Một số nhà đầu tư đang buộc những công ty mà họ rót vốn phải sáp nhập hoặc buộc người sáng lập chọn giữa việc đồng ý với điều khoản bất lợi hoặc đối mặt với việc công ty dừng hoạt động.
“Mùa đông gọi vốn” ở Đông Nam Á có thể sẽ còn kéo dài, ít nhất là đến hết năm nay. Cụ thể, theo dữ liệu của Tech In Asia , nguồn vốn đầu tư cho lĩnh vực công nghệ ở Đông Nam Á, từ giai đoạn hạt giống đến phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO), đang trên đà đạt mức thấp nhất kể từ năm 2016.
“Mùa đông gọi vốn” ngày càng lạnh
Tech In Asia, dự đoán kết thúc năm nay, tổng giá trị các khoản đầu tư vào công nghệ của khu vực này chỉ đạt 6,2 tỷ USD. Con số này thấp hơn so với năm 2017, thời điểm Sea Group – công ty Internet có giá trị nhất Đông Nam Á, niêm yết trên Sàn Giao dịch chứng khoán New York.
Một số nhà đầu tư dự đoán sự phục hồi sẽ chỉ bắt đầu sớm nhất vào năm 2024. Neo Weisheng, đối tác của công ty đầu tư mạo hiểm Qualgro, chia sẻ với Tech in Asia : “Tôi không nghĩ rằng mùa đông gọi vốn tại Đông Nam Á sẽ qua nhanh, ít nhất là trong vòng 12 tháng tới”.
Ngay cả những công ty mới thành lập và huy động được khoản đầu tư gần nhất vào cuối năm ngoái cũng đang cạn kiệt vốn, dẫn tới ngừng hoạt động, sa thải hàng loạt hay buộc phải sáp nhập trong vài tháng tới.
Dữ liệu của Tech In Asia cho thấy, khoảng cách giữa các giai đoạn cấp vốn thường là 19-22 tháng. Chính vì vậy, các startup có thể gặp rắc rối nếu không huy động được tiền trong khoảng thời gian đó.
“Các nhà đầu tư và nhà sáng lập thực sự cần cân nhắc kỹ càng trước khi đưa ra bất cứ quyết định nào trong giai đoạn này”, Neo cho biết thêm.
Nguyên nhân chính
Một trong những nguyên nhân chính khiến vốn đầu tư mạo hiểm bị thu hẹp là lãi suất tăng. Do đó, nhiều nhà đầu tư đổ xô đến nơi an toàn hơn, dẫn đến tình trạng khó khăn hiện tại của các startup.
Theo Tech in Asia và Crunchbase, nguồn tài trợ cho lĩnh vực công nghệ của Đông Nam Á đã giảm sâu hơn so với mức trung bình toàn cầu, cụ thể giảm 82% so với 53% của thế giới.
Mặt khác, Đông Nam Á còn phải đối mặt với khó khăn kép vì với nhiều nhà đầu tư mạo hiểm nước ngoài, đặc biệt là ở Mỹ, đây là một thị trường xa lạ và tiềm ẩn nhiều rủi ro hơn.
Một vấn đề nữa, sự bùng nổ của AI đã giúp các startup công nghệ huy động được số tiền đáng kể nhưng họ phần lớn lại có trụ sở tại Mỹ. Các chuyên gia nhận định ngay cả khi môi trường kinh tế vĩ mô được cải thiện, lĩnh vực công nghệ sẽ cần quá trình kéo dài để phục hồi vốn đầu tư mạo hiểm.
Các startup và nhà đầu tư cần tìm mọi cách để cứu vãn tình hình vì mọi thứ có thể trở nên tồi tệ hơn (Ảnh: HRM Asia).
Hiện không ít nhà đầu tư đang tìm cách thu hồi vốn bằng cách rút các khoản đầu tư mạo hiểm của mình. Thậm chí, một số còn lợi dụng sơ hở của người sáng lập làm cớ để cáo buộc vi phạm thỏa thuận đầu tư.
Trong khi đó, các nhà đầu tư khác đang buộc những công ty mà họ rót vốn phải sáp nhập hoặc buộc người sáng lập phải lựa chọn giữa việc đồng ý với những điều khoản bất lợi hoặc đối mặt với việc công ty dừng hoạt động. Theo một chuyên gia, nhiều vụ sáp nhập trong năm nay có thể sẽ không được công bố rộng rãi vì lý do trên.
Vẫn có tiềm năng
Một số chuyên gia cho rằng các hoạt động khởi nghiệp tại Đông Nam Á đang ngày càng đa dạng và có tiềm năng tăng trưởng. Sự phát triển của hệ sinh thái khởi nghiệp tại khu vực này trong những năm gần đây đã tạo ra một nhóm người sáng lập và CEO có năng lực.
Tuy nhiên, quá trình phục hồi và cơ hội sinh lời tại khu vực này ra sao vẫn cần thêm thời gian để đánh giá toàn diện hơn. Neo Weisheng nhận định: “Nguồn vốn đầu tư mạo hiểm vẫn sẽ đổ vào những startup có nhà sáng lập có năng lực và tầm nhìn”.
Ngọc Hiệp–Nhịp sống thị trường
