“Tôi mong mọi người hãy chờ đọc báo cáo, rồi sau đó chúng ta hãy thảo luận”, bà Marion Koopmans, thành viên nhóm chuyên gia điều tra nguồn gốc COVID-19 ở Vũ Hán, kêu gọi.
Đoàn chuyên gia mà theo lời truyền thông là của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã hoàn thành chuyến điều tra kéo dài hai tuần, và đang chuẩn bị để công bố bản báo cáo sơ bộ về nguồn gốc đại dịch COVID-19.
Vũ Hán là nơi những ca bệnh COVID-19 đầu tiên được ghi nhận vào tháng 12/2019.
Cho đến nay, đoàn chuyên gia quốc tế của WHO vẫn khẳng định rằng giả thuyết virus bắt nguồn từ một phòng thí nghiệm ở Vũ Hán và bị rò rỉ là “cực kỳ khó có khả năng”. Các nhà khoa học cho rằng virus rất có thể có nguồn gốc từ loài dơi, sau đó lây nhiễm sang vật chủ khác là động vật trước khi lây sang người.
Nhà virus học người Hà Lan Marion Koopmans là một thành viên thuộc nhóm điều tra đã “xây dựng lại tất cả các bước trong giai đoạn dịch bệnh mới bùng phát” trong vòng 2 tuần ở Vũ Hán.
Theo kết luận của nhóm chuyên gia này, dịch bệnh không khởi phát từ chợ hải sản Hoa Nam mà đã xuất hiện và lây nhiễm từ trước đó.
Mới đây, bà Koopmans đã tham gia cuộc phỏng vấn với đài NPR về kết quả điều tra. Sau đây là một vài trích đoạn trong cuộc phỏng vấn:
NPR: Khu chợ có phải là nơi virus lây từ động vật sang người không, thưa bà?
Koopmans: Chúng ta đã biết rằng các trường hợp đầu tiên được phát hiện có liên quan tới khu chợ, nhưng hiện nay thông tin đã rõ ràng, danh sách ca bệnh được ghi nhận lớn hơn khi đó nhiều và không phải ca nào cũng liên quan tới khu chợ này.
Vì vậy, trong chuyến đi này chúng tôi đã cố gắng thu thập các chuỗi gen từ các bệnh nhân liên quan tới khu chợ và các địa điểm khác. Bạn có thể thấy rằng khu chợ không phải là toàn bộ câu chuyện, mà chỉ là một trong những địa điểm lây nhiễm. Đã có sự lây nhiễm bên ngoài, không chỉ riêng ở khu chợ này.
Câu trả lời dài như vậy cũng chỉ để nói rằng chúng tôi thực sự chưa có câu trả lời. Khu chợ đã bị phóng đại. Nhưng ngay cả khi bạn gặp được những trường hợp không [hoặc chưa] liên quan đến khu chợ, bạn cũng không thể khẳng định chắc chắn do cơ chế lây nhiễm âm thầm của virus. Ca bệnh đó vẫn có thể liên quan gián tiếp tới khu chợ do một người trung gian.
NPR: Vậy là có nhiều bằng chứng liên quan tới khu chợ, nhưng lại có nhiều trường hợp ‘tưởng vậy mà không phải vậy’. Liệu bà còn hoài nghi địa điểm nào khác không?
Koopmans: Chắc chắn là có, ví dụ như những khu chợ khác. Kiến nghị của chúng tôi là truy vết ngược lại các khu chợ đó, theo dõi các chuỗi cung ứng, đến các trang trại, để xem địa điểm của những nơi này. Và chúng tôi đã làm điều đó. Thông tin này sẽ được công bố trong báo cáo. Những chuỗi cung ứng đó cũng có dẫn tới những khu vực được coi là “điểm nóng” về virus corona ở dơi. Đây là một giả thuyết chúng ta cần đi sâu nghiên cứu.
Có lẽ bạn cũng đang thắc mắc về giả thuyết phòng thí nghiệm.
NPR: Tôi sẽ đề cập tới điều đó vì nhiều người vẫn còn thắc mắc. Bà có bằng chứng nào về điều này, hay bà có thể loại trừ khả năng này hay không?
Koopmans: Xét từ những điều chúng tôi đã quan sát – và chúng tôi cũng đã đến 3 phòng thí nghiệm có liên quan, cũng như 3 phòng thi nghiệm nghiên cứu về chủng virus này – chúng tôi không thấy bất cứ mối liên kết đáng tin nào.
NPR: Bà đánh giá như thế nào về mức độ cởi mở và minh bạch của Trung Quốc?
Koopmans: Đây vừa là một chủ đề, vừa là một nhiệm vụ. Xung quanh nó có những vấn đề nhạy cảm nhất định, như những căng thẳng chính trị lớn. Đó là điều bạn không thể hoàn toàn tránh khỏi trong tình huống này. Tuy nhiên, sau khi chúng tôi hoàn thành việc cách ly và tham gia các cuộc họp trực tiếp, tôi tin là chúng tôi đã cố gắng trao đổi thực sự hiệu quả và khoa học, với các cuộc thảo luận thực sự nghiêm túc, bởi mọi người đến từ những nơi khác nhau, có quan điểm khác nhau.
Tôi mong mọi người hãy chờ đọc báo cáo, rồi sau đó chúng ta hãy thảo luận. Tôi tin là chúng tôi đã cố gắng đạt được kết quả tốt đẹp, và đây cũng có thể coi là một thành công.
NPR: Liệu có điều gì mà bà cho là cần thiết nhưng lại chưa được [Trung Quốc] cho phép tiếp cận hay không?
Koopmans: Không hẳn. Nếu bạn hỏi tôi rằng, các đồng nghiệp Trung Quốc có cung cấp cho chúng tôi toàn bộ dữ liệu thô không? Thì câu trả lời là: Không, không hề. Nhưng cũng phải nói lại rằng tôi không trông đợi điều đó từ một chuyến điều tra như thế này. Chúng tôi đã nhận được rất nhiều thông tin, và cũng được tiếp cận với những người làm việc với các dữ liệu – bao gồm việc tổng hợp, thiết kế bảng câu hỏi và chúng tôi cũng đã nhận được tệp dữ liệu. Tôi cho rằng việc truy cập dữ liệu như vậy cũng đã khá rộng rãi rồi.
Theo Doanh nghiệp và Tiếp thị