Theo thỏa thuận, người dùng mạng xã hội tạo video dạng ngắn Sora của OpenAI sẽ được phép làm video sử dụng hơn 200 nhân vật hoạt hình của Disney.
Tờ CNN đưa tin, Disney vừa công bố sẽ rót 1 tỷ USD mua cổ phần OpenAI, đồng thời ký thỏa thuận cho phép sử dụng các nhân vật nổi tiếng của hãng trên Sora, nền tảng tạo video bằng AI của OpenAI. Khoản đầu tư của Disney vào OpenAI đi kèm thỏa thuận cấp phép lớn đầu tiên dành cho Sora.
Theo thỏa thuận, người dùng mạng xã hội tạo video dạng ngắn Sora của OpenAI sẽ được phép làm video sử dụng hơn 200 nhân vật hoạt hình của Disney. Danh sách này gồm Mickey và Minnie Mouse, các công chúa như Ariel, Belle, Cinderella, các nhân vật trong Frozen, Moana, Toy Story. Nhân vật hoạt hình từ Marvel và Lucasfilm như Black Panther và các nhân vật Star Wars (ví dụ Yoda) cũng nằm trong phạm vi cấp phép; tuy nhiên thỏa thuận không bao gồm hình ảnh/giọng nói của diễn viên.
Người dùng ChatGPT cũng có thể yêu cầu chatbot tạo ảnh với các nhân vật của Disney.
“Những bước tiến nhanh của trí tuệ nhân tạo đánh dấu một thời điểm quan trọng với ngành của chúng ta. Thông qua hợp tác với OpenAI, chúng tôi sẽ mở rộng tầm với của hoạt động kể chuyện bằng AI, tạo nội dung một cách thận trọng và có trách nhiệm, đồng thời tôn trọng và bảo vệ các nhà sáng tạo và tác phẩm của họ”, CEO Disney Robert A. Iger phát biểu trong buổi thông cáo.
Về phần mình, OpenAI, công ty vốn bị soi về vi phạm bản quyền và các thỏa thuận “vòng tròn” quy mô lớn làm dấy lên lo ngại bong bóng AI nói rằng thỏa thuận này cho thấy cộng đồng sáng tạo và AI có thể chung sống.
“Disney là tiêu chuẩn vàng toàn cầu về kể chuyện, và chúng tôi rất hào hứng hợp tác để Sora và ChatGPT Images mở rộng cách con người sáng tạo và trải nghiệm nội dung”, Sam Altman, đồng sáng lập kiêm CEO OpenAI nói. “Thỏa thuận này cho thấy các công ty AI và những nhà lãnh đạo sáng tạo có thể làm việc cùng nhau một cách có trách nhiệm để thúc đẩy đổi mới vì lợi ích xã hội, tôn trọng vai trò của sáng tạo và giúp tác phẩm tiếp cận những khán giả hoàn toàn mới”.
Ngay sau khi thông báo được đưa ra, cả Iger và Altman đều có cuộc phỏng vấn với David Faber của CNBC, trong đó ông chủ Disney nhấn mạnh rằng thỏa thuận này “không hề đe dọa đến các nhà sáng tạo”.
“Thực tế thì ngược lại, tôi nghĩ thỏa thuận tôn vinh và tôn trọng họ, một phần vì có phí bản quyền đi kèm”, Iger nói, sau đó nói thêm rằng mục tiêu là “tiếp tục tôn vinh, tôn trọng và coi trọng cộng đồng sáng tạo nói chung”.
Iger cũng nhấn mạnh rằng thỏa thuận này cho phép Disney “yên tâm rằng OpenAI đang đặt ra những giới hạn về cách sử dụng chúng”, và nói thêm rằng, “thực sự, chúng ta không có gì phải lo lắng từ góc độ người tiêu dùng”. Altman cũng nhấn mạnh sự hiện diện của các giới hạn này, nói với Faber rằng “điều rất quan trọng là chúng ta cho phép Disney thiết lập và phát triển các giới hạn đó theo thời gian, nhưng tất nhiên, chúng sẽ được giữ nguyên”.
