HỘI KHOA HỌC PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC - NHÂN TÀI VIỆT NAM - TP. HỒ CHÍ MINH

 
Sách công nghệ giáo dục của GS Hồ Ngọc Đại
và bài học về…một nửa ổ bánh mì
 
        (16.9.2018) Lan nhanh hơn virus, phương pháp dạy học tiếng Việt bằng mô hình ồn ã khắp nơi, khen chê lẫn lộn, thậm chí cả mỉa mai kèm theo những lo ngại về tương lai thế hệ trẻ nước nhà nếu các em được học theo cách đó. Một người một ý nhưng tựu trung lại chỉ là…một nửa ổ bánh mỳ
 
Trích dẫn không đầy đủ…
Khoan chưa nói về tính đúng đắn của phương pháp học này, vì đó là việc đòi hỏi phải có trải nghiệm thực tế và am hiểu về giáo dục, cũng như ngôn ngữ học. Thêm vào đó, cũng chưa có một lời giải thích và kết luận về chuyên môn, học thuật chính thức nào từ cơ quan cao nhất có trách nhiệm về vấn đề này là Bộ Giáo Dục. Nên tất cả những gì mà người không trực tiếp trải nghiệm biết được chỉ có giới hạn nhất định.
 
Trong phạm vi bài viết này, chúng tôi không có ý định bàn về tính đúng sai của phương pháp và những bất cập về nội dung các bài học đang gây được sự chú ý của rất nhiều phụ huynh học sinh. Bởi điều đó ai cũng có thể tự đánh giá dựa trên quan điểm và sự hiểu biết của mình. Chỉ xin mạn phép bàn về cách trích dẫn bằng chứng về phương pháp học để phản biện. Bởi ai cũng có chủ kiến cá nhân, nhưng dù có bức xúc thế nào thì khi đưa vấn đề ra phản biện cũng đều cần một sự khách quan và trích dẫn đầy đủ. 
 
Thế nhưng những đoạn trích dẫn không rõ bối cảnh về phương pháp học chữ toàn bằng ô vuông và hình tròn có thể dễ dàng cuốn người xem theo một cảm xúc hoài nghi và phẫn nộ. Cư dân mạng bắt đầu thể hiện sự sáng tạo của mình bằng những video ca nhạc chế lại lời toàn hình vuông, tròn, tam giác… như một lời khẳng định rằng chúng sẽ thay thế chữ viết trong tương lai nếu học sinh được học phương pháp mới này. Quan sát kỹ một chút cũng đã có thể thấy cách học trong đoạn video là để tách và phân biệt âm, tiếng, chứ không phải dùng hình học để làm chữ viết. Nhưng theo trích dẫn và cách lan truyền của nhiều người thì người xem sẽ hiểu đó là dùng hình học để thay cho chữ viết, gây ra một sự hoang mang và phẫn nộ không hề nhỏ trong cộng đồng.
 
Một sự bức bối, hoài nghi dồn nén từ bao lâu sau những bê bối chấn động của ngành giáo dục, đã khiến nhiều người trong chúng ta trở thành một phần của đám đông muốn được bày tỏ thái độ. Và chúng ta cũng là những nạn nhân, nạn nhân của sự mất niềm tin vào giáo dục, nhưng lại có niềm tin vội vàng vào những người trích dẫn thiếu trách nhiệm.
Có nhiều cách để bày tỏ thái độ và phản bác một sự kiện xã hội nổi bật. Nhưng trích dẫn một đoạn thông tin không đi kèm với bối cảnh cụ thể và chi tiết là một việc làm cẩu thả và thiếu tính chuyên nghiệp.
 
                       
                                                                         Gần đây có rất nhiều clip,
                      hình ảnh lan truyền về phương pháp dạy học mới gây hoang mang trong cộng đồng. (Ảnh minh họa)
 
…có thể bẻ cong ý nghĩa ban đầu
Cách truyền thông tin như vậy được gọi là “đoạn chương thủ nghĩa”, nghĩa là trích dẫn một đoạn văn, thơ ra khỏi bài nguyên gốc rồi lấy cái nghĩa cá biệt của đoạn đó để gán cho cả bài văn, bài thơ, làm thay đổi hoàn toàn thậm chí đảo ngược ý nghĩa của cả bài.
Từ xưa đã có hình thức đoạn chương thủ nghĩa như thế này, bởi năng lực nhận thức chưa đầy đủ của con người và cũng vì những ý đồ không trong sáng của một nhóm người nào đó. Một ví dụ nổi tiếng là câu nói đã gán cho Khổng Tử cái danh coi thường, miệt thị phụ nữ.
 
