Nhiều người bị nhồi máu não không phải họ không chú ý đến sức khỏe của mình, mà là rất nhiều thói quen của họ có vẻ bình thường, nhưng ẩn chứa nguy hiểm.
“Bác sĩ, bố tôi không hút thuốc, không uống rượu, vậy tại sao lại bị nhồi máu não? Ông ấy chỉ thích uống đồ uống lạnh và ăn xiên nướng vào mùa hè…”. Một người đàn ông ngoài 30 tuổi đang ngồi ở cửa phòng cấp cứu, trán đầy mồ hôi, sắc mặt tái nhợt đến đáng sợ, cổ họng khô khốc và khản đặc.
Trong giọng nói của anh không có tức giận, chỉ có vẻ bối rối. Không phải bố anh không chú ý đến sức khỏe của mình, mà là rất nhiều thói quen của ông có vẻ bình thường, nhưng ẩn chứa nguy hiểm.
Bố anh chỉ là một người bình thường, giống như nhiều người khác, ông cho rằng trời nóng thì nên ăn đá, uống nước lạnh để giải nhiệt. Nhưng ông không ngờ rằng điều này lại liên quan đến hệ thống mạch máu não.
Vào mùa hè, cơ thể con người hoạt động ở trạng thái hoàn toàn khác so với mùa đông. Nhiệt độ cao khiến cơ thể mất nước nhanh chóng, các mạch máu liên tục giãn nở và co lại, làm việc không ngừng nghỉ. Hệ thống tim mạch và mạch máu não giống như đường ống. Tốc độ dòng chảy càng nhanh, nồng độ càng cao, áp suất càng lớn thì khả năng sụp đổ càng cao.
Hiện nay, ngày càng có nhiều người rơi vào tình trạng này, ăn những thứ không phù hợp và đẩy cơ thể đến ngưỡng nguy hiểm.
Có khả năng gây ra phản ứng dây chuyền nhất là đồ uống có cồn ướp đá . Chúng kết hợp ba yếu tố nguy cơ: rượu , nhiệt độ thấp và vị ngọt. Bản thân rượu là chất giãn mạch. Khi uống ở nhiệt độ cao, quá trình tản nhiệt của cơ thể phụ thuộc nhiều hơn vào hệ thống điều hòa mạch máu và rượu có thể khiến hệ thống điều hòa này mất kiểm soát.
Kết hợp với sự kích thích của nhiệt độ lạnh, mạch máu đột nhiên co lại, lưu lượng máu thay đổi, nội mạc dễ bị tổn thương. Nếu mạch máu đã bị xơ cứng, mảng bám và viêm, sự kích thích kép này sẽ trực tiếp đẩy nó đến bờ vực vỡ.
Chưa kể, những loại đồ uống này thường có hàm lượng đường cao, khiến lượng đường trong máu sau khi tiêu thụ tăng đột biến, nồng độ insulin tăng cao, độ nhớt của máu cũng tăng theo.
Một khi độ nhớt của máu tăng lên, nguy cơ huyết khối tăng mạnh. Những thay đổi này thường xảy ra trong vòng một hoặc hai giờ sau khi uống đồ uống, và không có triệu chứng nào xuất hiện ngay lập tức, nhưng cơ thể đã bị hành hạ rất tệ.
Ngoài ra, những người thường uống rượu ăn chơi với đồ muối chua nhiều muối . Loại đồ ăn này có hàm lượng natri cực cao, tiêu thụ lâu dài sẽ làm tăng độ cứng của mạch máu, tăng huyết áp nhanh hơn.
Mùa hè dễ đổ mồ hôi và mất nước, chất điện giải trong cơ thể đã bị rối loạn, nếu tiêu thụ nhiều natri, ion kali trong tế bào sẽ giảm, nguy cơ loạn nhịp tim sẽ tăng cao.
Nhiều người nói rằng họ ăn thực phẩm lên men truyền thống, nhưng lên men không có nghĩa là lành mạnh. Hàm lượng natri vẫn nằm ngoài bảng xếp hạng và không có tác dụng gì trong việc kiểm soát huyết áp.
Nhiều người không biết rằng tác hại của muối cao đối với mạch máu không chỉ thể hiện ở huyết áp. Nó có thể khiến các tế bào nội mô trong mạch máu thoái hóa và mất khả năng giãn nở và co lại bình thường.
