Ung thư da không tế bào sắc tố, ung thư vú, ung thư phổi, ung thư đại tràng,…là những loại bệnh phổ biến nhất trên thế giới.
Theo thống kê của GLOBOCAN năm 2020, tình hình mắc và tử vong do ung thư trên toàn thế giới đều có xu hướng tăng. Hiện ước tính có 185/204 quốc gia có báo cáo thống kê về tình hình bệnh ung thư.
Tại Việt Nam, có khoảng 182.563 ca mắc mới và 122.690 ca tử vong do ung thư. Có nghĩa là, cứ 100.000 người thì có 159 người chẩn đoán mắc mới ung thư và 106 người tử vong do ung thư. Tình hình này cũng tương tự với nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có các quốc gia phát triển như Anh, Pháp, Ý, Nhật Bản, Hàn Quốc, Thái Lan, Hoa Kỳ. Tuy nhiên, tỷ lệ tử vong do ung thư tại các quốc gia này lại giảm.
Hiện có hơn 100 loại ung thư đã được xác định, trong đó mức độ phổ biến của từng bệnh thay đổi theo tuổi, giới và chủng tộc. Chẳng hạn, các ung thư phổ biến ở nam giới gồm ung thư gan, phổi, dạ dày, đại trực tràng, tiền liệt tuyến (chiếm khoảng 65.8% tổng các loại ung thư). Ở nữ giới, các bệnh ung thư phổ biến gồm ung thư vú, phổi, đại trực tràng, dạ dày, gan (chiếm khoảng 59.4% tổng các loại ung thư).
- Ung thư da không tế bào hắc tố
Ung thư da không tế bào hắc tố (non-melanoma skin cancer) là bệnh ung thư phổ biến nhất, bao gồm ung thư biểu mô tế bào đáy và ung thư biểu mô tế bào vảy. Theo thống kê tại Mỹ, hơn 1 triệu người dân mắc ung thư da không tế bào hắc tố.
Ung thư biểu mô tế bào đáy thường xuất hiện ở đầu, mặt, cổ và thân mình với các biểu hiện sau: Tổn thương dạng loét trên da lâu lành và tái phát nhiều lần; mảng đỏ ngứa, có vảy và nổi gồ trên bề mặt da; nốt nhỏ nổi gồ trên da, mềm, có màu hồng, đỏ hoặc trắng; mảng da phẳng có màu sắc bất thường, nhìn giống các vết sẹo; xuất hiện nhiều mạch máu nhỏ ở đáy của các mảng tổn thương da.
Dấu hiệu lâm sàng của ung thư biểu mô tế bào đáy bao gồm: Mảng đỏ có vảy, bờ không rõ; tổn thương da dễ chảy máu, khó lành; Khối u nhỏ ngứa, kích ứng hoặc đau
- Ung thư vú
Đây là bệnh ung thư phổ biến hàng đầu ở nữ, ước tính số ca mắc mới trong năm 2018 tại Mỹ khoảng 266120 trường hợp. Triệu chứng gợi ý ung thư vú bao gồm: khối u mới xuất hiện ở vú, nách hoặc xương đòn, thường không đau hoặc chỉ sưng nhẹ; cảm giác căng tức hai vú; vú dạng da cam: dày, sưng đỏ và dễ kích ứng; đau tại vú hoặc núm vú; tiết dịch bất thường núm vú; tụt núm vú
- Ung thư phổi
Ung thư phổi không thường xuyên biểu hiện các triệu chứng trên lâm sàng cho đến các giai đoạn muộn. Số lượng các đầu mút thần kinh tại phổi không nhiều vì thế khối u có thể âm thầm tăng sinh mà người bệnh không hề thấy đau. Một số dấu hiệu gợi ý ung thư phổi là: Ho kéo dài và ngày càng diễn tiến nặng hơn; ho ra máu; khó thở hoặc thở rít; đau ngực; đau xương; thay đổi giọng nói; viêm phổi, viêm phế quản tái phát nhiều lần; sụt cân nhiều không rõ lý do; đau đầu
- Ung thư đại tràng
Ung thư đại tràng là một trong những ung thư đường tiêu hóa thường gặp. Thống kê ở Mỹ có khoảng 140250 trường hợp mắc mới trong năm 2018. Các dấu hiệu cảnh báo ung thư đại tràng bao gồm: Sụt cân; tổng trạng mệt mỏi; rối loạn tiêu hóa như táo bón, tiêu chảy, phân nhỏ dạng sợi, kéo dài trong khoảng vài ngày; đau bụng âm ỉ trong nhiều ngày; chướng bụng, khó tiêu; đại tiện phân có máu tươi; chảy máu trực tràng.
Đáng nói, ung thư đại tràng chỉ có các biểu hiện trên lâm sàng vào giai đoạn muộn. Những triệu chứng của ung thư đại tràng không đặc hiệu và dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác như trĩ và hội chứng ruột kích thích.
- Ung thư dạ dày
Cùng với ung thư đại tràng, ung thư dạ dày là một trong những ung thư thường gặp của hệ tiêu hóa, chiếm khoảng 9% trong tổng số những ca mắc ung thư mới. Ung thư dạ dày xếp hàng thứ 4 sau ung thư phổi, ung thư vú và ung thư đại tràng.
Các dấu hiệu gợi ý ung thư dạ dày bao gồm: Khó tiêu; đau thượng vị và hạ sườn trái; mất cảm giác ngon miệng; đại tiện phân máu tươi hoặc phân đen; tổng trạng mệt mỏi; sụt cân nhanh không rõ lý do.
- Ung thư tuyến tiền liệt
Bệnh nhân mắc ung thư tuyến tiền liệt biểu hiện các dấu hiệu sau: rối loạn tiểu tiện như tiểu khó, tiểu lắt nhắt, tiểu không kiểm soát; cảm giác đau buốt khi đi tiểu; đau khi xuất tinh, giảm lượng tinh dịch; tiểu đêm thường xuyên; tiểu hoặc xuất tinh ra máu; đau ở vùng đùi, lưng dưới và hai hông; táo bón
Lời khuyên phòng ngừa bệnh ung thư
Với bệnh ung thư, phát hiện càng sớm, tỉ lệ chữa khỏi càng cao, tiết kiệm về chi phí. Ngược lại, nếu phát hiện ở giai đoạn muộn thì luôn để lại gánh nặng lớn về kinh phí và hiệu quả điều trị cũng giảm đáng kể. Do vậy, mỗi người dân cần duy trì thói quen khám sức khỏe định kỳ 6 tháng/1 lần, khi có bất kỳ dấu hiệu nghi ngờ ung thư cần đến các cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám, phát hiện sớm hoặc loại trừ bệnh ung thư. Ngoài ra nên thực hiện những khuyến cáo dưới đây để giảm nguy cơ mắc bệnh: Không hút thuốc lá, thuốc lào; không sử dụng rượu bia, chất kích thích …..
Có chế độ ăn uống, dinh dưỡng phù hợp; hạn chế sử dụng chất béo, thịt đỏ, thức ăn chứa nhiều muối, tránh đồ uống có đường; không ăn thực phẩm mốc, ôi thiu, thực phẩm nhiễm hóa chất, thuốc trừ sâu, thuốc tăng trọng ….Sinh hoạt tình dục lành mạnh, an toàn; thực hiện tiêm chủng đầy đủ: viêm gan B; HPV…
Nguyễn Phượng–Theo Doanh nghiệp và Tiếp thị