Để phê bình, đả phá ông, từ đó kết luận sai lệch về cả Nho giáo, người ta đã lấy một câu của ông: “Duy nữ (nhữ) tử dữ tiểu nhân nan dưỡng dã”, dịch nghĩa là “Chỉ có đàn bà và trẻ con là khó dạy bảo”. Từ đó cho rằng Khổng Phu Tử có tư tưởng phân biệt và coi thường giới nữ.
 
Câu nói đó của Khổng Tử là sau khi ông có chuyến đi tới nước Vệ về. Ở đó có việc Vệ Linh Công cùng phu nhân ngồi trên xe, viên hoạn quan là Ung Cứ cùng ngồi đi ra, sai Khổng Tử ngồi trên cái xe đằng sau. Mấy người diễu qua chợ trước mặt rất đông dân chúng. Khổng Tử đã nhận ra người ta vốn dĩ chỉ muốn lợi dung thân phận của ông để tâng bốc bản thân, cũng chẳng phải thật lòng muốn ông tới trợ giúp giáo huấn dân chúng. Nhất là phu nhân của Linh Công nước Vệ, vì để mượn danh Khổng Tử, nên khoe khoang rất lộ liễu. Câu nói của ông: “Duy nữ tử dữ tiểu nhân, vi nan dưỡng dã; cận chi tắc bất tốn, viễn chi tắc oán”, có thể là một lời cảm khái sau khi nhớ tới việc phu nhân của Linh Công nước Vệ vì được sủng ái nên đã ngang ngược, kiêu ngạo, nhiễu dân.
 
Thật ra, “nữ tử” ở đây, cũng không phải là chỉ “nữ nhân” (người nữ) thời nay. Chữ “nữ tử”, trước chữ “tử” thêm một chữ “nữ”, là đặc biệt chỉ rõ ra người con là phận nữ. Còn từ “dã”, trong “Thuyết văn giải tự” giải thích rằng: “Dữ, tứ dữ dã”, từ “dã” trong ý “giá” (gả) ở đây là “giá dã” (gả cho ai đó…). Thế nên, hàm nghĩa cả câu nói này chính là đúc kết kinh nghiệm về việc chọn rể, gả con gái của Khổng Tử.
 
Tức là: “Chỉ khi đem con gái gả cho tiểu nhân, mới khó ở chung. Kẻ đức hạnh thấp hèn, hành vi vô lại, ở gần không (chịu) được; ở xa, lòng nhớ mong con gái, xa cũng không đành”.
Nó không hề có ý nghĩa coi thường, khinh miệt phụ nữ như người ta đã cố gán cho nó. Còn có rất nhiều những trích dẫn từ Nho gia đã bị cố tình bẻ xiên, như một nỗ lực bôi nhọ, xuyên tạc những giá trị rất có ý nghĩa trong việc ước thúc con người tu dưỡng tâm tính mà cổ nhân để lại.
 
                        
                                    Khi chưa thực sự biết rõ về những thông tin mình tiếp nhận vậy phải chăng chúng ta
                                                                          không nên vội lan truyền nó đi…
 
Đừng lan truyền những câu chuyện chỉ có một nửa sự thật
Ngạn ngữ Nga có câu: “Một nửa ổ bánh mì thì vẫn là bánh mì, nhưng một nửa sự thật thì không còn là sự thật”.
Ngày nay, trong thời đại bùng nổ thông tin và ai cũng có thể trở thành một kênh truyền thông đại chúng chỉ với một trang mạng xã hội. Chúng ta phải nghe và tiếp xúc một cách thụ động thông tin từ rất nhiều nguồn khi bước vào thế giới ảo. Thậm chí cả những thông tin được cung cấp chính thống và của những người làm truyền thông chuyên nghiệp, đôi khi cũng khó tránh khỏi “đoạn chương thủ nghĩa” do sơ suất, năng lực hạn chế hoặc cố tình bởi thiếu đạo đức nghề nghiệp.
Thế nên, để tránh trở thành người tiếp tay cho những thông tin sai lệch, cho việc vô tình mà đánh giá sai sự vật hiện tượng hoặc một người nào đó, chúng ta phải có trách nhiệm tìm hiểu và suy xét dựa trên lý trí khách quan trước khi lan truyền nó đi.
 
