Nhà sản xuất chip huyền thoại Intel đang lâm vào cảnh khó khăn chưa từng có.
Intel đã mất hai thập kỷ để bỏ lỡ điều lớn lao tiếp theo. Mảng kinh doanh PC thống trị của nhà sản xuất chip đã xâm chiếm tới mức khiến công ty này không nhìn ra cơ hội từ điện thoại di động vào những năm 2000.
Gần đây hơn, công ty đã chậm chạp trong việc áp dụng công nghệ quang khắc cực tím, một quy trình sản xuất chip đắt tiền ban đầu được chính Intel tài trợ. Hiện tại, Nvidia đang thống trị thị trường thiết kế chip trí tuệ nhân tạo (AI) đang rất nóng, trở thành công ty bán dẫn có giá trị nhất thế giới.
Giống như bất kỳ công ty biểu tượng nào rơi vào thời kỳ khó khăn, các tin đồn thâu tóm, sáp nhập bắt đầu xuất hiện tràn lan. Qualcomm, một công ty thiết kế chip của Mỹ, được cho là quan tâm đến việc mua lại Intel. Apollo, một công ty tài chính, cũng đang cân nhắc một khoản đầu tư vào đây.
Nhưng dù là ai thì chắc chắn họ cũng phải đối mặt với một vấn đề khó khăn. Hoạt động đúc (Intel Foundry), được các nhà hoạch định chính sách của Mỹ coi là có tầm quan trọng chiến lược hiện tại không có lợi nhuận. Cần phải đầu tư rất lớn và liên tục để có thể cạnh tranh với TSMC, một gã khổng lồ sản xuất chip của Đài Loan.
Nhìn chung, tờ The Economist nhận định rằng, câu chuyện của Intel là một kỳ quan của ngành kỹ thuật Mỹ. Sự tồn tại của công ty này hiện cũng đòi hỏi một phép màu về kỹ thuật tài chính.
Pat Gelsinger, ông chủ của Intel, đã thừa nhận điều đó vào ngày 16/9 khi ông nói rằng Intel Foundry sẽ trở thành một công ty con riêng biệt với ban quản trị riêng.
Việc công ty tách biệt bộ phận kinh doanh sẽ thuyết phục được những khách hàng tiềm năng rằng bộ phận sản xuất của Intel không hoàn toàn bị bộ phận thiết kế chip của mình chi phối. Ít nhất thì đó là lý thuyết. Chỉ có 1% doanh thu của Intel Foundry đến từ khách hàng bên ngoài trong nửa đầu năm nay.
Một thông báo gây chú ý rằng Intel sẽ sản xuất chip AI tùy chỉnh cho nhánh điện toán đám mây của Amazon đã không thuyết phục được nhiều người rằng công ty có thể chuyển từ sản xuất chip của riêng mình sang sản xuất chip cho khách hàng bên ngoài, như TSMC đã làm.
Không có lợi nhuận để tái đầu tư, lại gánh 53 tỷ USD nợ, Intel ngày càng dựa nhiều vào tiền trợ cấp và tài chính tư nhân. Công ty đã được hứa hẹn nhiều hơn bất kỳ công ty nào khác theo Đạo luật CHIPS của Mỹ, luật được thông qua vào năm 2022 để thúc đẩy sản xuất trong nước.
Vào ngày 16/9, công ty đã được trao tới 3 tỷ USD để sản xuất chip cho lực lượng vũ trang, ngoài ra còn có tới 8,5 tỷ USD tiền tài trợ và 11 tỷ USD tiền vay được công bố vào đầu năm nay. Vào tháng 6, Intel cho biết họ sẽ tài trợ cho một nhà máy ở Ireland thông qua một liên doanh với Apollo, một công ty bảo hiểm nhân thọ lớn.
“Intel có nợ ngân hàng. Intel có trái phiếu chính phủ. Và hiện tại, Intel có 11 tỷ USD investment-grade private credit (các khoản vay tư nhân dưới dạng đầu tư)”, giám đốc của Apollo cho biết. Điều mà nhà sản xuất chip này không có, khiến các cổ đông buồn phiền, là một kế hoạch đáng tin cậy để tạo ra lợi nhuận.
Cả chính phủ Mỹ lẫn các nhà tài trợ đều không thể tài trợ cho Intel mãi mãi. Nhưng ngoài việc sa thải công nhân và trì hoãn các dự án, Intel có rất ít lựa chọn để huy động tiền mặt. Một lựa chọn có thể là bán Altera, doanh nghiệp sản xuất chip lập trình mà Intel đã mua với giá 16,7 tỷ USD vào năm 2015.
Intel có thể bán phần lớn cổ phần của mình tại Mobileye – mặc dù định giá của công ty công nghệ ô tô này chắc chắn sẽ phản ánh những rắc rối hiện tại trong ngành sản xuất ô tô.
Một thỏa thuận cấp tiến liên quan đến việc tách biệt hoàn toàn Intel Foundry là điều khó có thể tưởng tượng, xét đến tình hình tài chính bấp bênh của công ty, ngay cả trong trường hợp không chắc là khách hàng tiềm năng quyết định đầu tư vào doanh nghiệp này.
Còn khả năng bán mình thì sao?
Việc Qualcomm, công ty thiết kế chip cho điện thoại, mua lại Intel sẽ là thương vụ lớn nhất trong lịch sử ngành. Thương vụ sẽ tạo ra một gã khổng lồ sản xuất chip – tạm gọi là Qualtel, Incomm hoặc Americhip – với doanh số hàng năm là 90 tỷ USD và tạo ra một khách hàng mới khổng lồ cho Intel Foundry.
Đối với các cơ quan quản lý của Mỹ, những lợi ích về bảo mật được nhận thấy của một công ty kết hợp mạnh hơn có thể xoa dịu những lo ngại về luật chống độc quyền. “Tôi nghĩ chính phủ Mỹ sẽ là người ủng hộ mạnh mẽ cho thỏa thuận này – thỏa thuận này sẽ tạo ra một công ty lớn tập trung vào Mỹ mà sau đó họ có thể hỗ trợ rất nhiều”, Angelo Zino của công ty phân tích CFRA Research cho biết.
Tuy nhiên, bất kỳ thỏa thuận nào cũng sẽ khó thực hiện. Qualcomm không có kinh nghiệm sản xuất, thiết kế chip của mình bằng kiến trúc của Arm, một đối thủ cạnh tranh của Intel tại Anh và sẽ phải vật lộn để có đủ khả năng chi trả cho một thỏa thuận như vậy. Công ty này có 13 tỷ USD tiền mặt và chứng khoán và giá trị thị trường của công ty này thấp hơn gấp đôi Intel.
Các cơ quan quản lý bên ngoài nước Mỹ cũng sẽ phản đối việc hợp tác. Intel gần đây đã gác lại một dự án ở Đức, trên thực tế là phá hỏng tham vọng sản xuất chip của châu Âu; các cơ quan quản lý của lục địa này sẽ không có tâm trạng để giúp đỡ. Điều đó sẽ khiến Intel phải quay lại vạch xuất phát, khi đó mọi thứ có thể trở nên tồi tệ hơn. Tuy nhiên, không hành động gì cũng không phải là một lựa chọn tốt.
Theo: The Economist-Phương Linh–Theo Nhịp sống thị trường
