Há cảo là một trong những món ăn truyền thống trong dịp năm mới của người dân Trung Quốc. Và có những truyền thuyết liên quan đến món bánh có hình dáng giống tai người này.
Há cảo – Món bánh tưởng nhớ một bậc “Thánh y”
Tương truyền rằng, tập tục ăn bánh há cảo là để nhớ về bậc “Thánh y” Trương Trọng Cảnh chữa bệnh cứu dân. Ông là người Nam Dương, Tây Ngạc; tác phẩm “Thương hàn tạp bệnh luận” của ông là thành tựu Đông y kinh điển được người đời xưa nay tôn sùng. Trương Trọng Cảnh nổi danh với câu nói: “Tiến thì cứu thế, lui thì cứu dân; không thể làm lương tướng, thì cũng làm lương y”.
Vào cuối đời Đông Hán, ông từng nhậm chức Trường Sa Thái Thú, đoán bệnh bốc thuốc, hành nghề y nơi công đường. Về sau ông dứt khoát từ quan hồi hương để chữa bệnh cho hàng xóm láng giềng.
Ngày Trương Trọng Cảnh cáo lão hồi hương, đúng vào lúc mùa đông. Bên bờ Bạch Hà ở quê nhà, chứng kiến người dân vừa đói vừa nhiễm hàn (lạnh), đến cả tai cũng bị hoại tử vì rét, ông bèn cho dựng một chiếc lều trên mảnh đất trống tại Nam Dương, Đông Quan. Sau đó đặt một cái vạc và bắt đầu phát thuốc cho người nghèo, hôm đó đúng vào ngày Đông Chí.
Phương thuốc của Trương Trọng Cảnh có tên là “khư hàn kiều nhĩ thang” (canh xua lạnh). Nhận thấy hầu hết dân chúng đều có tạng hàn, nên chế độ dinh dưỡng mà ông dùng luôn chú ý đến tính ấm. Thịt dê có tính ấm, rất tốt cho sức khỏe. Do đó, công thức bài thuốc bao gồm thịt dê, ớt, cùng một vài thảo dược có tác dụng trừ hàn, đem thái nhỏ cho vào ninh nhừ; tiếp đó cho vào bột nhão và nặn thành hình cái tai, cho vào nồi nấu chín sau đó phân phát cho người dân. Mỗi người được phân phát 2 chiếc bánh hình tai cùng một chén canh.
Những người uống canh sau đó toàn thân ấm lên, máu lưu thông, hai tai cũng ấm trở lại, một thời gian sau thì người bị bỏng lạnh tai cũng được chữa khỏi. Trương Trọng Cảnh tiếp tục phân phát canh cho tới 30 Tết.
Đến ngày đầu năm mới, mọi người không chỉ mừng năm mới mà còn mừng cho tai đã được chữa lành. Họ làm thức ăn mừng năm mới hình cái tai và gọi là Há Cảo, để ghi nhớ thời gian Trương Trọng Cảnh dựng lều và chữa bệnh cứu dân.
Truyền thuyết Nữ Oa khâu tai người
Có rất nhiều câu chuyện thú vị khác về những truyền thống để ăn bánh há cảo vào ngày đầu năm mới. Một trong số đó là truyền thuyết bà Nữ Oa tạo người.
Theo truyền thuyết, Nữ Oa là vị thần sáng thế, bà dùng đất bùn của con sông Hoàng Hà phỏng theo hình dáng của mình để nặn ra con người.
Tuy nhiên khi mùa đông đến, đôi tai của loài người rất dễ bị rơi ra vì tê cóng. Vì vậy, lúc này Nữ Oa đã nghĩ ra một cách. Bà luồn dây qua tai của con người, khâu lại và dùng răng cắn đoạn chỉ đi, việc này giúp cho đôi tai của con người không bị rơi ra nữa.
Về sau, cứ đến dịp Tết nguyên đán, thời tiết rất lạnh giá, người dân Trung Quốc có tục lệ nặn bánh há cảo từ bột có hình dáng cái tai, là lấy ý tưởng từ truyền thuyết bà Nữ Oa khâu tai con người.
Theo ntd.tv
