Tân tổng lãnh sự Mỹ tại Thành Phố Hồ Chí Minh (TP HCM) cho biết, Hoa Kỳ sẽ đưa vấn đề Biển Đông ra bàn tranh luận với Trung Quốc tại Thượng đỉnh Đông Á vào đầu tháng 11 này.
Trong cuộc gặp mặt với các phóng viên ngày 30/10, Bà Marie Damour, người vừa đảm nhiệm vị trí Tổng Lãnh sự Mỹ tại TP HCM từ tháng 8/2019 cho biết, Hoa Kỳ sẽ tranh luận với Trung Quốc về vấn đề biển Đông tại Thượng đỉnh Đông Á (EAS) vì nước này liên tục vi phạm vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa Việt Nam.
EAS sẽ diễn ra tại Bangkok và nằm trong chuỗi các sự kiện của Hội nghị cấp cao ASEAN trong thời gian từ ngày 2 đến ngày 4/11.
Bà Damour khẳng định bất kỳ nước nào cũng phải có quyền hạn và trách nhiệm ngang nhau theo luật pháp quốc tế. “Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật biển 1982 (UNCLOS) cần được vận hành và tuân thủ. Chúng tôi cho rằng Trung Quốc đang trở nên thiếu trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế.”
Theo bà Damour, Mỹ và ASEAN luôn có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Mỹ đã chú trọng hỗ trợ Việt Nam, Philippines và các nước khác trong khu vực tăng cường năng lực kinh tế và quốc phòng… Mỹ cũng nhiều lần phản đối Trung Quốc có hành vi ngăn cản nước khác khai thác tài nguyên trên lãnh thổ của chính họ.
“Chúng tôi đặt trọng tâm vào việc đảm bảo thực thi luật pháp quốc tế và quyền lợi của tất cả các nước, hướng đến tự do hàng hải. Việt Nam là đối tác quan trọng của Mỹ trong việc thực hiện vấn đề này”, bà Damour nói.
Từ đầu tháng 7/2019, Tàu khảo sát Địa chất Hải Dương 8 của Trung Quốc cùng nhóm tàu hộ tống bắt đầu xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa Việt Nam, vi phạm nghiêm trọng chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam theo Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS) mà Việt Nam, Trung Quốc đều là thành viên. Theo dữ liệu theo dõi tàu biển Marine Traffic, nhóm tàu này của Trung Quốc chỉ vừa rời vùng biển Việt Nam hôm 24/10.
Phó tổng thống Mỹ Mike Pence hôm 24/10 cũng đã cáo buộc Trung Quốc có hành động hung hăng, gây bất ổn khi cản trở hoạt động dầu khí của Việt Nam trên Biển Đông. Ông nhấn mạnh, hành động quân sự của Trung Quốc trong khu vực và cách họ tiếp cận với láng giềng thời gian qua đang ngày càng trở nên khiêu khích.
“Bắc Kinh đã leo thang trong việc sử dụng cái mà họ gọi là các tàu ‘dân quân biển’ để thường xuyên quấy nhiễu các ngư dân Philippines và Malaysia. Tàu hải cảnh Trung Quốc còn thường xuyên dùng vũ lực đe dọa, ngăn không cho Việt Nam khoan dầu và khí tự nhiên trong chính vùng biển của Việt Nam,” ông Mike Pence phát biểu.
Bộ Ngoại giao, Bộ Quốc phòng và nhiều quan chức, nghị sĩ Mỹ trước đó cũng chỉ trích Trung Quốc can thiệp hoạt động dầu khí lâu đời của Việt Nam ở Biển Đông, làm suy yếu hòa bình, an ninh khu vực và vi phạm các quy tắc quốc tế. Nhiều nước trên thế giới và ASEAN cũng bày tỏ quan ngại về tình hình ở Biển Đông.
Thiện Thành (t/h)