Theo Iger, thỏa thuận này là độc quyền, ít nhất là một phần. Giám đốc điều hành của Disney đã ám chỉ rằng “về cơ bản, có sự độc quyền ngay từ đầu thỏa thuận ba năm”, nhưng vẫn giữ kín ý nghĩa của điều đó. Khi được hỏi liệu OpenAI có đang theo đuổi các thỏa thuận tương tự với các công ty khác hay không, Altman nói, “Tôi sẽ không loại trừ bất cứ điều gì trong tương lai, nhưng chúng tôi nghĩ rằng chỉ riêng điều này thôi đã là một khởi đầu tuyệt vời.”
Trước đây, Disney đã từng kiện các công ty trí tuệ nhân tạo vì sử dụng tài sản trí tuệ của họ. Hôm thứ hai, công ty đã gửi cho Google một lá thư yêu cầu ngừng vi phạm, theo một nguồn tin quen thuộc với tình hình.
Lá thư yêu cầu ngừng vi phạm cáo buộc rằng các sản phẩm trí tuệ nhân tạo của công ty, bao gồm các sản phẩm tạo hình ảnh và video Veo và Nano Banana, đang vi phạm bản quyền của Disney “trên quy mô lớn”, bằng cách cho phép người dùng tạo hình ảnh và video mô tả các nhân vật của họ. Lá thư cáo buộc rằng Google đã “từ chối thực hiện bất kỳ biện pháp công nghệ nào để giảm thiểu hoặc ngăn chặn vi phạm bản quyền”.
Đáp lại, người phát ngôn của Google cho biết họ có “mối quan hệ lâu dài và cùng có lợi với Disney, và sẽ tiếp tục hợp tác với họ”.
Nói một cách tổng quát hơn, chúng tôi sử dụng dữ liệu công khai từ web mở để xây dựng AI của mình và đã phát triển thêm các biện pháp kiểm soát bản quyền sáng tạo như Google-extended và Content ID cho YouTube, giúp các trang web và chủ sở hữu bản quyền kiểm soát nội dung của họ”.
Disney trước đó đã gửi những lá thư yêu cầu ngừng vi phạm tương tự cho Meta và Character.AI. Vào tháng 6, Disney và Universal đã kiện công ty tạo ảnh bằng AI Midjourney, cáo buộc công ty này vi phạm luật bản quyền.
MỞ KHÓA KHO BÁU
Nhìn bề ngoài, kế hoạch Disney đầu tư 1 tỷ USD vào OpenAI đồng thời cấp phép nhân vật cho Sora trông như “Goliath nhún mình trước David”. Tại sao Disney lại mở “kho báu” IP quý giá của mình cho đám đông muốn làm gì thì làm?
Và tại sao lại cấp phép IP đó cho OpenAI đúng ngày họ gửi thư yêu cầu chấm dứt vi phạm (cease-and-desist) tới Google, cáo buộc gã khổng lồ tìm kiếm xâm phạm bản quyền Disney “trên quy mô lớn”? Đây cũng là Disney đã cùng Universal khởi kiện Midjourney, một công ty AI sinh ảnh khác, chỉ mới sáu tháng trước vì đúng thứ mà người dùng Sora giờ sẽ được làm dưới “bảo trợ” của Disney.
Câu trả lời có thể là: Disney cần một “hàng rào phòng thủ” cho tương lai của AI.
Suy cho cùng, triển vọng công nghệ này ít nhất là… mù mờ, và nhà đầu tư ngày càng chất vấn tính khôn ngoan của những cam kết chi tiêu khổng lồ trong ngành, đặc biệt của OpenAI.
Nhưng một đế chế giải trí toàn cầu không thể để bị xem là lỡ chuyến tàu nếu công nghệ này thực sự thay đổi cách con người sáng tạo và tương tác với thế giới. Và Disney, theo đúng kiểu Disney, đã tìm cách có mặt trên bàn đàm phán mà không mở thêm một mặt trận pháp lý mới.
