Trí tuệ của Lão Tử đã được truyền lại qua hàng ngàn năm. Hạnh tâm trong triết học của ông là ‘Đạo’. Ông tin rằng “Đạo” là nguồn gốc của vạn vật trong vũ trụ và là thể hiện của quy luật tự nhiên.
Lão Tử cũng nhấn mạnh rằng “Đạo pháp tự nhiên” và chủ trương thuận theo tự nhiên, dùng nước làm ẩn dụ cho Đạo, đồng thời tin rằng vạn vật hình thành đều nhờ vào “Đạo”. Không chỉ vậy, trí tuệ của Lão Tử cũng có những tác dụng gợi ý quan trọng trong đối nhân xử thế.
Đạo làm người: Người bình thường nghĩ “phức tạp”, bậc cao nhân nghĩ “đơn giản”
Chương thứ 12 trong ‘Đạo Đức Kinh’ viết: “Ngũ sắc lệnh nhân mục manh; ngũ âm lệnh nhân nhĩ lung, ngũ vị lệnh nhân khẩu sảng; trì sính điền liệp, lệnh nhân tâm phát cuồng; nan đắc chi hóa, lệnh nhân hành phương”.
Ý tứ là, nhiều màu sắc quá sẽ khiến mắt người hoa, nhiều thanh âm quá khiến người nghe không phân biệt được, nhiều vị quá khiến miệng lưỡi tê liệt, rong ruổi đi săn khiến lòng người phát cuồng, bảo vật quý hiếm khiến người ta không từ thủ đoạn để có được. Cho nên, thánh nhân chỉ chọn lấy những thứ cần thiết để sinh tồn mà thôi.
Những lời này chỉ muốn nhắn nhủ con người không nên ham mê hưởng thụ vật chất và sự kích thích các giác quan, mà hãy giữ được nội tâm bình thản và cuộc sống giản dị.
Khi nhìn nhận sâu hơn thì, người đơn giản sẽ ít phải nghĩ ngợi, đối đãi với việc và người cũng chuyên tâm hơn, sẽ không làm cong làm loạn.
Người đơn giản không quan tâm đến đánh giá của người khác mà chỉ làm theo những gì trái tim mách bảo.
Suy nghĩ càng nhiều, tính toán càng nhiều sẽ khiến cho cuộc sống của chính mình càng mệt mỏi hơn. Sống trong xã hội hiện đại ngày càng phức tạp, học được sống đơn giản mới thật sự là cảnh giới cao.
Người đơn giản biết cách kiểm soát sự phức tạp bằng sự đơn giản và duy trì nội tâm yên bình trong một thế giới phức tạp. Hãy là người đơn giản nhất, ăn những món giản dị nhất và thực hành cách sống đơn giản mỗi ngày.
Sống tốt đẹp một cách chân thực chính là biết sống đơn giản bình dị. Ý nghĩa căn bản của cuộc sống thể hiện chính tại lúc uống rượu ngâm thơ ở nơi thôn dã. Điều trọng yếu trong trí tuệ cuộc sống chính là giữ được tâm thuần chân thuần thiện lúc ban đầu.
Cách sống trên đời: Người bình thường tỏ ra “mạnh mẽ”, bậc cao nhân thể hiện ra “hiền hòa”
Lão Tử nói: “Thượng thiện nhược thủy”.
Người hiền hòa giống như nước, tuy rằng mềm mại nhưng lại có năng lực bao dung vạn vật.
‘Đạo Đức Kinh’ có viết: “Phu duy bất tranh, cố vô vưu”, người hiền hòa tựa như nước, bề ngoài mềm mại nhưng lại ẩn chứa sức mạnh vô biên.
Để làm được người hiền hòa, khi nói hay làm việc, bạn đều nên chừa ra một lối thoát cho người khác. Trong làm người làm việc đều không để tâm tới những điều vụn vặt, như thế mới để lại ấn tượng tốt trong mắt mọi người. Khi mọi người có ấn tượng tốt rồi thì mới có người tốt tìm đến, nhân duyên mới tốt đẹp, con đường cũng sẽ rộng mở hơn.
Người xưa có câu: “Thương đả xuất đầu điểu”, ý tứ là thương sắc nhọn đánh con chim đầu đàn, vì quá sắc bén mà dễ nhận về tai họa.
“Trì nhi doanh chi, bất như kỳ dĩ; sủy nhi duệ chi, bất khả trường bảo”. Thế mạnh của người tài năng quá nổi bật, trong lời nói và việc làm thường thường không chú ý sẽ rất dễ làm thương tổn người khác, mà kiểu tổn thương này cũng là một cách gây thù chuốc oán.
Dương Tu chỉ vì một câu nói quá sắc bén của mình mà bị giết. Việc kiềm chế được lời nói và hành động sẽ khiến người đó trở nên điềm tĩnh và rộng lượng.
Hãy là người hiền hòa, quản thật tốt cái miệng của mình, giữ một thái độ khiêm tốn cùng với tấm lòng bao dung.
Tất nhiên, hiền hòa không phải là một sự thỏa hiệp vô nguyên tắc.
