cấp thiết bị nghiên cứu, phòng thí nghiệm mô phỏng và thiết kế vi mạch cho Khoa Điện – Điện tử tại Trường Đại học Bách khoa Thành phố Hồ Chí Minh.
Hơn nữa, ông cũng vận động sự hỗ trợ từ các quỹ cho giảng viên của Trường Đại học Bách khoa Thành phố Hồ Chí Minh và Trường Đại học Khoa học Tự nhiên Thành phố Hồ Chí Minh sang học tập, tu nghiệp.
Năm 2022, ông xin nghỉ hưu và về nước trở thành cố vấn và giảng dạy tại Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh.
GS Đặng Lương Mô cũng là Trưởng ban vận động thành lập Câu lạc bộ khoa học kỹ thuật Việt kiều và là người đặt nền móng cho sự ra đời của Trung tâm Nghiên cứu và đào tạo thiết kế vi mạch (ICDREC).
Nhà khoa học với hơn 300 công trình nổi tiếng
GS Đặng Lương Mô có nhiều công trình nghiên cứu không chỉ gây tiếng vang trên nước Nhật mà còn được nhiều chuyên gia trên thế giới đánh giá cao.
Khởi đầu trong sự nghiệp khoa học rực rỡ của ông là thành công trong nghiên cứu phương pháp giải quyết vấn đề dòng điện rò rỉ ở mạch cổng của kiểu transitor JFET.
Sau đó, ông tiếp tục tham gia vào nhiều chương trình nghiên cứu lớn cấp thành phố toàn quốc VLST (vi mạch quy mô lớn) do chính phủ Nhật tài trợ.
Tiếp đến sự thành công trong dự án thiết kế và chế tạo đại trà những chip có quy mô tích hợp hàng triệu transistor mang tên VL Project đã đưa tên tuổi của GS Đặng Lương Mô vươn tầm quốc tế.
Hàng trăm bài báo về ông được đăng tải trên những tạp chí khoa học nổi tiếng ở Nhật Bản, Hoa Kỳ và nhiều quốc gia châu Âu. GS Đặng Lương Mô chính thức trở thành chuyên gia hàng đầu về lĩnh vực vi mạch – bán dẫn.
Công trình khoa học mang tên ông “Mô hình Transistor Mosfet” được đăng trên tạp chí của Hội IEEE (Hội kỹ sư Điện – Điện tử – Tin học Hoa Kỳ) cũng được đưa vào giáo trình giảng dạy của hầu hết các trường đại học công nghệ tại Mỹ.
Trong nước, GS Đặng Lương Mô cũng được coi là nhà khoa học tiên phong “đầu tàu” trong việc phát triển ngành Công nghệ Vi Mạch một cách có hệ thống tại Việt Nam nhiều năm qua.
Ông được xem là cha đẻ cho sự ra đời của bộ ba công trình nghiên cứu nổi tiếng là: Trung tâm Nghiên cứu và đào tạo thiết kế vi mạch (ICDREC), Phòng Nghiên cứu thiết kế và mô phỏng vi mạch và Chương trình đào tạo sau đại học hướng vi điện tử.
Hơn nữa, GS Đặng Lương Mô cũng tích cực tham gia hợp tác thiết kế và chế tạo thành công chip vi xử lý 32 bit đầu tiên tại Việt Nam. Điều này giúp mở cánh cửa mới cho ngành công nghiệp vi mạch vốn non trẻ của nước ta.
GS Đặng Lương Mỗ tham gia tích cực việc thiết kế, thử nghiệm con chip “made in Vietnam” đầu tiên
Sau nhiều năm cống hiến, giáo sư đã có hơn 300 công trình nghiên cứu và hơn 10 bằng phát minh, sáng chế.
Năm 1995, GS Đặng Lương Mỗ được ghi danh trong danh sách những người nổi tiếng trên thế giới thuộc danh bạ Marquis Who’s Who In The World.
Ông được trao tặng Giải thưởng Vinh danh nước Việt, nhận Huy chương vì sự nghiệp Khoa học Kỹ thuật của Liên hiệp hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam.
Hơn nữa, ông cũng được tặng thưởng Huân Chương Lao Động hạng 3 cho những đóng góp về giáo dục đại học và nhất là về xây dựng nền công nghiệp vi mạch Việt Nam.
Và năm 2017, GS Đặng Lương Mỗ nhận được bằng khen và cảm tạ từ Thống đốc Abe Shuichi (Tỉnh Nagano, Nhật Bản) bởi tinh thần gắn kết, là cầu nối về nhiều mặt giữa Tỉnh Nagano và Thành phố Hồ Chí Minh của Việt Nam.
Tổng hợp-– Lưu Ly–Theo ĐSPL