                       
                                      Việc tìm hiểu và suy xét dựa trên lý trí trước mỗi thông tin chính là có trách nhiệm
                                                                    với bản thân chúng ta và cộng đồng. 
Khi tìm hiểu thì lại cần biết rõ ngọn nguồn và hoàn cảnh phát sinh, chớ nên vội dùng hiểu biết giới hạn của mình mà gán ghép. Bởi hậu quả của việc thiếu suy xét và đoạn chương thủ nghĩa, trước là tự mình tích lũy kiến thức sai, hình thành nên quan niệm sai, sau là không tôn trọng đối với người viết, người nói. Và cuối cùng, khi vô tình hoặc cố ý gây tổn hại thanh danh người khác, chúng ta chính là làm việc xấu. Việc xấu thì sẽ lan truyền ra những điều xấu khác trong xã hội và sau đó điều xấu sẽ được đáp trả lại bằng điều xấu. Thiệt hại vẫn là chúng ta mà thôi.
                                                                                                                                                                 Bạch Vân

Tin cùng chủ đề

Có thể bạn quan tâm

 

 . Mặc mọi lùm xùm với Trung Nguyên,       . Hai chữ thiện lương sau phiên            . Trung Quốc hạ nhiệt ‘Made in 

      vẫn mơ về  một thương hiệu cà                   tòa xét xử  một vụ ăn trộm                   China 2025’  để xoa dịu căng 

            phê Việt Nam nổi tiếng                                  bánh mì ở New York                                       thẳng với Mỹ

     NO PHOTO                       NO PHOTO                        NO PHOTO

 

Giấc mơ đó vẫn còn nguyên vẹn với bà Lê Hoàng Diệp Thảo,         Đây là một câu chuyện xảy ra giữa thời kỳ Đại suy thoái        Trung Quốc đã ngừng yêu cầu các chính quyền địa phương

người hiện đang sở hữu thương hiệu King Coffee, đồng thời           ở Mỹ (kéo dài từ năm 1929 tới nửa sau thập niên 30) tại         thực hiện chiến lược Sản xuất tại Trung Quốc – “Made in

là người sáng lập Công ty CP Tập đoàn Cà phê Trung Nguyên.      một nơi nghèo nhất trong thành phố New York. Câu                China 2025” cho thấy những dấu hiệu về việc Bắc Kinh

Mặc mọi lùm xùm, giấc mơ của bà vẫn không thay đổi.                 chuyện   sau này đã được ghi nhận trong nhiều cuốn sách         muốn xoa dịu căng thẳng với Washington.  

 

. Nuôi loài cá ngon nức tiếng giữa             . Ông vua tàu biển Harry và  bài       . Công ty Du thuyền Việt Princess và 

        trùng khơi,  dân Cà Mau                               học dạy con trên sòng                     cái gan của doanh nhân Giang

            đổi đời với cá bớp                                              bạc nước Mỹ                                               Hoàng Hải

     NO PHOTO                        NO PHOTO                        NO PHOTO

 

Cá bớp-loài cá háu đói, ngon nức tiếng từ thịt cho đến lòng       "Khi nào con đủ 23 tuổi, ta sẽ giao lại cả cơ nghiệp này       "16 năm theo nghề, điều tôi tự hào nhất là đến thời điểm 

mề. Nhiều năm nay, nhiều hộ dân Cà Mau đã bỏ nghề đi           cho con", vua tàu biển Harry của nước Mỹ tuyên bố với        này mới chỉ có Công ty Du thuyền Việt Princess đưa 

biển, ra đảo Hòn Chuối, huyện Trần Văn Thời nuôi nó và          cậu con trai "Harry nhỏ" của mình như vậy. Nhưng chẳng      được một du thuyền ngủ đêm chuẩn 5 sao đầu tiên đậu

họ đã đổi đời nhờ nuôi loài cá đặc sản thơm ngon này.              ai ngờ, đến ngày sinh nhật lần thứ 23 của con trai, ông...         trên bến Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ”, Hải khoe.       

 

*  Có thể bạn đã bỏ lỡ

 

. Tìm thấy mảnh đất “long hổ cùng chầu” táng tổ tiên.  Dòng họ Vũ nổi danh đất Việt

. Một bí mật về sức mạnh lớn hơn tất cả  trong lá thư của Albert           . Mặt trái của khoa học và thói tự phụ của con người:  Để chúng ta 

                                                                Einstein gửi con gái, bạn có biết?                                                            đừng mãi bảo rằng “phản khoa học”.

. Chuyện “đại ca hè phố” Tấn Beo  và tình người của chàng nghệ sĩ      . Đường đời không có kẻ thù –Một bài học đáng giá ngàn vàng từ cuộc đời Tư Mã Ý 

. Để con cháu trở nên thông thái hơn và thành công hơn,  người      . Tò mò một chút: Gia đình các đời Tổng thống Mỹ  được & không được

                                                        Do Thái đã dạy con như thế nào?                                                                                         làm gì trong Nhà Trắng?

