Albert Einstein từng nhận xét rằng: “Lãi suất kép là kỳ quan thứ 8 của thế giới. Những ai hiểu được điều này sẽ kiếm được tiền từ nó, ai không hiểu sẽ phải trả giá cho điều đó”.
Có một câu chuyện ngụ ngôn về thóc và bàn cờ như sau: Một người hầu xin thóc của vua. Người hầu chỉ xin vua số thóc làm sao ô thứ nhất 1 hạt, ô thứ 2 gấp đôi ô thứ nhất, ô thứ 3 lại gấp đôi ô thứ 2… cho đến hết bàn cờ. Ban đầu nhà vua chê kẻ hầu ngu ngốc cho đến khi nhận ra, số thóc đó nhiều đến mức chất kín cả vương quốc, dù chỉ từ 1,2,4,8… hạt ban đầu. Đó là ví dụ đầu tiên mà chúng ta biết về hiệu ứng lãi kép, ngay từ khi chưa biết tên gọi của nó.
Lãi kép (Compounding) là khả năng dùng một tài sản để tạo ra thu nhập, sau đó lợi nhuận được tái đầu tư khác hoặc vẫn được đầu tư với mục tiêu tạo ra thu nhập từ cách thức ban đầu . Nói cách khác, lãi kép đề cập đến việc tạo ra thu nhập từ các khoản thu nhập trước đó.
Ứng dụng của lãi kép lớn hơn rất nhiều những gì con người vẫn thường tưởng tượng, đó là lý do Albert Einstein từng nhận xét rằng: “Lãi suất kép là kỳ quan thứ 8 của thế giới. Những ai hiểu được điều này sẽ kiếm được tiền từ nó, ai không hiểu sẽ phải trả giá cho điều đó”.
Warren Buffett cũng từng chia sẻ lý do dẫn đến thành công của ông: “Sự giàu có của tôi kết hợp từ cuộc sống tại Mỹ, gen tốt và lãi suất kép”.
Tương tự ví dụ trên, có 2 vấn đề quan trọng nhất khi ứng dụng lợi nhuận kép trong đầu tư là thời gian và nguồn vốn. Số tiền hôm nay bạn nắm giữ không bằng với số tiền đó trong tương lai. Nghe thì lạ nhưng bản chất của tiền có đặc tính dòng thời gian, thường là mất giá do lạm phát. Giá trị của 1 đồng hiện tại (PV: present value) sẽ bằng 1,x đồng hay thậm chí 2, 3 đồng (FV: future value) trong tương lai.
Sau đây là ví dụ về lãi kép thường trong tích sản và đầu tư. Giả sử tốc độ phát triển của nền kinh tế hay khả năng đầu tư sinh lời của nhà đầu tư là 10% 1 năm. Đây là con số hợp lý khi nhìn nhận % tăng trưởng chung của VNindex hoặc thị trường chứng khoán thế giới 1 năm qua. Coi rằng một người có số vốn 100 triệu, sau 10 năm, tài sản của người đó sẽ có giá trị bằng 235,8 triệu, vậy là gấp 2,3 giá trị vốn ban đầu.
Nếu thay vì đầu tư 100 triệu, người này mua sắm hết 20 triệu và chỉ còn có 80 triệu tiền vốn, giá trị tương lai của số tiền đó sau 10 năm chỉ bằng 188,6 triệu. Vậy, khi người đó lỡ tiêu 20 triệu, thực tế là đã đánh mất 47 triệu của 10 năm sau. Thời gian càng dài thì 20 triệu của người này có giá trị tương lai càng lớn.
Về tính chất thời gian, xét với nguồn vốn giống nhau là 100 triệu. Giá trị tương đương của 100 triệu đó khác biệt rất lớn với 2 khoảng thời gian khác nhau. Dưới đây là vốn 100 triệu trong 30 năm, với khoảng thời gian gấp 3 ta có số tiền tương ứng trong tương lai lên đến 1,74 tỷ đồng, gấp 17,4 lần số tiền ban đầu.
Nhưng đó chưa phải điều kỳ diệu đáng nói nhất của ứng dụng lãi kép. Ứng dụng hay nhất của nó là kết hợp lãi kép và dồn tích.
Ví dụ với người bình thường ở Việt Nam có số vốn 100 triệu, kèm với mỗi tháng thêm vào quỹ tích luỹ của mình 10 triệu (trong điều kiện nền kinh tế vẫn tăng trưởng 10% năm). Vậy là với lãi suất 10%/12= 0,833% tháng, số tiền của này không chỉ sinh lời bằng tiền vốn ban đầu, mà 10 triệu được để vào quỹ đầu tư hàng tháng cũng sinh lời cùng với tiền gốc.
Với 10 triệu mỗi tháng, nhưng số tiền được tạo ra sau 30 năm tích lũy sẽ khiến bạn kinh ngạc: 24,59 tỷ.
Thái Phong–Theo Doanh nghiệp và Tiếp thị
