Người trí tuệ biết phân rõ tình cảm và lợi ích. Khi bàn đến lợi ích thì dù là anh em ruột cũng phải tính toán rõ ràng, không để vướng víu tình cảm. Khi nói đến tình cảm thì cũng tuyệt không nên để ý đến lợi ích. Chỉ khi một người có thể làm được như thế thì mới được tính là có trí tuệ.
Hiểu lòng người
Trong cuộc sống, chúng ta sẽ luôn kết giao với rất nhiều người, đủ loại thành phần, bản sắc. Có loại quan hệ chỉ là treo lời hứa đầu môi, cũng có loại thì chỉ cần cạn ly chung cốc là đã ngầm hiểu nhau, không cần hứa hẹn nhưng vẫn thủ tín một đời.
Đối với bạn bè, đừng bao giờ giữ 1 thái độ trước sau như một, suy cho cùng thì lòng người khó đoán, họ luôn biết mặc lên cho mình một bộ da hoàn hảo của kẻ tình nghĩa, nhưng thời thời khắc khắc đều luôn như một con sói đói chực chờ miếng mồi, chỉ hận không thể ngay lập tức cắn xé bạn ra. Trong cuộc sống, bạn cần phải phân biệt được đâu là loại người kết giao với bạn vì tình nghĩa, đâu là người tiếp cận bạn vì lợi ích. Nếu bạn không nhìn thấu được lòng người, thì cuộc sống của bạn sẽ khó tránh khỏi bấp bênh, chật vật.
Vào đầu thời Tây Hán, có một đại thần tên là Địch Công, ông làm Đình Úy vào thời của Hán Văn Đế, được hoàng đế vô cùng trọng dụng, quan hàm thượng phẩm, xếp trong hàng ngũ của 9 vị đại quan thời bấy giờ. Phủ trạch của Địch Công ở thành Trường An rất nguy nga, trước cổng có con đường đá rộng, người xe qua lại mỗi ngày một đông, đủ loại người giành nhau chen chúc đến tặng lễ vật cho Địch Công nghẹt cứng cả con đường như nước lũ tràn đê. Sau đó, vì vướng vào một cuộc đấu đá chốn cung đình, Địch Công bị các kẻ thù chính trị lật đổ, mất đi sự sủng ái của hoàng đế, ông bị lệnh cho về nhà, giam lỏng để tự phản tỉnh bản thân.
Kể từ khi ông bị tước chức, trên con đường cái trước cổng phủ Địch Công không còn ai lai vãng nữa, chỉ có những đứa trẻ gần đó qua lại thưa thớt để vui đùa mà thôi, điều này khiến Địch Công thở dài ngao ngán. Sau đó, Hán Văn Đế đột nhiên sinh lòng nhớ đến các quan đại thần cũ của mình, nên liền phục chức cho Địch Công. Sau khi phục chức, trước cửa phủ của ông lại đông nghẹn người đến bái phỏng như trước. Sau khi Địch Công trải qua nhiều mất mát, ông đã viết ra một câu cảm ngộ nhân sinh như thế này: “Một quý, một hèn, lòng người thấy rõ.”
Hiểu lợi ích
Đa số người trên thế giới đều đến và đi vì lợi ích, vì vậy, trong lòng của nhiều người, điều quan trọng nhất trên đời chính là hai chữ “lợi ích”. Lợi lộc đương nhiên rất có sức mê hoặc, nhưng mà chỉ có những người trí tuệ mới có thể nhìn thấu rõ ràng, rằng lợi lộc dù sao cũng chỉ là một công cụ của cuộc sống mà thôi, chúng giống như hoa trong gương, trăng dưới nước vậy, chỉ là một giấc mộng không hơn không kém.
Chúng ta nên chủ động kết giao với những người xem nhẹ lợi lộc, bất kể là họ giàu hay nghèo, ít nhất thì họ cũng là những người coi trọng tình nghĩa. Cho nên, nếu bạn qua lại thâm giao với loại người này, thì đảm bảo cuộc sống về sau của bạn sẽ giống như được mua bảo hiểm vậy, an yên vui vẻ.
Còn đối với những người xem trọng lợi lộc thì chúng ta nên tránh càng xa càng tốt. Vì họ sẽ không bao giờ giúp đỡ khi bạn đang ở điểm trũng của cuộc đời đâu. Họ sẽ luôn tính toán được mất, đối với họ ai cũng chỉ là một món hàng, một khi họ nghĩ rằng bạn không còn giá trị nữa thì họ sẽ bỏ rơi bạn ngay. Vì vậy, chúng ta không cần phải nói chuyện tình nghĩa với họ quá nhiều.
Trương Cư Chính đã được biết đến như một “thần đồng” từ khi còn rất nhỏ, nhưng ông ấy vẫn rất khiêm tốn và nhường nhịn trong mọi việc mình làm. Hàng tháng Trương Cư Chính đều sẽ mở rộng cửa phủ, phân phát thức ăn và tiền cho người dân nghèo. Mỗi kỳ từ thiện, tất cả ăn xin đều lũ lượt kéo đến, nhưng hầu hết những người ăn xin đều rời đi ngay sau khi lấy được 1 phần tiền và thức ăn của mình. Chỉ có một người ăn xin, mỗi lần hắn đều muốn lấy 3 phần, bất luận là hạ nhân của Trương phủ nói như thế nào thì hắn vẫn nhất quyết không đổi ý.
Hạ nhân của Trương phủ vì không muốn chuyện bé xé to nên đành chia cho người ăn xin kia 3 phần gạo mỗi tháng. Trương Cư Chính biết chuyện như vậy, liền gọi quản gia đến và ra lệnh chỉ được phép cho người ăn xin ấy 1 phần gạo. Lần sau, cho dù là tên kia có ăn vạ chết trước cửa phủ thì cũng không được nhượng bộ.
Đến kỳ phát cháo từ thiện tiếp theo, người ăn xin kia quả nhiên vẫn không chịu thua, nghe hắn la lối trước cửa phủ, Trương Cư Chính liền dứt khoát đẩy cửa bước ra.
Ông nghiêm nghị nói: “Ta làm việc thiện không phải chỉ vì một mình ngươi, ngươi nhận ân của ta không biết cảm kích lại còn ngang ngược vô lý ở đây. Nếu như hôm nay ta nhượng bộ ngươi thì ngày mai người người đều sẽ bắt chước như ngươi đòi 3 phần, vậy việc từ thiện này tất sẽ không thể tiếp tục được dài lâu nữa. Phá hủy thế đạo luân lý chỉ vì để dung túng một mình ngươi sao? Đó không phải là ý định ban đầu của việc từ thiện này!” Lời phát biểu của Trương Cư Chính khiến mọi người lần lượt vỗ tay khen ngợi, người ăn xin sau đó cũng chỉ kịp lấy một phần cháo rồi bỏ đi trong tuyệt vọng.
Câu chuyện này nói rõ rằng, dù Trương Cư Chính có là một người hiền đức, bao dung đến cỡ nào thì ông cũng sẽ không dây dưa không dứt khoát giữa 2 thứ “lợi ích” và “tình cảm”.
Theo Trần Anh–Doanh nghiệp và tiếp thị