Lão Tử giảng: “Vạn vật dung nạp âm, bao dung dương, giúp cho vận khí hài hòa”. Còn nói “Vô vi nhi vô bất vi” (không làm cũng chính là đang làm rồi). Tức là thuận theo quy luật tự nhiên, không bắt buộc, không chấp nhất, tuân thủ nguyên tắc đúng sai rõ ràng, không trở thành cỏ đầu tường, sớm ba chiều bốn.
Phương pháp dưỡng sinh: Người bình thường chọn “kiêng kỵ”, bậc cao nhân chọn “tự nhiên”
Tư Mã Thiên nói về Lão Tử: “Ước chừng Lão Tử có hơn 160 tuổi hoặc hơn 200 tuổi, dựa vào tu đạo mà dưỡng thọ mệnh”.
Là sử gia của hoàng tộc nhà Chu, Lão Tử hiểu rõ đạo dưỡng sinh, cũng đặc biệt có được trí tuệ chăm sóc sức khỏe.
Ngày nay, mọi người ngày càng “có ý thức” hơn trong việc dưỡng sinh cũng như chăm sóc sức khỏe thế nào cho tốt. Thế nhưng họ lại bắt đầu ăn kiêng, không ăn lòng đỏ trứng, không ăn nội tạng động vật, mỗi khi ăn vào đều nơm nớp lo sợ, như đi trên lớp băng mỏng, vô cùng lúng túng, khiến người nhìn thấy cũng bật cười.
Đạo Đức Kinh giảng: “Trí hư cực, thủ tĩnh đốc, vạn vật tịnh tác, ngô dĩ quan phục. Phu vật vân vân, các quy kỳ căn. Quy căn viết tĩnh, tĩnh viết phục mệnh”. Tạm dịch: Hư không cùng cực, hết sức yên tĩnh. Vạn vật đua sống, ta nhân đó xem chúng trở về (nguồn). Vạn vật trùng trùng đều trở về cội. Trở về cội rễ là tĩnh; tĩnh là phục mệnh; phục mệnh tức là trường cửu.
Trong thế giới quan của Lão Tử, mấu chốt của dinh dưỡng là nuôi dưỡng tinh thần.
Giữ được nội tâm thản đãng bình hòa mới là cách dưỡng sinh trọng yếu nhất.
Người hiện đại vì dưỡng sinh mà gạch ra rất nhiều đầu dòng ghi lại điều cấm kỵ, như vậy thì tâm thái của bản thân đã thua ngay từ lúc bắt đầu rồi.
Lão Tử nói: “Người thuận theo đất, đất thuận theo trời, trời thuận theo Đạo, Đạo thuận theo tự nhiên”.
Liệu pháp dưỡng sinh thật sự chính là con người chỉ cần thuận theo thiên đạo tự nhiên, không bị trạng thái tâm lý bó buộc, không cần cố gắng uống thuốc bồi bổ hay luyện tập. Hãy làm những việc bản thân thấy cần làm, chớ lo lắng sợ hãi.
Dưỡng sinh thích hợp, thuận theo tự nhiên mới là cách chăm sóc sức khỏe tốt nhất.
Thuật hoạch định: Người bình thường muốn “đạt được”, bậc cao nhân muốn “xả bỏ”
Nếu bạn muốn làm được những điều vĩ đại, bạn phải có khả năng tập hợp mọi người.
Nếu bạn có thể tập hợp mọi người, bạn phải có khả năng quản lý họ.
Một nhà lãnh đạo giỏi, một doanh nhân giỏi và thậm chí là một bậc cha mẹ giỏi cũng phải biết đạo của quản lý.
Thế nào mới là quản lý tốt?
Lão Tử nói: “Đạo sinh nhất, nhất sinh nhị, nhị sinh tam, tam sinh vạn vật”.
“Đạo” của vạn vật bắt nguồn từ hợp chất giản đơn biến thành hợp chất phức tạp, từ nhỏ đến lớn, từ đơn giản đến phức tạp.
Kiểu “sinh ra vạn vật” này là một loại bản tính, sinh trưởng và phát triển một cách tự nhiên cũng là bản tính của vạn vật.
Dù là quản lý quốc gia, quản lý gia đình hay giáo dục trẻ em, bản chất phát triển này đều cần được giải phóng.
Vì vậy, trong quản lý hay điều hành đất nước, doanh nghiệp, nếu để bản tính này được giải phóng thì đó sẽ là thành công lớn nhất. Việc giáo dục trẻ em cũng vậy.
Các nhà giáo dục phương Tây nói: Giáo dục là sự phát triển. Một nền giáo dục tốt không thể thắt chặt một cách mù quáng mà phải được thả lỏng một cách hợp lý, xả bỏ những cưỡng ép thái quá.
Hãy để đứa trẻ tìm ra lĩnh vực phù hợp cho riêng chúng. Đừng đặt ra quá nhiều hạn chế cho sự phát triển và để trẻ tự do phát triển theo bản chất của mình. Đây mới là một nền giáo dục tốt.
Theo Vision Times-San San biên dịch