Quá trình này kéo dài nhưng tích tụ chậm. Khi nhiệt độ mùa hè làm giảm thể tích máu, các mạch máu đã bị tổn thương không thể chịu được những biến động áp suất cao đột ngột và có thể dễ dàng vỡ hoặc tắc mạch trong thời gian ngắn.
Nhồi máu não và nhồi máu cơ tim thường không phải do “độc tính” của chế độ ăn uống gây ra mà là do chế độ ăn uống phá hủy khả năng cân bằng và điều chỉnh ban đầu của cơ thể, khiến cơ thể không thể tự duy trì.
Thứ bị bỏ quên nhiều nhất là đồ chiên . Đặc biệt, xiên chiên, gà rán, bánh rán ở các quầy hàng rong gần như đã trở thành món ăn vặt quen thuộc của mùa hè. Vấn đề là dầu mỡ được đun nóng nhiều lần ở nhiệt độ cao đã tạo ra các sản phẩm oxy hóa, không chỉ làm tăng hàm lượng cholesterol mà còn hình thành một lượng lớn chất béo chuyển hóa.
Những chất béo này có khả năng tích tụ mạnh trong mạch máu, nhưng hiệu quả thanh thải của chúng cực kỳ thấp. Một khi chúng được thực bào đưa vào thành mạch máu, chúng trở thành “nguyên liệu thô” cho mảng bám. Nhiều người trẻ tuổi, nhưng lipid máu của họ cao như người già. Thủ phạm là đồ ăn chiên.
Tác hại do thực phẩm chiên rán không chỉ giới hạn ở việc tăng lipid. Nó còn có thể gây ra phản ứng viêm, kích thích nội mô mạch máu sản xuất các phân tử kết dính và làm cho tiểu cầu dễ kết tụ hơn.
Tình trạng viêm mãn tính cấp thấp này là một trong những nguyên nhân quan trọng gây ra tai biến mạch máu não. Đặc biệt khi dùng chung với đồ uống có đá và đồ ăn ngâm chua, sự kết hợp của nhiều yếu tố sẽ gây ra thách thức nghiêm trọng cho mạch máu.
Loại cuối cùng thường bị hiểu lầm là đồ uống lạnh có đường . Nhiều người nghĩ rằng uống nhiều nước ngọt có đá, trà sữa… vào mùa hè là cách tốt để giải nhiệt. Trên thực tế, những đồ uống này chứa một lượng đường đáng kinh ngạc, đặc biệt là khi được thêm siro fructose, có tác dụng kích thích mạnh lên tế bào đảo tụy.
Đường huyết tăng cao không chỉ làm tăng cân mà còn thúc đẩy quá trình tổng hợp lipid, tăng triglyceride, làm đặc máu, khiến mạch máu khó chịu áp lực hơn. Đường không phải là vấn đề duy nhất, mối nguy hiểm tiềm ẩn lớn hơn là tình trạng kháng insulin và hội chứng chuyển hóa mà nó mang lại.
Tổn thương mà đường gây ra cho mạch máu là âm thầm; nó không gây ra vấn đề ngay lập tức, nhưng việc tiêu thụ nhiều đường trong thời gian dài sẽ khiến thành mạch máu dần mất đi tính đàn hồi và đẩy nhanh quá trình phục hồi tổn thương nội mô.
Cuối cùng, lớp bên trong trơn tru ban đầu của mạch máu trở nên thô ráp như một cái giũa, và các mảng bám có thể dễ dàng bám vào chúng. Thêm vào đó, cơ thể con người đã ở trạng thái trao đổi chất cao trong thời tiết nóng bức, và sự kích thích do đường mang lại mạnh hơn vào mùa đông, và tổn thương nhanh hơn.
Sự thoải mái thực sự không phải là tận hưởng nó bằng miệng, mà là giữ cho cơ thể bạn ổn định, trật tự và thư giãn. Điều mà các mạch máu sợ nhất không phải là nhiệt độ, mà là sự kích thích lặp đi lặp lại và nhịp điệu hỗn loạn. Điều bạn nghĩ là “không có gì” có thể chỉ là rủi ro chưa đến.
Nguồn và ảnh: Sohu-Mỹ Diệu–Thanh Niên Việt