. Để “mọi vật xung quanh không rơi vào bóng tối”,  hãy nghe tỷ phú         . Trở lại vụ án Lệ Chi viên và nỗi oan thấu trời Nguyễn Trãi : Ai thật sự là 

                                                      Lý Gia Thành chia sẻ 4 điều vứt bỏ                                                                                  hung thủ giết vua Lê Thái Tông ?

. Để trở nên quyến rũ hơn trong mắt đàn ông, các mỹ nhân                     . Chuyện về người phụ nữ duy nhất trong lịch sử  chỉ muốn trở thành bậc 

                                                                Trung Hoa xưa đã làm gì?                                                                                  “mẫu nghi thiên hạ”, sinh ra vua

  . Ngẫm hành trình sinh mệnh của cá hồi,  nghĩ về cuộc đời                         .Chỉ dành cho những gia đình giàu có:  Bí quyết gì để một gia tộc

                                                                                 của…tôi và bạn                                                                                                     hưng thịnh suốt 800 năm?

 .Lời khuyên của một triệu phú  về cái giá của… sự giàu có                                  . Thường xuyên nuốt nước bọt,  Hoàng đế Càn Long trường thọ hơn ...

. “Từ bây giờ đừng kêu cha ra mở cửa cho con nữa”:  3 câu chuyện             . Nỗi lo không của riêng ai: Một thế hệ không đọc sách  là một thế hệ 

                                                                         khiến ta thiện lương hơn                                                                                              không có hy vọng

.Bạn muốn sử dụng phong thủy để cải biến vận mệnh?  Liệu bạn đã       . Dẫu được biết đến là bài thơ thần của Lý Thường Kiệt,  nhưng tác giả 

                                                           vận  dụng phong thủy đúng cách?                                                     “Nam quốc sơn hà” vẫn còn là một dấu hỏi…

.“Nhân sinh có mệnh, phú quý do Trời”.  Vậy ai cai quản phúc phận,      . Nơi an táng Đại tướng Võ Nguyên Giáp  là huyệt Đại Cát, “tụ khí tàng phong” 

                                                                         may mắn của bạn?                   . Giải mã về sự thông minh & tài kinh doanh của người Do Thái 

.“Mối quan hệ gia đình độc hại” –  Một lý giải vì sao chúng ta mãi         . Ông chủ Nhật và người ăn mày  và câu trả lời vì sao hàng Nhật 

                                                                       không trưởng thành                                                                                                       chinh phục cả thế giới

. “Điều độ chỉ dành cho những ai hèn nhát”  – Lời nhắn nhủ                          .Chuyện vị tiến sĩ cao ngạo và chú gấu chó: Ai cũng nên đọc

                                      của một triệu phú ở thung lũng Silicon                                                                                                                 một lần ... hối tiếc.

  . Hai vùng đất phát đế vương  nổi tiếng nước Nam                          . Tài năng số mệnh may rủi.... Điều gì giúp bạn thành công?

. Tại sao nhiều người phải vất vả làm việc kiếm tiền, trong                  . Sơ hãi - Bạn đồng hành của thất bại

                 khi với một số khác thì việc làm giàu hết sức dễ dàng?               . Chuyện ba chàng trai và vườn táo lạ:   Giàu nghèo nằm ở tầm nhìn 

. 5 bài học kinh doanh sâu sắc  từ…Tam Quốc Diễn Nghĩa                     .Trên đời này, vì sao có những người thường  xuyên gặp vận rủi?      

.Cá chép vì sao ngàn năm  vẫn không thể ‘hoá Rồng’?                                 .Ngôi mộ hàng xóm của Tổng thống Mỹ  và câu chuyện thức tỉnh thế giới

 .7 bài học đáng tiền từ người đàn ông giàu nhất trong lịch sử                   . Một câu nói của người Hàn Quốc và cái thiếu của tất cả chúng ta

. Ngôi mộ trời cho kết phát  cho họ Trịnh 8 đời làm chúa                                . Chuyện Nhà sư và Chúa trời: Ai cũng cần đọc để biết  nắm bắt cơ hội 

. Thiên hạ, còn chỗ nào cho bạn                                                       . Giai thoại về ngôi huyệt mộ  phát tích nhà Trần 

 . Nghĩ lớn để thành công lớn - Được không?                              . Người giàu & người nghèo - Họ khác gì nhau?