Cũng cần phải làm rõ thêm rằng Disney không giao toàn bộ quyền sở hữu trí tuệ của mình cho OpenAI vô thời hạn. Trong cuộc phỏng vấn với chương trình “Squawk on the Street” của CNBC hôm thứ năm, Giám đốc điều hành Disney, Bob Iger, đã làm rõ rằng thỏa thuận cấp phép ba năm chỉ đi kèm với khoảng một năm độc quyền cho OpenAI. Sau đó, Disney có thể chào bán quyền sở hữu trí tuệ của mình cho các công ty trí tuệ nhân tạo khác.
Và, điều quan trọng là, Disney không bao gồm giọng nói của các nhân vật trong thỏa thuận này, một thực tế mà Iger đã nhấn mạnh nhiều lần trong cuộc phỏng vấn cùng với Giám đốc điều hành OpenAI, Sam Altman
“Chúng tôi luôn coi sự tiến bộ công nghệ là cơ hội chứ không phải mối đe dọa”, Iger nói với CNBC. “Chưa có thế hệ nào của con người từng cản trở sự tiến bộ công nghệ, và chúng tôi không có ý định thử”.
Nhìn chung, Disney được phép đặt ra một số giới hạn về cách các nhân vật của họ xuất hiện trên Sora, thu phí bản quyền từ OpenAI, và điều tuyệt vời nhất là việc nhận được 1 tỷ USD cổ phần trong một trong những công ty khởi nghiệp lớn nhất hành tinh.
Còn OpenAI thì sao? Họ được phép cung cấp cho trình tạo video AI của mình khoảng 200 nhân vật Disney mà người dùng có thể thao tác theo hầu hết mọi cách họ muốn. Thỏa thuận này cũng giúp Disney có được một khoản tiền mặt rất cần thiết, mặc dù 1 tỷ USD không là nhiều so với khoản nợ 1,4 nghìn tỷ USD mà Disney đang nợ các công ty khác nhau trong vài năm tới.
Có lẽ quan trọng nhất đối với OpenAI, họ sẽ không bị Disney kiện, ít nhất là trong một thời gian.
Chiến lược của Iger không phải là không có rủi ro. Cho phép tài sản trí tuệ quý giá nhất của mình bước vào thế giới của AI ngay cả khi đó là loại AI tinh vi như của Sora có nguy cơ làm loãng thương hiệu và làm mất lòng những người sáng tạo ra các nhân vật được yêu thích. Nhưng Iger dường như đang đặt cược rằng tài sản trí tuệ này có thể dễ bị tổn thương dù thế nào đi nữa nếu AI tạo sinh trở nên mạnh mẽ và phổ biến như những người ủng hộ như Altman nói. Và với mức giá hời 1 tỷ USD, ông ấy có thể có được một chỗ đứng trong cuộc chơi.
Thỏa thuận này mang lại cho Disney sự đảm bảo từ phía OpenAI rằng họ sẽ không cho phép người dùng tạo ra nội dung bất hợp pháp, có hại hoặc không phù hợp với lứa tuổi. Iger cũng nhấn mạnh trên CNBC rằng việc xuất hiện trên Sora không có nghĩa là mọi người có thể tự làm những video fanfic dài như “Ratatouille” hay bất cứ thứ gì tương tự.
“Hãy nhớ rằng đây chỉ là những video dài 30 giây. Chúng ta không nói đến việc tạo ra phim ngắn hay phim dài”, Iger nói. “Đây là cách để công ty chúng tôi thực sự cung cấp những trải nghiệm cho khán giả nhỏ tuổi, giúp họ tương tác với các nhân vật của chúng tôi theo những cách mới”.
Rõ ràng, Disney và Iger nhìn thấy ở OpenAI một thương hiệu nổi tiếng với nhiều tiềm năng, nhưng lại là thương hiệu mà họ có thể dễ dàng thao túng. OpenAI, công ty chưa bao giờ có lãi và đang rất cần người tiêu dùng sẵn sàng trả tiền cho sản phẩm của mình, cần Disney hơn nhiều so với việc Disney cần OpenAI.
Theo: CNN- Phương Linh–Nhịp Sống Thị Trường
